Veel mensen weten niet dat schulden die bij het BKR geregistreerd staan, van grote invloed kunnen zijn op de maximale hoogte van de hypotheek die zij kunnen krijgen. MUNT Hypotheken vroeg ruim 1.000 Nederlanders met een hypotheek hiernaar en kwam tot de conclusie dat ruim een derde van geen enkele BKR-geregistreerde schuld weet wat de consequenties zijn.
Niet alleen schulden tellen mee
Het BKR registreert niet alleen echte schulden, zoals persoonlijke leningen en studieschulden, maar ook andere financiële contracten. Financiële verplichtingen van meer dan 250 euro met een looptijd van minimaal een maand komen in het register van het BKR terecht. Als een hypotheekverstrekker moet bepalen hoeveel iemand kan lenen, kijkt hij naar de totale maandlasten van alle geregistreerde verplichtingen. Heeft de potentiële huizenkoper een private leaseauto? Dan heeft hij misschien wel geen schuld maar wel een betalingsverplichting. Hij kan er dan rustig van uitgaan dat het maximaal te lenen bedrag een stuk lager is dan wanneer hij dat niet had gehad. Toch weet 70% van de Nederlanders dit niet. Ook weet twee derde van de Nederlanders niet dat hun studieschuld een negatief effect heeft op hun maximale hypotheekbedrag.
Betalingsproblemen
Ondanks de hoge inflatie door onder andere de gestegen energiekosten denkt 86% van de ondervraagde mensen de hypotheek nog gewoon te kunnen blijven betalen. Er is wel een grote groep huishoudens (32%) die zich zorgen maakt over nieuwe of lopende schulden. Ellen Hensbergen, directeur van MUNT Hypotheken: “Gelukkig kennen we in Nederland heel weinig betalingsachterstand wat betreft hypotheken. Desondanks raakt de stijging van de vaste lasten echt niet alleen mensen met een lager inkomen. Ook van middeninkomens is inmiddels bekend dat zij de gevolgen waarschijnlijk gaan voelen in de portemonnee.”
Een kwart van de ondervraagden denkt wel in betalingsproblemen te komen als ze te maken krijgen met een van de drie grootste oorzaken van schulden. Dat zijn niet-vrijwillige inkomstendaling, arbeidsongeschiktheid en relatiebeëindiging.
Overwaarde en dalende huizenprijzen
De afgelopen jaren steeg de overwaarde op de woning van veel huiseigenaren doordat de huizenprijzen hard omhoog gingen. Daardoor kon in sommige gevallen de hypotheekrente omlaag. Dat gebeurt als de hypotheek in een lagere risicoklasse valt doordat de verhouding tussen de hoogte van de hypotheek en de waarde van de woning afneemt. Nu de huizenprijzen voorzichtig lijken te gaan dalen, is de vraag of de hypotheekrente dan ook weer omhoog gaat als de hypotheek hierdoor in een hogere risicoklasse komt. Dit zou een extra probleem kunnen opleveren voor mensen die hun vaste lasten maar net kunnen betalen.
“Nee”, zegt Oscar Noorlag van financieel intermediair Van Bruggen Adviesgroep desgevraagd tegen Business Insider, “De rente van je hypotheek kan tijdens de rentevaste periode niet omhoog gaan omdat de waarde van je woning is gedaald en de omvang van de hypotheek procentueel een groter is geworden ten opzichte van de woningwaarde.” Pas als de rentevaste periode voorbij is en de hypotheekrente opnieuw wordt vastgesteld, wordt rekening gehouden met een eventuele slechtere risicoklasse.
Kanttekening
De ondervraagde mensen hebben al een hypotheek. Als zij een leasecontract afsluiten of een andere lening aangaan, verandert dat niets aan hun huidige hypotheek. Zij gaan de consequenties van de extra financiële verplichtingen pas voelen op het moment dat ze willen verhuizen naar een duurdere woning of willen bijlenen voor bijvoorbeeld een verbouwing. Daarnaast is het aantal mensen met een private leaseauto nog relatief klein: in 2021 waren dat er ruim 230.000 (volgens cijfers van de vereniging van Nederlandse autoleasemaatschappijen) op een totaal van 8,8 miljoen personenauto’s (CBS). Studieschulden komen meer voor: begin 2022 hadden 1,6 miljoen mensen zo’n schuld.
Bron: MUNT Hypotheken
