Voor het verzekeringsbedrijf is de Wft intussen zo”n lappendeken geworden dat er nauwelijks nog mee valt te werken.
Dat bleek opnieuw tijdens het door Avéro Achmea georganiseerde symposium ‘De waarde van advies’. Daar hield AFM-bestuurder Theodor Kockelkoren een boeiend en belangrijk betoog.
Belangrijk omdat hij adviseurs de ruimte gaf om de adviesactiviteit op verschillende manieren in te vullen. “De Wft schrijft eigenlijk alleen voor dat een advies passend moet zijn. De passendheid is in eerste instantie een zaak van de adviseur zelf. De vraag of een advies passend is hangt mede af van de vraag van de klant. Zo is het goed mogelijk dat de klant een deeladvies vraagt. Aan die vraag kan de adviseur voldoen zonder in strijd te komen met de Wft. Zo kan een consument zelf al voor een product gekozen hebben”, aldus Kockelkoren, “en de adviseur vragen alleen de bemiddelingshandeling te verrichten.” Hij benadrukte wel om dit goed vast te leggen, zodat de klant later niet zou kunnen suggereren dat het product ook geadviseerd werd.”
Een andere vorm van een minder complete dienstverlening dan de adviseur gewend was is de klant de mogelijkheid te geven tot zelfwerkzaamheid. Een belangrijk deel van de inventarisatie kan de consument zelf doen. “Hij doet dat niet graag, maar als hij hoort dat hij daarmee geld uitspaart verandert zijn houding.”
Tenslotte kan een deel van het advies gestandaardiseerd worden, als het uiteindelijk maar uitpakt in een voor elke individuele consument passend advies. Dat het lastig is dit soort open normen op een verantwoorde manier in te vullen, begrijpt Kockelkoren heel goed. “Daarom willen we in een aantal leidraden wat guidance geven. We doen dat heel voorzichtig, want het is niet de bedoeling dat we spoorboekjes aanreiken, maar wel een houvast over wat mogelijk is op adviesgebied.”
Essentieel verschil tussen advies en bemiddeling
Kockelkoren deed oprecht zijn best om de intermediairs handvatten te bieden in de lastige periode die ontstaan is door het provisieverbod. Maar tegelijkertijd ontkwam hij ook niet aan het feit dat de Wft zelf niet is mee veranderd met het nieuwe zuivere marktmodel. Want, waarom zou een adviseur ingaan op de vraag van een klant alleen het bemiddelingstraject te verzorgen? Provisie levert dat niet op, hooguit een kleine vergoeding van de klant. En dan zit de intermediair vast aan de zorgplicht van een bemiddelaar, die heel anders is dan die van een adviseur.
Onder bemiddeling wordt immers ook begrepen het assisteren bij het beheer en de uitvoering.
Daarbij komt dat als een klant via zijn intermediair – zowel de adviseur als de bemiddelaar – uitkomt bij één specifiek product de Wft-regels van toepassing zijn, wat onder meer betekent dat de intermediair de cliënt tijdig moet informeren over wezenlijke wijzigingen in de informatie. Dat haal je je toch niet allemaal op de hals voor een kleine bemiddelingsdeclaratie?
Vogelvrij
Hier wreekt zich de beperkte definitie van advies: ‘het adviseren van een specifiek product aan een individuele klant’. De adviseurs die zich toeleggen op bredere adviezen hebben geen ‘last’ van de Wft-regels. Dat opent mogelijkheden voor intermediairs die het traditionele takenpakket adviseren-bemiddelen-beheer loslaten en zich gaan toeleggen op algemene advisering. Het is de vraag of dat in het belang van de klant is! De guidance waar Kockelkoren het over heeft zal de aandacht van die beroepsgroep nauwelijks trekken.
De Wft heeft de Wfd opgeslokt en die was voor een belangrijk deel overgenomen uit de Wabb. Een wet die vooral de relatie tussen verzekeraar en bemiddelaar regelde. Die relatie is op essentiële delen doorgesneden. En dat heeft tot gevolg dat intermediairs hun bedrijfsvoering drastisch veranderen. De Wft is op die omslag niet berekend.
Ook de AFM beseft kennelijk nog onvoldoende dat zij straks toezicht houdt op alleen de groep intermediairs die nog specifieke producten adviseert aan individuele klanten, terwijl de integrale adviseurs die alleen de knop aanwijzen waarmee de klant op internet het product kan bestellen wat de Wft betreft vogelvrij hun gang kunnen gaan.
Jan Aikens
