ENGLISH VERSION : CLICK HERE
Verkorte vertelling over mijn belevenissen rond de verzekering van Rembrandt’s “Portret van een man met een breedgerande Hoed”, Gerson nr. 201.
Hoofdrolspelers :
- Kunsthandel Waterman, Rokin Amsterdam
(Organiseerde in 1984 de tentoonstelling Rembrandt, Portrait of a Genius)
2) Earl C. Townsend, Judge (rechter) te Indianapolis en indertijd eigenaar van schilderij “Man met de Hoed”. Op paneel geschilderd (dus ooit op hout gemaakt, zodat de afbeelding prachtig glad is en dus niet op doek, want dan zie je de structuur van het doek).
Vervolgens werd het hout weggescheurd en is de plaat op doek gezet.
3) Hans van Ommen /Lugt Sobbe & Co Uw verteller en hij verzorgde indertijd de verzekering voor de tentoonstelling “Genius” (Onder deze titel is ook een boek is verschenen) Dat boek maakt deel uit van de collectie boeken in het Assurantiemuseum De Verzekeringskamer te Doorn.
4) Prof. Ernst v.d. Wetering, (verbonden aan het Rembrandt instituut)
5) Brinkers Gerlach, (de vervoerder van de collectie die bij Waterman en in het Friesch Museum zou worden getoond)
6) Victor Waterman, zoon van de eigenaar van de winkel, tevens restaurateur van “De Man met de Hoed”.
1984 Verzekeringsfraude optima forma:
Mijn bedrijf (Lugt Sobbe & Co.), was gespecialiseerd in het verzekeren van belangen die andere verzekeraars niet wilden, niet konden of niet durfden te verzekeren.
Als gevolmachtigde agent van Lloyd”s of London (Certain Underwriters), konden wij talloze moeilijke zaken adequaat verzekeren.
Kunsthandel Waterman was een klant van Lugt Sobbe & Co. en de heer Waterman sr. verzocht ons om een verzekering af te sluiten voor alle 242 tekeningen en schilderijen – gemaakt door Rembrandt – die uit particulier bezit naar NL zouden worden vervoerd en zouden worden tentoongesteld.
Omdat ik geen kunst-deskundige was, heb ik besloten om voor ieder schilderij een eigen verzekeringscertificaat uit te reiken. Daarin werd naast de de naam van de eigenaar en het nummer van de Gerzon-registratie vermeld.
Het was midden in een nacht van vrijdag op zaterdag werd ik gebeld door een Amerikaan genaamd Earl C. Townsend.
Hij vertelde mij dat hij eigenaar was van Schilderij De Man met de Hoed, van Rembrandt.
En dat hij zojuist het schilderij had meegegeven aan een cowboy die langs huis was gekomen met een pickup truck.
Samen met de cowboy had hij het schilderij in een paar dekens verpakt en op een pallet gebonden.
Wij hadden dat schilderij bij Lloyd’s verzekerd voor 6 miljoen dollar !
“The last thing I saw of my painting is “A cloud of dust in the dessert”.
“And now I fear that this is not ok.”
Hij maakte zich dus zorgen en dat was terecht.
Brinkers Gerlach
Inderdaad had ik in de polis gestipuleerd dat het vervoer zou plaatsvinden onder auspiciën van Brinkers Gerlach, een gespecialiseerde vervoerder van kunstwerken.
Hun vrachtwagens zijn ook gekoeld en voorzien van systemen die de juiste graad van vocht kunnen garanderen.
Vervoer per pickup truck valt daar nadrukkelijk buiten.
Hoe Earl ooit aan mijn nummer thuis is gekomen, is mij nooit duidelijk geworden.
Het angstzweet brak mij uit en ik vreesde een claim waarvan nooit duidelijk zou worden wanneer en hoe deze was ontstaan.
Ik kon toch niet meer slapen en ben dus maar naar kantoor gegaan.
Daar heb ik de verzekeringspapieren bekeken om mij zeker te stellen van de juiste documenten, certificaten en omschrijvingen.
Gedurende de nacht vervolgens regelmatig pogingen gedaan om telefonisch in contact te komen met Brinkers Gerlach op Schiphol.
Pas om een uur of 7 werd de telefoon opgenomen bij Brinkers Gerlach.
Ik maakte mij bekend en meldde dat ik Brinkers Gerlach aansprakelijk stelde voor alle eventuele schade die het gevolg kon zijn van de wijze van vervoer per Pickup truck.
Probleem opgelost
Men bevestigde mij vrijwel ogenblikkelijk dat het schilderij inmiddels op Schiphol was aangekomen. Inderdaad gewikkeld in dekens en vastgebonden op een rek van hout.
Ook de desbetreffende medewerker vond deze vorm van verpakking ongebruikelijk voor een schilderij met een verzekerde waarde van 6 miljoen.
Doorgaans worden gewatteerde passende foedralen / kisten voor het vervoer van schilderijen gebruikt.
In paniek heb ik vervolgens het Rembrandt instituut gebeld en daar gesproken met Prof v.d. Wetering.
Hij deelde mijn mening dat deze vorm van vervoer wel buitengewoon ongebruikelijk was. Desgevraagd was hij bereid om het schilderij te controleren op eventuele schade.
Prof. v.d. Wetering was bereid het schilderij voor ons te inspecteren en hij toonde grote interesse voor deze unieke kans om het schilderij eindelijk eens te kunnen zien.
Dus heb ik Brinkers Gerlach opgedragen om het schilderij, goed verpakt, aan te reiken bij het Rembrandt instituut te Amsterdam.
Zodra Prof. V.d. Wetering de controle had kunnen voltooien, zouden zij het schilderij weer komen ophalen om het alsnog te vervoeren naar de kunsthandel van Waterman.
Prof. V.d. Wetering bevestigde mij later die dag dat er geen schade was geconstateerd.
Vervalsing
Wat hij mij niet vertelde, dat was dat hij thans zeker wist dat het geen werk van Rembrandt was.
Een 6-tal weken later werd de tentoonstelling geopend. Ik was daarbij aanwezig.
Het kostbaarste stuk “Man met de Hoed” was prominent geplaatst in een glazen vitrine.
De heer Waterman vertelde dat zoon Victor het schilderij had gerestaureerd en had voorzien van een nieuwe laag vernis.
Inderdaad zag het schilderij er als nieuw uit. In één woord Magnifiek.
Enkele maanden later is de tentoonstelling verhuisd naar Het Friesch Museum.
En vervolgens zijn alle stukken weer naar de eigenaren terug gezonden.
Een paar jaren later werd ik weer om een uur of drie in de nacht gebeld.
Wederom Earl C. Townsend aan de lijn.
Dat hij een probleem had met het schilderij.
Hij kon het doek (canvas) door de afbeelding heen zien en dat hoort niet bij een schilderij dat ooit op paneel (houten plaat) was geschilderd.
De structuur van doek was met name opvallend te zien bij het toepassen van Blacklight (paars licht).
Ik schrok mij een hoedje en nam contact op met Prof, van de Wetering.
Deze deelde mij mede dat hij mij geen informatie kon geven over zijn bevindingen, omdat hij het resultaat van zijn onderzoek pas over een paar jaren zou publiceren. Tot die tijd was hij niet bereid om mededelingen te doen over de inspectie van het schilderij Man met de hoed.
Op mijn vraag of het door hem gecontroleerde schilderij op paneel was, kon hij mij wel bevestigen dat het door hem onder de röntgen gelegde exemplaar op paneel was gemaakt.
Voor wat betreft de conclusies van zijn onderzoek had hij de eigenaar inmiddels een officieel rapport toegezonden, dus alleen hij zou mij kunnen vertellen wat de conclusie was van het onderzoek door Prof. v.d. Wetering.
Vervolgens heb ik de eigenaar verzocht om onze schade- expert (Mr. Smith, een Lloyd’s surveyor) een kopie te verstrekken van het rapport dat indertijd was gemaakt over het schilderij op paneel.
In het verslag van Prof. v.d. Wetering stond dat dat schilderij niet aan Rembrandt werd toegeschreven.
Het schilderij dat Earl C.Townsend nu in zijn huis had hangen, was niet op paneel geschilderd, reden waarom het doek nu te zien was door de verf heen.
En wat wij dus gezien hebben in de vitrine, was inderdaad spiksplinternieuw.
Het was vermoedelijk nog drijfnat, reden waarom het in een vitrine moest hangen.
En het nieuwe schilderij was toen dus recent op doek gemaakt en dat hing nu dus bij Earl thuis in Indianapolis. Waar de afbeelding op paneel is gebleven, is mij onbekend.
Vermoedelijk verkocht voor 6 miljoen aan iemand met veel zwart geld.
Wij hebben Earl toen toch nog 100.000 dollar uitgekeerd als compensatie voor het verlies van de vervalsing die hij ooit per pickup truck naar Nederland had verzonden.
En ik kan u vertellen : Lloyd’s Underwriters waren “stupéfait” (stomverbaasd) over de de zorg waarmee ik het voor Mr. Townsend verzekerde belang had omringd ten koste van mijn nachtrust.
Niks bijzonders…. toch ?
Meer van zulke verhalen treft u aan op deze pagina : Memories
