Sinds de financiële crisis zijn de inkomensnormen voor hypotheken strenger geworden. Dit betekent echter niet dat huishoudens hierdoor nu niet meer genoeg kunnen lenen om een woning te kopen die in 2008 nog wel bereikbaar was. Integendeel, door de daling van de rente en (een bescheiden) groei van de inkomens, kan nu meer worden geleend dan voor de crisis, terwijl woningprijzen gemiddeld nog ruim 12% lager liggen dan de piek in 2008. Dat constateert DNB in haar bulletin.
Bij een lagere rente zijn de woonuitgaven lager en leidt een zelfde ruimte voor woonuitgaven dus tot een hogere maximale hypotheek. De gemiddelde rente op leningen met een looptijd langer dan 10 jaar daalde van 5,4% in 2008 tot 3,1% in 2016. Deze rentedaling heeft de daling van de maximale hypotheeksom afgezwakt. De rode lijn in de figuur toont het gecombineerde effect van de lastenverzwaringen en de inflatie en de gedaalde rente op de maximale hypotheeksom.
Bij een hoger loon blijft meer ruimte over voor woonuitgaven en kan de maximale hypotheeksom dus hoger zijn. Hoewel de loongroei sinds het uitbreken van de crisis niet uitbundig was, ligt het gemiddelde nominale loon per arbeidsjaar in 2016 ruim 12% hoger dan in 2008. De inkomensgroep die in 2008 bruto 50.000 euro verdiende, verdient in 2016 daarmee een kleine 58.000 euro. Dit heeft een opwaarts effect gehad op de maximale hypotheeksom. De gele lijn toont de ontwikkeling van de maximale hypotheeksom als er naast lastenverzwaringen, inflatie en de daling van de rente ook rekening wordt gehouden met de loonstijging. In plaats van 19% lager, ligt de maximale hypotheeksom bijna 4% hoger.
Dit betekent dat in het grootste deel van Nederland de leennormen, ten opzichte van 2008, niet knellender zijn geworden bij de aanschaf van de gewenste woning. De maximale lening ligt bijna 4% hoger, terwijl de gemiddelde woningprijs nog ruim 12% lager ligt dan in 2008. Natuurlijk verschilt deze verhouding sterk tussen regio´s. Vooral in grote steden zijn woningprijzen veel sterker gestegen.
(DNB)
