AFM waarschuwt voor execution only

AFM waarschuwt voor execution only
© Andrew Khoroshavin, Pixabay

Financieel dienstverleners moeten extra aandacht hebben voor hun zorgplicht in de huidige markt. Een goede keuzebegeleiding en vooral goede communicatie bij de pensioentransitie is essentieel. En er zijn grote zorgen over te gemakkelijk online verkrijgbare financiële producten, zoals execution only. Dat zijn enkele van de prioriteiten die de AFM noemt in haar rapport Trendzicht 2023.

‘Nederland staat er nog goed voor, maar kan voor grote problemen komen te staan. Hoe langer het zwaar weer aanhoudt, hoe meer en vaker je water over de dijk ziet komen. We moeten kwetsbare consumenten beschermen en ervoor zorgen dat onze financiële markten goed blijven werken. De AFM én de sector hebben hier een belangrijke rol.’

Omslag

Deze woorden sprak Laura van Geest, bestuursvoorzitter van de AFM, bij de presentatie van Trendzicht 2023. Duidelijk is dat het post-corona-optimisme van begin 2022 heeft plaatsgemaakt voor ‘een steeds breder gevoelde omslag in sentiment en economie’. Deze werd ingezet door de Russische inval in Oekraïne; vervolgens heeft de gasprijsexplosie de koopkracht van huishoudens en de winstgevendheid van het bedrijfsleven onder druk gezet.

De financiële markten in Nederland hebben de turbulentie vooralsnog goed doorstaan, aldus de AFM, maar de onzekerheid blijft echter hoog. In het rapport analyseert de Autoriteit Financiële Markten (AFM) deze ontwikkelingen en de risico’s, knelpunten en beheersmaatregelen binnen haar toezichtsgebieden.

Risicokaarten

Enkele zaken die betrekking hebben tot financieeldienstverleners noemt de AFM expliciet in haar risicokaarten:

  • De zorgplicht van financieel dienstverleners. De gestegen prijzen hebben grote impact op huishoudens en bedrijven. Op korte termijn worden consumenten hiervoor goeddeels behoed door de beschermingsmaatregelen van de overheid. Maar wanneer de economische omstandigheden verder verslechteren of overheidssteun wordt afgebouwd, komen meer huishoudens in financiële problemen. De betaalbaarheid van lopende financiële producten, zoals hypotheken en schadeverzekeringen, kan dan in het geding komen.
  • De pensioentransitie. Deze legt meer risico’s en onzekerheden bij de deelnemers. Het perspectief van de deelnemer mag dus niet uit het oog worden verloren. Dit geldt zowel bij de totstandkoming van de nieuwe regeling, als bij de transitie en de daadwerkelijke omzetting van het pensioen (invaren). Daarbij komt de druk die de consolidatie in de sector kan leggen op de kwaliteit van de dienstverlening. Wanneer individuele deelnemers niet voldoende en niet tijdig worden meegenomen in de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel, ontstaat het risico op onrealistische verwachtingen en uiteindelijk verlies van draagvlak en vertrouwen.
  • Groeiende onverzekerbaarheid van klimaatrisico’s. Verzekeringsmaatschappijen kunnen te maken krijgen met toenemende schadeclaims als gevolg van extreem weer. Een niet te onderschatten risico voor consumenten is daarbij de groeiende onverzekerbaarheid en de potentiële schuldproblematiek voor huiseigenaren als gevolg van klimaatschade of noodzakelijke verduurzaming van woningen. Zo is verzekeren tegen funderingsschade (verzakkingen) of overstromingen al niet meer mogelijk, terwijl dit probleem steeds belangrijker wordt.
  • De risico’s van digitalisering. Online wordt het steeds eenvoudiger om een frictieloze omgeving te creëren waarin de consument met subtiele nudges bewogen wordt. Op elk moment van de dag kan men direct online aankopen doen en achteloos klikken op betaling achteraf. Of, gevoelig voor succesverhalen van gelijkgestemden en finfluencers, spontaan beleggen in exotische of crypto-gerelateerde producten. Het gemak wordt zo groot dat er onvoldoende kritische reflectie plaatsvindt of inwinning van advies achterwege blijft bij prijsgedreven consumenten die bijvoorbeeld kiezen voor execution only.
  • Dalende koopkracht. Door dalende koopkracht nemen achterstanden op kredietverplichtingen toe en raken duurdere alternatieven, zoals leaseproducten en buy-now-pay-later, verder in zwang. Die druk wordt nog verder vergroot door de stijgende rente, waardoor rentelasten voor kortlopend krediet nu al oplopen en hypotheeklasten zullen stijgen na een toekomstige renteherziening. Naarmate de inflatie (en daarmee de rente) langer hoog blijft, zal dit in toenemende mate gevolgen hebben voor het financiële welzijn voor een grote groep consumenten. De stijgende rente werkt ook door in de ontwikkeling van de huizenprijzen. Een zich voortzettende daling van de huizenprijzen kan een aanzienlijke impact op huishoudens hebben.
  • Ontoegankelijkheid van financiële diensten. Niet iedereen ervaart de toegang tot financiële dienstverlening als gemakkelijk of gelijk. De voornaamste zorg van de AFM is dat bepaalde groepen huishoudens hun weg niet kunnen vinden, bijv. door beperkte vaardigheden (digibeet in combinatie met afname van fysieke kantoren) of taalbarrières. Daarnaast kunnen bepaalde klanten feitelijk geweerd worden door klantspecifieke beprijzing van de verzekeraar (personalised pricing) of door banken als gevolg van het imago dat aan een bedrijfstak kleeft; deze klanten worden te duur door Wwft controles.

Bron: AFM

GEEN REACTIES