(Findinet) Open norm voor redelijke directe beloning

Om te voorkomen dat adviseurs excessieve beloningen in rekening brengen bij klanten wordt een open norm geïntroduceerd voor directe beloning betaald door de klant.

Dat schrijft minister De Jager in de brief ‘Uitwerking regelgeving provisieverbod’ aan de Tweede Kamer. In deze uitgebreide brief gaat hij in op de veranderingen in de Bgfo die op 1 januari 2012 en 2013 van kracht worden.

“Het doel van deze norm is om te voorkomen dat adviseurs/bemiddelaars beloningen in rekening brengen voor hun werkzaamheden die niet kunnen worden gerechtvaardigd gelet op de daarmee gemoeide inspanningen. Een dergelijke open norm geeft de AFM de mogelijkheid om handhavend op te treden, daar waar klanten excessieve beloningen in rekening worden gebracht die evident afbreuk doen aan het belang van de klant.”

De Jager geeft aan dat het primair gaat om een zaak tussen intermediair en klant. “De AFM kan pas ingrijpen als er sprake is van een kennelijk onredelijke vergoeding en kan dan sancties opleggen aan de adviseur/bemiddelaar. De AFM kan geen excessieve vergoedingen terugvorderen voor de klant.”

Gelijk speelveld

Veel aandacht in de brief voor het speelveld tussen adviseurs/bemiddelaars en adviseurs in dienst van aanbieders (bijv. bankadviseurs).

“Bankadviseurs en adviseurs in dienst van direct writers kunnen immers schijnbaar gratis blijven adviseren. Daar wil ik wat aan veranderen.

Als de consument ervoor kiest om een financieel product aan te schaffen zonder advies (‘execution only’) ben ik van mening dat hij op niet mis te verstane wijze geïnformeerd dient te worden over de risico’s die hieraan zitten.”

Een klant mag hiervoor alleen kiezen na een toetsing die nagaat of dit type dienstverlening past bij de betreffende klant. Een dergelijke toets bestaat al bij producten onder de MiFID. De Jager gaat deze mogelijkheid voor andere financiële producten nader onderzoeken.

DVD-plicht ook voor aanbieders

Om verschillende kanaalkeuzes inzichtelijk te maken worden de wettelijke eisen over de dienstverleningsinformatie aanpassen. “Het dienstverleningsdocument moet een overzichtelijk en herkenbaar document worden op basis waarvan de consument de verschillende dienstverleningsconcepten en de kosten daarvan gemakkelijk kan vergelijken. Ook aanbieders zullen daarom een dienstverleningsdocument aan consumenten moeten gaan verstrekken. Tevens zullen zij in dit document inzicht moeten geven in hun advies- en distributiekosten. Om deze informatie voor de consument begrijpelijk en vergelijkbaar te maken, is het van belang dat dit in nominale termen, dat wil zeggen in euro’s wordt gepresenteerd.”

Er vindt nog onderzoek plaats naar de precieze vormgeving.

“Een aandachtpunt daarbij is het voorkomen van misrepresentatie van die kosten door ze lager voor te stellen dan ze werkelijk zijn.”

Aanbieders die consumenten adviseren moeten duidelijk inzicht geven of zij alleen eigen producten adviseren of ook vergelijkingen maken tussen producten van verschillende aanbieders en welke prikkels er zijn die de advisering vanuit de aanbieder beïnvloeden. Ook in dat laatste geval kunnen zij zich niet kwalificeren als onafhankelijke adviseur omdat dat misleidend kan zijn.”

Netto producten

De minister vindt het belangrijk dat de prijzen van de (netto) producten die via adviseurs/bemiddelaars worden gedistribueerd lager zijn dan de prijzen van vergelijkbare producten van banken en de direct writers.

“Bij goede marktwerking in het zuivere marktmodel zal het verschil vanzelf zichtbaar worden. Ik zal deze ontwikkeling echter nauwgezet monitoren, om erop toe te zien of de markt hier goed zijn werk doet. Ik sluit niet uit dat als er onvoldoende onderscheid tussen prijzen van producten van directe aanbieders en prijzen van producten die via het intermediaire kanaal worden aangeboden optreedt, ik hier nadere maatregelen voor zal treffen.”

Serviceproviders

Ook serviceproviders zullen onder het provisieverbod vallen. Maar omdat ze vrijwel geen klantcontact hebben, worden ze uitgezonderd van de verplichting om dienstverleningsinformatie aan de klant te verstrekken. Die verplichting geldt nu

nog wel. wel dienen zij de bemiddelaars met klantcontact in staat te stellen de klant goed te informeren.

Toegankelijkheid advies

De minister spreekt gaat niet in op de mogelijkheid om de klant de advieskosten gespreid te laten betalen. Hij volstaat met de opmerking dat ‘de klant de advieskosten op twee manieren kan betalen: via eigen middelen of via het afsluiten van een krediet. De klant sluit dan een lening af om het advies te betalen. Er is wel eens tegen geworpen dat dit een omslachtige manier is maar in veel branches is dit heel gebruikelijk.”

GEEN REACTIES