Naarmate de koopprijs van een woning vaker boven de vraagprijs uitkomt en er regelmatig wordt overboden, neemt de druk van financiers en hypotheekadviseurs op de taxateur toe om de taxatiewaarde aan te passen aan het gevraagde hypotheekbedrag. Daarom heeft de taxateur bescherming nodig, vindt brancheorganisatie VBO Makelaar.
De brancheorganisatie stelt in een persbericht dat het systeem om tot een objectieve waardebepaling van een woning te komen, vol zit met perverse prikkels. De hypotheekverstrekker, de hypotheekadviseur, het taxatiebemiddelingsbureau en de huizenkoper zijn gebaat bij een bepaalde taxatiewaarde van een woning. Als de taxateur hier niet op uitkomt, dan gebeurt het nu regelmatig dat de opdrachtgever druk uitoefent om de taxatiewaarde naar boven bij te stellen.
Als dat niet gebeurt, dan is de kans heel reëel dat de taxateur te horen krijgt dat er niet wordt betaald voor het taxatierapport (in het geval de koper het er niet mee eens is) of van zogenaamde voorkeurslijstjes van banken verdwijnt (als de bank het er niet mee eens is), aldus VBO Makelaar.
‘Markt wordt verder opgestuwd’
Hans van der Ploeg RAE RT, directeur VBO Makelaar: “Dit is niet hoe objectieve waardebepaling hoort te werken. Het is niet: ‘U vraagt, wij draaien’. Niemand is gebaat bij opgepoetste waarden die de markt alleen maar verder opstuwen. Financiers en hypotheekadviseurs maken nog altijd gebruik van hun eigen lijstjes met een select groepje taxateurs om vastgoed te taxeren. Dit houdt de schijn van belangenverstrengeling in stand en is funest voor de objectivering van de taxatiewaarde van een woning. Om dit hardnekkige patroon te doorbreken, moet het systeem waarbinnen de taxateur opereert, worden aangepast.”
Black box
Een mogelijke oplossing is een black box voor NRVT-gecertificeerde taxateurs. Op basis van een algoritme dat rekening houdt met ervaring, expertise en prijsindicatie krijgen zij een opdracht, zonder dat de opdrachtgever weet welke taxateur de taxatie uitvoert. De NRVT-certificering en de validatie-instituten borgen de kwaliteit.
Een andere mogelijke oplossing is dat de taxatie van de woning eerder in het koopproces plaatsvindt; niet wanneer het koopcontract (al dan niet met voorbehoud van financiering) al is getekend, maar in het eindstadium van de verkooponderhandelingen. Zo voorkom je dat kopers een te hoge prijs betalen. Daarnaast beperk je de druk en invloed van belanghebbende partijen.
Oproep aan toezichthouders
VBO Makelaar wil niet pretenderen dé oplossing te hebben gevonden. De brancheorganisatie roept de toezichthouders op deze problematiek mee te nemen in hun overwegingen voor de taxatiebranche en deze op de agenda te zetten van de werkgroep die zich onder leiding van het ministerie van BZK bezighoudt met mogelijke verbeteringen in het taxatieproces.
Bron: VBO Makelaar
