Een bouwspaarfaciliteit kan Nederland van de hoge hypotheekschuld afhelpen, stelt hoogleraar Arnoud Boot, lid van de WRR, in Eigen Huis Magazine.
Extreem
‘Als je mensen dwingt om een hoge schuld aan te gaan, is dat voor een economie nooit goed. Mensen met hoge schulden reageren extremer als het tegenzit. Dan geven ze geen geld meer uit.’ Dit is kort gesteld het grote probleem van de Nederlandse woningmarkt aldus Boot. Hij vindt het fiscaal stimuleren van een hoge schuld dan ook een ‘sigaar uit eigen doos’. ‘Door de hypotheekrenteaftrek moesten belastingtarieven omhoog. Als je niet meedeed aan het systeem, moest je wel de hogere belasting betalen.’ Daarnaast heeft de hypotheekrenteaftrek er volgens Boot voor gezorgd dat de nieuwe generatie, voor wie het hebben van een huis steeds duurder werd, zichzelf steeds dieper in de schulden moest steken en in de afgelopen jaren onvoorstelbaar veel heeft verloren.
Bouwspaarfaciliteit
In oktober publiceerde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) een rapport dat enkele adviezen geeft voor de komende jaren. Boot schreef mee aan het rapport en licht het in Eigen Huis Magazine toe. ‘Wat je maximaal kunt lenen moet verder omlaag. Een schuld van 100% van de waarde van het huis, waar we nu naar toe gaan, is nog altijd een molensteen voor mensen.’ Dit heeft wel als gevolg dat mensen meer eigen geld nodig hebben. De WRR stelt daarom een bouwspaarfaciliteit voor. Boot: ‘Daarbij stimuleer je aan het begin van de carrière het opbouwen van eigen vermogen voor het kopen van een huis, in plaats van pensioenopbouw. Het is een soort flexibilisering van het pensioen. Het geld verdwijnt niet, het is pensioen dat je voor je huis mag gebruiken.’ Boot wijst erop dat een dergelijk systeem in Duitsland al bestaat. Voorwaarde is volgens Boot wel dat de overheid fors investeert in de vrije huurmarkt, om er voor te zorgen dat starters makkelijk ergens kunnen huren voordat ze kunnen kopen.
Actie
De WRR vindt dit het moment om als overheid in actie te komen, aldus Boot. ‘De rente is laag. Dat maakt het mogelijk pijnloos dingen te veranderen. Wel moet je de veranderingen uitsmeren over de tijd en zorgvuldig omgaan met bestaande hypotheken.’ Boot denkt aan een termijn van zes tot acht jaar om de maximale leennorm te verlagen. ‘Daarmee creëer je ook tijd om de huurmarkt aan te passen en extra huurhuizen te bouwen.’
Bron: Vereniging Eigen Huis
