Nog geen twee weken geleden leek de rust terug te keren op de hypotheekmarkt. Nu pakken zich alweer donkere wolken samen. De hypotheekrentes zijn weer flink gestegen. Tussen eind augustus en 12 september ging het om een toename van 0,15 tot 0,2 procentpunt, meldt vergelijkingssite Geld.nl.
De gemiddelde hypotheekrente voor een annuïteitenhypotheek met NHG en een rentevaste periode van 5 jaar stond tijdens het hoogste punt eind juli op 3,39%. Nu is die alweer 3,38%. Bij langere rentevaste periodes ligt de huidige hypotheekrente nog wel iets onder het hoogtepunt van eind juli. Zo staat de gemiddelde rente voor een hypotheek van 20 jaar nu vast op 3,91%. Dat was eind juli nog 4,1%.
ECB
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft afgelopen donderdag haar rente verhoogd met 0,75%. Dit is de grootste renteverhoging in het bestaan van de Europese toezichthouder. Omdat de rente op 0% stond, komt de nieuwe rente uit op 0,75%. De verwachting is dat de rente de komende maanden verder verhoogd zal worden tot een niveau van 2 à 2,5%.
De hypotheekrentes voor korte rentevaste periodes, en de variabele hypotheekrente, reageren altijd sterk op renteverhogingen van de ECB. Bij langere rentevaste periodes kijken hypotheekverstrekkers meer naar kapitaalmarkrentes, zoals de rentes op staatsleningen. Ook die zijn de laatste weken weer aan het stijgen. Dit komt vooral door de aanhoudend hoge inflatie en economische tegenvallers, zoals het bericht dat Ruslands ‘Nord Stream 1’ voorlopig dicht blijft. “De aanhoudende inflatie en onzekerheid zorgen ervoor dat beleggers hoge rentes willen voor het geld dat ze uitlenen en daardoor stijgen de kapitaalmarktrentes”, zegt Amanda Bulthuis van Geld.nl. “Hierdoor stijgen dan ook de hypotheekrentes verder.”
Loon-prijsspiraal
Van Bruggen Adviesgroep waarschuwt daarnaast voor de gevolgen van de inflatie op lange termijn. De ECB verwacht dat die in 2022 gemiddeld uitkomt op 8,1%. Dat is een stuk hoger dan de eerdere verwachting van 6,8%. Voor 2023 wordt een inflatie verwacht van 5,5%, nog altijd ver boven het gewenste niveau van 2%. Pas in 2024 zal de geldontwaarding afzwakken naar 2,3%, denkt de ECB. “Maar dat is wellicht ook
wensdenken”, zegt Oscar Noorlag, hypotheekexpert van Van Bruggen Adviesgroep.
“De ECB heeft er de afgelopen tijd behoorlijk naast gezeten als het gaat om de inflatie en heeft er ook belang bij dat mensen denken dat de inflatie uiteindelijk naar beneden gaat. Er is dan ook een gerede kans dat de inflatie langer hoog zal zijn, doordat we vaker zullen zien dat de inflatie doorgerekend wordt in hogere prijzen voor grondstoffen, producten, diensten en hogere lonen, zodat er een loon-prijs spiraal ontstaat.”
Hypotheeknormen
Directeur Michiel Meijer van Van Bruggen verwacht daarnaast een stevige aanpassing van de hypotheeknormen voor 2023: “Om te voorkomen dat er grote sprongen zitten in hoeveel iemand bij een bepaald inkomen kan lenen, is afgesproken dat bij het bepalen van de hypotheeknormen gekeken wordt naar niet alleen het afgelopen jaar, maar ook naar de drie daaraan voorgaande jaren. Ofwel, voor de hypotheeknormen voor 2023 wordt gekeken naar een gemiddelde over de jaren 2019 tot en met 2022. De Nederlandsche Bank (DNB) en Autoriteit Financiële Markten (AFM) hebben echter al aangegeven dat de huidige hoge inflatie zwaarder meegewogen moet worden in de nieuwe financieringslastpercentages dan voor slechts een kwart.”
Adviseurs
Samenvattend: 2023 lijkt een jaar te worden van lagere financieringslastpercentages en hogere rente, met als resultaat een lagere maximale hypotheek.Meijer: “Die zal waarschijnlijk maar voor een beperkt deel gecompenseerd kunnen worden door hogere inkomens. Dit treft starters over het algemeen meer dan doorstromers, omdat starters vaker dan doorstromers de maximale leencapaciteit nodig hebben.”
Hypotheekadviseurs worden geadviseerd om niet alleen te kijken naar de wettelijk vastgelegde leennorm, maar vooral naar de individuele situatie van de klant. “In de praktijk zien we dat consumenten minder spaarruimte hebben door hogere energienota’s en duurdere boodschappen. Dat betekent minder ruimte voor buffers en daarom moeten consumenten ook nu al voorzichtiger zijn met maximaal lenen.”
Bronnen: Geld.nl, Van Bruggen Adviesgroep
