Bij de introductie van nieuwe technologie in de zorg is er vaak te weinig informatie over de gezondheidswinst die deze technologie biedt en de kosten. Hierdoor is onduidelijk of we waar voor ons geld krijgen als behandelingen met nieuwe apparaten in het zorgverzekeringspakket vallen. Dat moet veranderen. Dit schrijft het Centraal Planbureau vandaag in het onderzoek De introductie van dure technologie in de zorg.
Een nieuwe medische behandelmethode kan nu zonder bewijs over de effectiviteit in het zorgverzekeringspakket komen. Er vindt niet standaard een toetsing plaats op de (kosten)effectiviteit van deze technologie door bijvoorbeeld het ministerie van VWS of het Zorginstituut Nederland. Daardoor zijn er weinig prikkels voor partijen in de zorg om meer gegevens over de effectiviteit van hun technologie te verzamelen.
Moreel gevaar
Voor verzekeraars, overheden en toezichthouders is het lastig om niet-kosteneffectieve technologie van de markt te weren. Daarvoor hebben ze veel concrete informatie nodig over de effecten van de nieuwe technologie, zoals de te behalen gezondheidswinst, de vraag en de kosten. Die informatie is er vaak niet.
Bovendien dreigt, wat economen noemen, moreel gevaar: zorgaanbieders, specialisten en patiënten dragen niet de (volledige) financiële gevolgen van de invoering van de nieuwe technologie, maar hebben wel voordeel van een eventuele toename van de effectiviteit van de behandeling. Dit zorgt voor een versterkte prikkel bij fabrikanten om technologie, waarvan de kosteneffectiviteit onduidelijk is, toch te ontwikkelen en op de markt te brengen. Voorbeelden van zulke technologie zijn volgens het CPB de recent ingevoerde protonentherapie (een vorm van bestraling bij kanker) en de Da Vinci Robot (een hulpmiddel bij operaties).
Maatregelen
Het CPB pleit voor maatregelen om de prikkels voor het verzamelen van bewijs te vergroten en om het nemen van beter onderbouwde beslissingen over de nieuwe, dure technologie te stimuleren.
Er kan bijvoorbeeld een meldplicht komen zodat duidelijk is welke nieuwe technologie gebruikt wordt, er kan betere informatie beschikbaar komen door meer internationale samenwerking van overheden en zorgaanbieders en de overheid kan eisen dat fabrikanten en aanbieders de meerwaarde van de nieuwe apparaten aantonen. Om onderzoek naar de meerwaarde van de nieuwe technologie te ondersteunen, kan deze tijdelijk worden vergoed. Die vergoeding kan dan worden betaald buiten het verzekerde pakket en tegen dezelfde prijs als de bestaande goedkopere standaardbehandeling.
Bij het kritischer kijken naar het toelaten van nieuwe technologie is het zorgvuldig afwegen van voor- en nadelen van maatregelen uiteraard ook van belang: aanvullend onderzoek kost tijd en geld. Barrières kunnen de introductie vertragen van nieuwe technologie die wél kosteneffectief is.
Bron: CPB
