Zo’n 88% van de zelfstandigen zonder personeel denkt positief over een vrijwillige basisvoorziening bij arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden. Dit blijkt uit een achterbanraadpleging van Stichting ZZP Nederland voor tv-programma De Monitor, met een respons van bijna 5500 zzp’ers (12 % van de achterban).

Het voorstel betreft een (basis)inkomen bij blijvende en gehele arbeidsongeschiktheid (“IVA-risico”), met volledige acceptatie. Het zou moeten gelden voor alle werkenden. Door het maximale collectief zou de premie blijvend laag en betaalbaar blijven.

Oud denken
Maarten Post, voorzitter ZZP-Nederland, benadrukt dat het gaat om een vrijwillige verzekering. “Verplichte sociale bescherming voor ondernemers weerspiegelt teveel het oude denken. Er zijn nieuwe arrangementen nodig, die passen bij een moderne arbeidsmarkt.”

In de uitzending van De Monitor gisteravond maakten deskundigen zich zorgen over het geringe aantal zzp’ers dat zich verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Terwijl het aantal zelfstandigen met een hoofdinkomen uit ondernemerschap de afgelopen jaren flink is gegroeid van 769.000 in 2011 naar 895.000 in 2016, is het aantal zelfstandigen met een aov in dezelfde periode gedaald van 23,3% naar 19%.

Bijzonder hoogleraar actief burgerschap Monique Kremer: “Zelfstandigen die een goede gezondheid hebben en hoog opgeleid zijn, sluiten vaak geen aov af. Dat betekent dat ze niet meebetalen aan het systeem. Dat is jammer voor het collectief. Hoe meer zelfstandigen zich verzekeren, hoe goedkoper de premie wordt. Nu hebben we veel zzp’ers die kwetsbaar zijn. Als die in de bijstand belanden, draait het collectief, dus jij en ik, daarvoor op.’

Fysiek zware beroepen
Ander heikel punt is de moeilijke verzekerbaarheid van zzp’ers met fysiek zware beroepen. In een reactie op de uitzending zegt directeur van het Verbond van Verzekeraars Richard Weurding dat het mogelijk moet zijn om de verzekeringsgraad sterk te verbeteren, door een combinatie van financiële prikkels met goede voorlichting en ondersteuning. Wel moet de keuzevrijheid voor zoveel mogelijk overeind blijven, ook als de overheid zou besluiten tot een verplichte basisverzekering voor zelfstandigen. “De doelgroep is divers en de wensen lopen zo sterk uiteen, dat er behoefte blijft om een verzekering te kiezen die past.”

Minister Koolmees van SZW wil eerst de uitkomsten van twee onderzoeken afwachten, voor hij zich uitlaat over maatregelen.