De NMa komt niet verder dan te wijzen op het kleine aantal aanbieders en aandacht te vragen voor eventuele toetredingsbarri▐res.

Voor de tweede keer spreekt de Nederlandse Mededingingsautoriteit zich uit over de hypothekenmarkt. In een eerder stadium stelde de toezichthouder vast dat zij geen aanwijzingen had gevonden voor prijsafspraken tussen hypotheekverstrekkers of andere overtredingen van de Mededingingswet.

In haar brief aan de Tweede Kamer meldt NMa dat de marges die de hypotheekverstrekkers verdienen gemiddeld gezien gestegen zijn na de financiële crisis.

De NMa ziet hiervoor de volgende verklaring:

“Na de financiële crisis zijn een aantal (kleinere) aanbieders van hypotheken minder actief geworden en sommigen hebben zich zelfs teruggetrokken van de Nederlandse markt. Samen met de fusie tussen ABN Amro en Fortis hebben deze ontwikkelingen tot een marktstructuur geleid waarin het overgrote deel van de hypotheken verkocht wordt door een paar grote aanbieders. De grootste vier – ABN Amro, de Rabobank, ING en AEGON – verkochten in de periode januari 2012 t/m oktober 2012 ruim 80% van alle woninghypotheken.2 Uit onderzoek van de NMa blijkt dat één van de belangrijkste oorzaken van de toegenomen marges – en dus een hogere hypotheekrente – ligt in het feit dat de markt sterker geconcentreerd werd. Ook is toetreding moeilijker omdat het voor hypotheekverstrekkers moeilijker is om financiering aan te trekken. De sterke concentratie in combinatie met beperkte (potentiële) toetreding leidt er toe dat banken meer in staat zijn hun prijzen voor hypotheken te verhogen.”

Daarbij wijst NMa op de door de Europese Commissie opgelegde prijsleiderschapsverboden voor geldverstrekkers die financiële steun van de overheid hebben gekregen en die nog niet hebben terugbetaald. Oplossingsrichtingen

De NMa vraagt aandacht voor twee oplossingsrichtingen. Daaronder hoort expliciet niet een prijsregulering van de hypotheektarieven. Dat zou nieuwe toetreders er extra van weerhouden om actief te worden op de Nederlandse markt.

Wat dan wel?

In de eerste plaats “het versterken van de positie van de consument”, hetgeen – zoals de NMa zelf al concludeert inmiddels gebeurd is met de inwerkingtreding van Bgfo 2013.

De tweede oplossing: geen onnodige toetredings- en groeibarrières, zodat nieuwe spelers, al dan niet uit het buitenland, gemakkelijker hypotheken aanbieden en druk uitoefenen op de bestaande grote spelers.”

Hoe NMa dat laatste concreet wil invullen? Daar doet de ‘visie’ geen enkele uitspraak over.