In het vierde kwartaal van 2021 hebben huishoudens minder kunnen sparen dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Dat zegt het CBS op basis van nieuwe cijfers over consumptie en bestedingen. Oorzaak is vooral de toename van de consumptieve bestedingen.
Vrije besparingen lager dan vorig jaar
Het CBS kijkt naar de vrije besparingen van huishoudens (inclusief instellingen zonder winstoogmerk). Deze zijn in het vierde kwartaal van 2021 gelijk aan 17,1 miljard euro. In hetzelfde kwartaal een jaar eerder was dat nog bijna vijf miljard euro meer. De vrije besparingen worden bepaald door de consumptieve bestedingen af te trekken van het beschikbare inkomen. Omdat het resultaat mede bepaald wordt door seizoensinvloeden, denk aan het ontvangen van vakantiegeld, vergelijkt het CBS de vrije besparingen met die van een jaar eerder en niet met die van het vorige kwartaal.
Inflatie drijft consumptieve bestedingen op
De consumptieve bestedingen zijn tussen eind 2020 en eind 2021 met 9,6 miljard euro toegenomen. Daar zijn twee oorzaken voor aan te wijzen. Aan de ene kant is het volume van de bestedingen toegenomen. Dat wil zeggen dat na correctie voor prijsveranderingen er meer is uitgegeven. Het gaat daarbij om bijna 5,8 miljard euro. De coronamaatregelen hebben hier een grote invloed. Deze waren in het vierde kwartaal van 2021 minder streng dan in het vierde kwartaal van 2020. Daardoor kon er meer uitgegeven worden in bijvoorbeeld restaurants. Daar staat dan wel weer tegenover dat er minder aan voedingsmiddelen werd uitgegeven. Ook aan vervoermiddelen en onderdelen werd minder uitgegeven. Er werden onder andere minder nieuwe personenauto’s verkocht. Verder namen de uitgaven in alle categorieën toe.
Ook de verandering van de prijzen heeft in het vierde kwartaal van 2021 een grote invloed op de bestedingen gehad. In een jaar tijd stegen de prijzen met 4,2%, wat leidde tot een verhoging van de waarde van de consumptieve bestedingen met 3,8 miljard euro. Energie en water nemen hier 1,2 miljard euro van voor hun rekening en de brandstoffen en overige goederen 0,8 miljard euro.
Beschikbaar inkomen stijgt minder snel dan de bestedingen
In het vierde kwartaal van 2021 is het beschikbare inkomen met 4,6 miljard euro toegenomen vergeleken met een jaar eerder. De inkomensgroei houdt dus de stijging van de consumptieve bestedingen niet bij. Dit is al voor het derde kwartaal op rij het geval. Een oorzaak hiervoor is dat er in 2020 relatief veel gespaard werd doordat er door de coronamaatregelen minder uitgegeven kon worden. Toch geven huishoudens niet alles uit wat er binnenkomt: HR-dienstverlener SD Worx heeft een onderzoek gedaan naar hoe mensen hun vakantiedagen en vakantiegeld besteden. Daaruit blijkt dat 44% van de Nederlanders het vakantiegeld op de spaarrekening zet.
Wat doen Nederlanders met hun gespaarde geld?
Het CBS kijkt niet alleen naar hoeveel geld mensen over hebben gehouden, maar ook naar wat ze ermee hebben gedaan. Er wordt onderscheid gemaakt naar twee opties, namelijk het versterken van het niet-financieel vermogen en het versterken van het financieel vermogen. In het vierde kwartaal van 2021 hebben huishoudens hun geld vooral gestoken in het versterken van het niet-financieel vermogen. Dit gaat vooral om investeringen in woningen. Deze investeringen zijn met 1,1 miljard euro toegenomen ten opzichte van vorig jaar. De versterking van het financieel vermogen is aanzienlijk minder geworden (-6,1 miljard euro). Huishoudens kochten minder aandelen en stopten minder geld in deposito’s of contant geld. Ook werd er meer geld uit hypotheken opgenomen dan dat er afgelost werd.
Bron: CBS
