De brief van minister Wouter Koolmees, waarin hij tien punten noemt voor hervorming van het pensioenstelsel, heeft tot voorspelbare reacties geleid. Werkgeversorganisaties en het Verbond van Verzekeraars zijn positief, de vakbonden noemen het “een klap in het gezicht”. Zij houden o.a. vast aan hun eis van bevriezing van de AOW-leeftijd.
Nu het overleg tussen de sociale partners over hervorming van het pensioenstelsel is vastgelopen, wil de minister van Sociale Zaken zelf de nodige hervormingen doorvoeren. In zijn brief van 1 februari kondigt hij o.a. afschaffing van de doorsneesystematiek aan en omzetting van bestaande aanspraken naar een pensioencontract met persoonlijke pensioenvermogens.
Op maat
Zo moet het beleggingsbeleid van pensioenfondsen meer op maat gemaakt kunnen worden, om tegemoet te komen aan de verschillende behoeften van jongere en oudere deelnemers. Ook moet – binnen grenzen – opname van een bedrag ineens mogelijk worden, bijvoorbeeld voor aflossing van een hypotheek.
Verder wil de minister de mogelijkheid pensioen op te bouwen door werk vergroten. Koolmees maakt zich zorgen over “de witte vlek”: nu bouwt 13% van de werknemers geen pensioen op, dat is meer dan eerder werd verondersteld.
Zzp’ers
Er komt geen pensioenverplichting voor zzp’ers, omdat volgens de minister veel zelfstandige ondernemers zelf al vermogen opbouwen in hun onderneming of door het aflossen van hun hypotheek. Wel wil de Koolmees kijken hoe het opbouwen van pensioen door zelfstandigen makkelijker en aantrekkelijker kan worden maakt. “Daarvoor zal onderzocht worden hoe zelfstandigen vrijwillig kunnen aansluiten bij een pensioenfonds, ook als zij niet eerder deelnemer waren van het pensioenfonds in de sector of het bedrijf waar ze nu werkzaam zijn.”
AOW-leeftijd
Over de AOW-leeftijd doet de minister geen verdere toezeggingen dan dat hij aan sociale partners heeft aangeboden te onderzoeken of de koppeling van de AOW aan de levensverwachting anders kan worden vormgegeven dan op de huidige manier waarbij één jaar langer leven ook één jaar later AOW betekent.
Korting
Over het andere hangijzer, de dreigende korting bij een aantal pensioenfondsen, zegt de minister: “Hoewel de pensioenverwachting voor volgend jaar begrijpelijkerwijs zorgen baart, is die niet het onderwerp van deze brief. Pensioenuitkomsten zijn sterk afhankelijk van financiële ontwikkelingen, dat is een werkelijkheid waar niet aan te ontkomen is.” Verderop krijgen de sociale partners een veeg uit de pan: “Alleen indien er duidelijke afspraken zijn over een overgang naar een ander stelsel met andere verdeelregels, vind ik de vraag valide om in het licht van de overgang en vooruitlopend daarop de huidige kortingsregels te bezien. Immers, zolang sociale partners niet hebben gekozen voor een nieuw pensioencontract, staat mij niets anders te doen dan de regels die gelden voor het huidige contract zo goed mogelijk te handhaven.”
“Dwaalspoor”
Volgens de vakbonden is de minister “op oorlogspad” en zit hij “op een dwaalspoor”. Ze gaan de komende week actievoeren, met een landelijke actiedag op 18 maart. Koolmees zei in programma Buitenhof de reacties van de bonden op zijn plannen “heftig” en “niet helemaal terecht” te vinden.
