Bij zorgverzekeraars vindt een opmerkelijk geval van solidariteit plaats: alle klanten, ook de zieke, betalen een premieopslag waarmee de verzekeraar (deels) de premiekorting op het vrijwillig eigen risico financiert.
Dat blijkt uit de informatie over de premie-opbouw van de verschillende Nederlandse zorgverzekeraars. Bij de basisverzekering kan in plaats van het wettelijk eigen risico van €385 worden gekozen voor een hoger eigen risico oplopend tot in de meeste gevallen €885. In ruil voor het hogere risico krijgen de verzekerden een korting op de premie, meestal een paar euro voor elke tweehonderd euro aan hoger eigen risico.
Meestal zijn het jongere klanten die voor een hoger eigen risico kiezen, maar ook oudere verzekerden die bewust gezond leven en nog geen chronische ziektes hebben. Zij gaan ervan uit dat ze in het verzekerde jaar gezond blijven en ‘gokken erop’ dat er geen onverwachte gebeurtenissen plaatsvinden zoals een botsing in het verkeer of een ongeluk in/om het huis.
Uit de overzichten voor de premieopbouw, te vinden op de sites van de zorgverzekeraars, blijkt dat de meesten van hen een premieopslag gebruikt om de korting op de premie voor het vrijwillig eigen risico voor een deel te financieren. Bij DSW en CZ gaat het om €13 per jaar, ruim een euro per maand. Zilveren Kruis komt hoger uit: €24 per jaar, twee euro per maand. VGZ houdt de opslag beperkt tot zes euro per jaar, een kleine twee kwartjes per maand, terwijl Menzis helemaal geen opslag rekent voor de financiering van de premiekorting voor het vrijwillig eigen risico.
Een belangrijk punt bij deze opslag is, net als bij de opslag voor de collectiviteitskorting, dat alle polishouders deze opslag betalen. Ook de verzekerden die niet gebruik maken van een hoger vrijwillig eigen risico. Dit zijn onder meer chronisch zieken en ouderen; zij hebben een grotere kans dat zij de 385 euro aan wettelijk eigen risico op moeten brengen. Kiezen voor een hoger vrijwillig eigen risico is voor hen financieel nadelig.
Daar staat tegenover dat verzekerden die wel kiezen voor een hoger eigen risico (jongeren en gezond levende klanten) de premiekorting deels zelf betalen door de opslag. Dit zelfde principe geldt ook nog steeds voor de collectiviteitskorting overigens, iets waar de Minister van VWS flinke kritiek op heeft.
DSW is de enige verzekeraar die bij op de eigen website een toelichting geeft op de opslag voor het vrijwillig eigen risico. De verzekeraar vindt de opslag gerechtvaardigd omdat uit de resultaten blijkt dat klanten die kiezen voor een hoger eigen risico, over het algemeen minder zorgkosten maken en daarmee positief bijdragen aan het resultaat van DSW.
Het is wat ambivalent: aan de ene kant wil een verzekeraar als DSW het liefst af van het systeem van het vrijwillig eigen risico, aan de andere kant heb je deze klantengroep juist nodig om de zorgkosten binnen de perken te houden. En om ze binnen te krijgen (en binnen te houden) moet je ze financieel belonen met een premiekorting. Dit neemt niet weg dat het enigszins krom is dat klanten die (onvrijwillig) de volle mep aan 385 euro eigen risico moeten opbrengen, daarnaast mee moeten betalen aan een korting voor de gezonde medeklant.
