Waterschappen, klimatologen en ook verzekeraars waarschuwden boeren al geruime tijd: ga creatiever om met water. Afgelopen jaar zijn op dit punt flinke stappen gezet.
Dat blijkt uit een inventarisatie van boerenbelangenclub LTO Nederland. Zeker na het dramatische droogtejaar 2018 is bij behoorlijk wat boeren, zowel veehouders als akkerbouwers en siertelers, de knop omgegaan. Niet langer klagen en je zorgen maken over de aanhoudende droogte, maar daadwerkelijk wat gaan doen om de schade als gevolg van de droogte zoveel mogelijk te beperken. Nu het dit voorjaar opnieuw zeer droog is (geweest), is het interessant om te gaan zien hoeveel effect deze acties hebben en of boeren meer grip hebben op het vasthouden van de overvloedige neerslag in de wintermaanden. Een financieel bijeffect is dat boeren dan minder hoeven te claimen bij de brede weersverzekering of zelfs helemaal geen polis nodig hebben. Veel boeren vinden deze verzekering nog altijd te duur.
Inmiddels zijn zo’n 15.000 boeren betrokken bij het zogeheten Deltaplan Agrarisch Waterbeheer. Het aantal lopende projecten van dit deltaplan steeg van 172 in 2016 naar 425 vorig jaar. Voor een groot deel zijn dit kennis- en bewustwordingsinitiatieven, waarbij boeren wordt uitgelegd op wat voor manier zij waterefficiënt kunnen boeren. Maar er zijn ook veel projecten waarbij door meerdere partijen wordt samengewerkt op het vlak van gewasbescherming, anti-verdroging en vernatting. Het gaat dan bijvoorbeeld om regelbare drainage, het vasthouden van water in sloten en de aanleg van natuurvriendelijke -/waterbergingsoevers. Daarnaast signaleert LTO dat akkerbouwers vaker kiezen voor gewassen die meer droogtebestendig zijn en die ‘dieper wortelen’. Ook het CBS merkte deze trend al op.
Dit neemt niet weg dat de droogtesituatie op dit moment ernstig is, aldus een medewerker van de LTO. ‘Met de vele regen die deze winter en vooral in februari is gevallen, is het grondwaterpeil in veel gebieden gelukkig flink gestegen. Maar het peil van het oppervlaktewater staat door de zonnige weken van de laatste tijd onder druk. Boeren staan in nauw contact met de waterschappen nu zij in bepaalde regio’s door de droogte extra moeten beregenen om de nog prille gewassen in staat te stellen door de harde droge bodem heen te groeien.’
In het Oosten en Zuiden van het land zijn de problemen vaak nijpender dan in het Westen en Noorden, zo blijkt uit een deze week verschenen studie van het KNMI en de Universiteit Utrecht. In het binnenland valt niet alleen minder zomerneerslag dan in de kustgebieden, het binnenland is voor wateraanvoer juist vooral afhankelijk is van regen, terwijl de kust voor een belangrijk deel water uit de grote rivieren haalt. Daardoor is het binnenland extra gevoelig voor de stijgende trend in temperaturen en meer zonne-uren in de zomer.
