Woningeigenaren en hypotheekadviseurs zullen gemengde gevoelens hebben bij de plannen van het nieuwe kabinet: de hypotheekrenteaftrek en de fiscale positie van de eigen woning blijven onaangetast. Maar de salderingsregeling voor zonnepanelen wordt in één keer afgeschaft.

Na bijna een half jaar onderhandelen ligt er dan een Hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet PVV, VVD, NSC en BBB. In dit 26 pagina’s tellende document, getiteld ‘Hoop, lef en trots’ gaat zoals verwacht veel aandacht uit naar de wooncrisis en strenge asielwetgeving, en minder aandacht naar natuurbescherming en verduurzaming.

Fiscale positie eigen woning

De wooncrisis heeft topprioriteit. Het kabinet in wording wil – behalve grootschalige nieuwbouw, waarvoor “struikelblokken” moeten worden “weggewerkt” – ook de onzekerheid op de woningmarkt tegengaan. Daarom: geen wijziging van de fiscale positie van de eigen woning.

Er wordt niet getornd aan de hypotheekrenteaftrek. Ook het eigenwoningforfait blijft onveranderd. En de stijging van de gemeentelijke woonlasten (OZB) gaat gemaximeerd worden via afspraken met gemeentes.

Salderingsregeling in één keer geschrapt

Tot zover het goede nieuws voor de woningeigenaar. Maar dan blijkt er bij het Hoofdlijnenakkoord een budgettaire bijlage te zitten, de “kleine lettertjes”. En alleen in die bijlage staat dat de salderingsregeling, die het voor eigenaren van zonnepanelen mogelijk maakt om hun eigen energieopwekking ‘weg te strepen’ tegen hun verbruik, wordt geschrapt door het nieuwe kabinet. Vanaf 2027.

Het vorige kabinet wilde deze stimuleringsregeling al stapsgewijs afbouwen, tussen 2025 en 2031. De Tweede Kamer nam het voorstel najaar 2023 aan, maar de Eerste Kamer blokkeerde het in februari dit jaar. Als het aan het nieuwe kabinet ligt, wordt de salderingsregeling dus nog sneller dan het vorige kabinet beoogde, afgeschaft.

Eigen risico halveren

Goed nieuws voor de consument is dan weer dat het eigen risico in de zorg, lange tijd onaantastbaar, bevroren wordt en vanaf 2027 meer dan gehalveerd: van 385 euro naar 165 euro. Vraag is nog wel wat dit gaat betekenen voor de hoogte van de zorgpremie.

Warmtepomp geschrapt

Dat met name de PVV niet erg warm loopt voor verduurzamingsmaatregelen, is bekend. Het schrappen van de verplichte warmtepomp vanaf 2026 bij vervanging van de cv-ketel is dan ook geen verrassing. Ook komen er geen verplichte Energielabelsprongen voor koopwoningen.

Om goed voorbereid te zijn op klimaatverandering wordt vooral ingezet op klimaatadaptatie. Bij nieuwbouw moet rekening gehouden worden met “water, bodem, landschap en stedenbouwkundige kwaliteit”. Maar tegelijkertijd worden er geen extra duurzaamheidsregels voor bouwen opgelegd. En de door velen zo vurig gewenste afbouw van fossiele subsidies voor de energievoorziening vindt plaats “in Europees verband”.

Funderingsschade

Er komt extra aandacht voor de gevolgen van verdroging, voor onder andere de voedselproductie en funderingsschade aan gebouwen, en voor de beschikbaarheid van zoetwater. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma wordt herijkt om te borgen dat onze dijken ook in de toekomst voldoende en tijdig bescherming bieden.

Kernenergie

Bij de energietransitie wordt vooral gefocust op kernenergie, met bouw van nieuwe centrales. Het kabinet wil er vooral voor zorgen dat ons land voor zijn energievoorziening niet meer afhankelijk is van levering uit “onbetrouwbare landen”. Gaswinning uit de Noordzee wordt opgeschaald. Windmolens komen bij voorkeur alleen op zee. Bij concurrentie om grond krijgt nieuwbouw voorrang boven windmolens.

Steun voor particulieren met kleine beurs

Een deel van de middelen voor de energietransitie wordt specifiek ingezet voor particulieren met een kleine beurs en kleine bedrijven, “zoals de bakker op de hoek en het klusbedrijf”. Specifieke aandacht gaat uit naar mensen die als gevolg van aansluiting op een warmtenet geconfronteerd worden met een veel hogere energierekening.

En last but not least: de maximumsnelheid op de snelweg gaat – waar dat kan – weer terug naar 130 kilometer per uur.