De Ombudsman Pensioenen moet een ruimere onderzoeksbevoegdheid krijgen. Zo kan hij de individuele pensioendeelnemers beter bijstaan. Dit kan hen helpen bij het herstellen van hun positie, die de laatste jaren verzwakt is. Dit meldt vertrekkend Ombudsman Piet Keizer in zijn jaarverslag over 2017.
Keizer constateert in zijn verslag diverse ontwikkelingen die “zijn gericht op het vergroten van de rechtszekerheid van het fonds en niet op de individuele rechten van de deelnemer”. Hij ziet een verschuiving van de risico’s inherent aan de pensioentoezegging. Het gaat o.a. om een verschuiving van het premierisico van werkgever naar pensioenfonds. Daarnaast is het beleggingsrisico verschoven van werkgever naar pensioenfonds “(later naar deelnemer?)”. Het langlevenrisico ten slotte is verschoven van pensioenfonds naar deelnemer.
Dit proces van risicoverschuiving “heeft ervoor gezorgd dat pensioenfondsen meer en betere informatie aan de deelnemers (UPO – Pensioenregister) geven”. Maar “er is hierbij gekozen voor een vorm van maximale rechtszekerheid voor het collectief, die ook zichtbaar is bij de communicatie rondom de aanvraag van het pensioen en de uiteindelijke toekenning ervan.”
Keizer ziet dat “alle uitingen van het fonds zijn voorzien van een disclaimer/voorbehoud waardoor zij in formele zin niet bijdragen aan de ‘sociale zekerheid’ van de individuele deelnemer.” En “steeds sterker doen pensioenuitvoerders een beroep op hun haast, door rechtspraak bevestigd, onbeperkt recht om fouten te herstellen.
“De toenemende juridisering valt ook te signaleren bij de behandeling van klachten. Een klacht wordt steeds vaker behandeld door een afdeling juridische zaken. De toetsingsmaatstaf wordt in toenemende mate gevormd door de rechtszekerheid voor het fonds (= het collectief) en in mindere mate door de ‘sociale zekerheid ‘ van de deelnemer (= het individu).”
Keizer pleit daarom voor maatregelen die de verzwakte positie van de individuele deelnemer herstellen. Dit kan gerealiseerd worden door de rol van de Ombudsman Pensioenen te versterken. “Te overwegen is om de ombudsman een bredere onderzoeksbevoegdheid te geven om zaken, al dan niet naar aanleiding van een individuele klacht, nader te onderzoeken.”
Andere voorgestelde maatregel is “dat iedere cruciale beslissing van een pensioenuitvoerder voor een deelnemer (of diens nabestaanden) geverifieerd zou moeten worden door toepassing van het vierogenprincipe. Een toekenning van een pensioen zou een toekenning van een onomkeerbaar recht moeten worden.” Verder kunnen de pensioenfondsen hun interne klachtenprocedure verbeteren en kan de juridisering teruggedrongen worden.
Scheidingen
De Ombudsman Pensioenen is in 1995 ingesteld in opdracht van de pensioenkoepels (Pensioenfederatie en Verbond van Verzekeraars). Vorig jaar ontving de Ombudsman Pensioenen 514 klachten, een toename ten opzichte van 2016 maar iets minder dan in het jaar daarvoor toen 532 klachten werden genoteerd. De meeste klachten hadden betrekking op problemen in verband met scheidingen en bijzonder partnerpensioen.
Keizer is in zijn jaarverslag positief over de wijze waarop pensioenverzekeraars hebben aangegeven opvolging te zullen geven aan zijn belangrijkste aanbeveling uit 2015. Die had betrekking op de mogelijk nadelige gevolgen voor de pensioenopbouw van arbeidsongeschikten als gevolg van niet tijdige en correcte gegevensuitwisseling tussen alle betrokken partijen in het verleden. Deelnemers mogen daarvan niet de dupe worden, vond Keizer – een aanbeveling die verzekeraars hebben overgenomen.
Bron: Verbond van Verzekeraars
