Zie ook :  DE POEL, DE VERGUISDE PAREL VAN AMSTELVEEN

Bron : Historisch Amstelveen

Beknopte geschiedenis van Amstelveen / De Poel :Oude prent met afbeelding van Amstelveen

De eerste bewoning van deze streek valt rond het jaar 1000 te plaatsen.
De pioniers troffen een moerassig gebied aan met grillige waterlopen en soms extreem hoge waterstanden. Het ontginnen van het gebied vond plaats door middel van het verwijderen van struiken en bomen, het graven van sloten en greppels op regelmatige afstanden en het egaliseren van het terrein. Begonnen werd aan de oever van een waterloop, zoals de Amstel. Steeds werd er aan de achterzijde een stukje land aan het bezit toegevoegd. De ontginning van deze streek was dan ook een proces dat eeuwen duurde. De gegraven sloten voerden het overtollige water af op de nabije waterloop.
Turfwinning met baggerbeugel (veentrekken), in het laagveen gebied van West-Nederland. Het veen wordt op legakkers te drogen gelegd en tot turven gesneden.

Met het in cultuur brengen van het landschap was het treffen van waterstaatkundige voorzieningen ook een noodzaak. Geleidelijk legde men kaden langs de rivieroevers die in de loop van de tijd uitgroeiden tot dijken. Die kaden en dijken kregen ook een verkeersfunctie. In 1525 kwam het Hoogheemraadschap van Amstelland tot stand. Dit waterschap had vooral tot taak een ring van dijken, dammen en sluizen rondom een flink gebied te controleren, teneinde te voorkomen dat er nog langer ‘vreemd’ water Amstelland binnenstroomde. In de loop der tijd was dit echter niet voldoende. De voortgaande krimp van de venige weidegrond bemoeilijkte in toenemende mate de lozing op de boezemwateren, zoals de Amstel. In de loop van de 16de en 17de eeuw werd het gebruik van watermolens daarom steeds algemener. In de 17de eeuw werden waterschappen in het leven geroepen, bestaande uit een of meerdere polders, belast met de zorg voor de waterhuishouding in het waterschapsgebied.

De gemeentegrens van Nieuwer Amstel reikte tot aan de Overtoom in Amsterdam.
Zo ongeveer tot aan de rode lijn.

In de paarse cirkel de locatie van het toenmalige gemeentehuis en in de blauwe cirkel “Fort Schiphol”.

 

 

 

 

 

 

 

Op Amstelveenweb.nl treft u een fraai/interessant verhaal aan over het ontstaan en het doel van de Landscheidingsvaart / Landscheidingskade.

Karsenbrug

 

 

 

 

 

 

 

Het Gemeentehuis stond aan De Amstel :

Google Earth link :
Amsteldijk 66 Amsterdam.
Zie ook bovenstaande landkaart (paarse cirkel).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Molen “De Parel”
Molen de Parel werd gebouwd omdat de twee molens in de Bovenkerkerpolder het aangevoerde water niet aankonden.

De bouw van de molen met binnenscheprad vond plaats in 1766.

De eerste molenaar was Piet van Leeuwen.

In 1915 besloot men om de waterloop naar de Parel te dempen en de molen te verkopen.

De Poel / rietvelden
De Bovenkerkerpolder veranderde in de loop van de zeventiende en de eerste helft van de achttiende eeuw in een waterplas door vervening. De Legmeer, waarvan de Poel een uitloper is, werd ook steeds groter.
Getuigenverslag juni 2018 :
“Mijn opa en vader hebben vanaf 1868 al het rietland indertijd van de kerk gehuurd.
Mijn vader huurde het land voor het riet wat we aan boeren en kwekers verkochten voor de winter.
Het is dus bijna 80 jaar onderhouden geweest door onze familie. 
Totdat Amsterdam het kocht. 
Toen kwam er een wandelpad in een droge sloot en werden er honderden boompjes geplant waarvan verteld werd dat ze elke 10 jaar zouden worden omgezaagd en weer opnieuw geplant zouden worden.
Niet dus….. Te duur.”
De hoogte van de oever van het rietland hierachter bedroeg ongeveer 50 tot 60 cm.
Is dus niet meer door het krankzinnige gewicht van alle bomen die alle veen onder het rietland vandaan in de poel hebben geperst.

Geschiedenis van het talud dat t.b.v. de spoorlijn dwars door De Poel is aangelegd:

In 1898 werd te Amsterdam de HESM (Hollandsche Electrische-Spoorweg-Maatschappij) opgericht met het doel om elektrische spoorwegen in het gebied tussen en ten zuiden van Amsterdam en Haarlem aan te leggen. Nadat de HSM de aandelen had opgekocht werden de plannen gewijzigd en dit leidde uiteindelijk tot de aanleg van een lokaalspoorwegnet, geëxploiteerd met stoomtractie.

De lijnen werden aangelegd door de HESM. Ondanks die naam, die wijst op de ambities van deze maatschappij, zijn de lijnen nooit geëlektrificeerd. Voor reizigersvervoer hebben er alleen stoomtreinen gereden.

De eerste lijnen werden geopend in 1912, veel later dan de bedoeling was, bijna een halve eeuw na de presentatie van de eerste plannen. De lijnen lagen in het gebied tussen Amsterdam, Haarlem, Leiden, Alphen aan den Rijn en Nieuwersluis en werden geopend tussen 1912 en 1918. Door de economische crisis van de jaren dertig werden diverse lijnen al na ruim twee decennia weer gesloten.

Alleen de lijnen Amsterdam Haarlemmermeerstation– Amstelveen – Aalsmeer en Bovenkerk – Uithoorn – Nieuwersluis bleven nog voor reizigers- en goederenverkeer in gebruik.

In 1950 reed hier de laatste reizigerstrein. 

 

 

 

 

Trein op weg naar Amstelveen, op het talud van de spoorlijn op de locatie nabij halte Legmeerpolder.

Foto’s : Diverse bronnen : Met dank aan Raymond Brom

Sfeerfoto’s van De Poel 

 

Zeeverkenners Groep Livingstone
1955: De tocht van de Poel naar de Nieuwe Meer in het voorjaar en in de herfst weer terug was een grote onderneming.

 

 

 

 

 

 

 

 

Luieren op de zonneweide van het kano-eiland.

 

 

 

 

 

 

 

Klapbrug aan de Oude Karselaan

1934 : Zweminrichting “De Poel” aan de oever van De Poel
De Amstelveense zweminrichting ‘De Poel’was letterlijk gelegen in de Poel

Op 7 juli 1934 werd de eerste Amstelveense zweminrichting geopend. Al direct na de opening trok het zwembad behoorlijk veel bezoek, zodat het aantal personeels­leden werd verdubbeld van drie tot zes personen.
Talloze bekende Amstelveners behaalden daar hun zwemdiploma.
Zoals Anneke Koudijs, Jopie Tijsterman, Betty Boas, Anneke Koudijs.
Anneke zwom als baby al met moeder in de Poel!
Voor die tijd vrij ongewoon.
Op de website van Amstelveenweb treft u haar zwemdiploma aan.

 

 

 

 

 

 

 

Oorlogswinter / kachelhout
In de Tweede Wereldoorlog is de houten opbouw van het bad in de Amstelveense kachels verdwenen.

1951 : Amstelveens zwembad “Pesi” :
Op 14 juli 1951 werd het nieuwe zwembad ‘Lucas Pesiebad’ geopend. Het was gelegen aan de Badlaan, de vroegere Thorbeckeweg. Hier konden veel Amstelveners voor het eerst zwemles krijgen. Het water was niet verwarmd. Als het kouder dan 15 graden was ging de zwemles niet door. 

 

 

 

 

 

 

 

 

1940 : Jachthaven Schooneveld vh Deenhart te Bovenkerk:

 

 

 

 

Jachthaven van Van Diemen :  

 

 

 

 

 

 

 

 

Optuigsteiger van Van Diemen, nabij de spoorbrug.

 

 

 

 

 

 

‘Van Diemen Baggerwerken’ werkte continue aan het onderhoud van de wateren.

Dragline op het water :
Met een volle bak op weg naar de loswal

 

.

 

Dragline op het land : 

 

 

 

Na het lossen van de bak : terug naar de baggerkraan.

 

 

 

 

 

Bagger genoeg :
Gezicht op Schinkelpoeltje” staat er op de foto. Dit water werd ook wei het Kleine- of Modderpoeltje genoemd. Aan de overkant ziet e huisjes van “de Noord”.

 

Tegenwoordig is het Schinkelpoeltje beter bekend als “De kleine Poel” aan de Legmeerdijk.

In de periode 1945/1960 werd de jaarlijkse kermis rond Koninginnedag gehouden langs de Badlaan, in de berm van de Burg. Colijnweg.

Wie kan ons aan foto’s helpen ?

 

 

Jachthaven Touw :

 

 

 

 

 

1965 : Opstelling van de Amstelveense vuilniswagens
Iedere week werden de bakken van de Amstelveense vuilniswagens op de werf naast het raadhuis schoongespoten met het water van De Poel.
Het besef van vervuiling van het zwemwater was indertijd nog niet zo doorgedrongen tot B & W.
Maar we hadden toen ook nog geen last van blauwalg.

Dirk Touw

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IJspret op De Poel  

 

 

 

Met de brommer de baan vegen voor  S.V. De Poelster.

 

 

 

 

 

 

It’s Showtime  !

 

 

Koek en Zopie ging door het ijs vanwege
bovenmatige drukte in de tent.

 

 

 

 

1973 : Zendschip op De Poel

 

 

 

 

1973 : Snode plannen van Burgemeester Jhr. Mr. Pieter (P.A.C.) Beelaerts van Blokland
Alternatieve locaties zoals op het toen net opgedoekte emplacement voor opslag van kolen, of nabij het ZH. Amstelveen, werden wel aangedragen, maar niet overgenomen.

1980 : Bouw van Gemeentehuis midden in de vaarwateren van De Poel.

De sfeer op De Poel wordt definitief om zeep gebracht met dit ontwerp van architect Hugh Maaskant van Van Dommelen, Kroos, van der Weerd.
Het bureau bestaat niet meer en dat is maar goed
ook !

“Hoe ontnemen wij Amstelveners de lust om te zonnen, te varen, te zwemmen en te vissen op en in de Amstelveense Poel.“
Dat moet in 1970 de opdracht zijn geweest van de Gemeenteraad.
“Het raadhuis, ontworpen op basis van een eerder ‘niet uitnodigend’ plan van Maaskant, is typerend voor de jaren zeventig.
Een betonskelet op een vierkant grid (8 x8 m.) vormt de structuur van het gebouw: een raster van achthoeken, waarbij de tussenliggende vierkanten worden gevormd door de paddestoel kolom men. In oost- en westgevel domineren vierkanten, in de overige gevels de achthoeken, aan één zijde tot ruitvorm uitgebouwd.”
Aldus www.Architectuurgids.nl.

BAH….

Je bedenkt het niet : een heus Ettergezwel verrees temidden van de bloeiende waterrecreatie.

En sindsdien laat men de Poel verloederen en alle bevoegde ambtenaren en
wethouders keken 40 jaar – zonder gestoord te worden door waterrecreanten – naar een uitgestorven recreatieplas.

Met dank aan Hugh Maaskant van Van Dommelen, Kroos, van der Weerd.