De nieuwbouwmarkt is ingestort, de hypotheekrente blijft voorlopig hoog, en het aanbod van huizen is krap. Het doel van de overheid om honderdduizenden woningen te bouwen raakt steeds verder uit zicht.

In het tweede kwartaal van 2023 zijn er ruim de helft minder nieuwbouwwoningen verkocht dan een jaar eerder. Dit is de grootste daling sinds de start van de metingen in 2015, meldt het CBS.

Bovendien is bij de nieuwbouwwoningen het aantal transacties in de loop van 2022 steeds sneller gedaald. In het tweede kwartaal van 2023 daalde het aantal naar 3.300 transacties, dat is 56,2% minder dan een jaar eerder.

Negende kwartaal op rij

Bij de bestaande koopwoningen daalde het aantal verkopen met 6,1% tot 44.500. Deze daling was wel kleiner dan in voorgaande kwartalen, met uitzondering van het vierde kwartaal van 2022.

In totaal zijn er in het tweede kwartaal van 2023 bijna 48.000 woningen verkocht, 13% minder dan een jaar eerder. Dit is het negende kwartaal op rij dat er minder woningen zijn verkocht dan een jaar eerder.

NVM: overbieden is weer terug

Behalve het CBS bracht ook de NVM haar verkoopoverzicht uit, dit ging over het derde kwartaal. De makelaarskoepel heeft dit kwartaal een kleine 33.500 bestaande koopwoningen verkocht; dat is 2,4% meer dan het derde kwartaal een jaar eerder.

De gemiddelde verkoopprijs van een bestaande woning bedraagt nu 422.000 euro. Dat betekent voor het tweede kwartaal op rij een stijging, met +1,7%. De gemiddelde verkoopprijs ligt nog wel 1,7% lager dan in hetzelfde kwartaal van 2022.

Ook de makelaars zien dat de krapte op de koopwoningmarkt verder is toegenomen: er zijn dit kwartaal 9% minder woningen te koop gezet dan in het tweede kwartaal en zelfs 18% minder ten opzichte van het derde kwartaal vorig jaar. Dit kwartaal kan een koper gemiddeld uit 2,6 woningen kiezen (in het tweede kwartaal was dit 2,7). Makelaars zien woningzoekenden weer overbieden.

Voor ruim 800.000 woningzoekenden geen huis

Lana Gerssen, makelaar en voorzitter NVM-vakgroep Wonen, blijft desondanks optimistisch: “Het derde kwartaal met daarin de zomerperiode is traditioneel altijd wat rustiger qua verkopen en interesse. Toch laten de resultaten dit kwartaal zien dat er dynamiek in de markt zit en kopers vertrouwen hebben. Tegelijk moeten we constateren dat het actuele woningtekort is opgelopen van 315.000 woningen een jaar geleden naar 390.000 in 2023. Dat zijn 826.800 woningzoekenden waar geen woning voor beschikbaar is.”

Historisch laag niveau

De nieuwbouwmarkt laat in het derde kwartaal 2023 een licht herstel zien van het aantal verkopen, maar blijft nog altijd op een historisch laag niveau, aldus de brancheorganisatie. NVM-makelaars verkochten ruim 5.400 nieuwbouwwoningen, een toename van 14% ten opzichte van een kwartaal eerder. De gemiddelde verkoopprijs van een nieuwbouwwoning is in het derde kwartaal 474.000 euro en blijft daarmee al een halfjaar redelijk stabiel. Het aanbod nieuwbouwwoningen ligt dit kwartaal op ruim 19.000 woningen, het hoogste punt sinds begin 2016.

Projectuitstel

Chris van Zantwijk, makelaar en vicevoorzitter NVM-vakgroep Wonen: “Na een kleine opleving in het vorige kwartaal is in het derde kwartaal over de hele breedte van de nieuwbouwmarkt een verkooptoename zichtbaar. Het aantrekken van de bestaande bouw lijkt een positief effect te hebben, waardoor er weer meer koopbereidheid onder consumenten ontstaat.”

Vraag is hoe lang die koopbereidheid standhoudt, nu met de stijgende hypotheekrente kopers steeds minder kunnen lenen. Ander punt is dat de nieuwbouwmarkt wordt gekenmerkt “door intrekkingen en projectuitstel”, aldus Van Zantwijk. “Het tekort groeit zo door, wat leidt tot extra druk op de bestaande koopwoningmarkt.”

Bronnen: CBS, NVM