De AFM roept sociale partners op om bestaande pensioenregelingen te versimpelen, nieuwe te vereenvoudigen en overgangs- en uitzonderingsregelingen zoveel mogelijk te vermijden. Vereenvoudiging stelt pensioenfondsen in staat begrijpelijke informatie te verstrekken aan (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden. Vereenvoudiging leidt ook tot kostenreductie en maakt het makkelijker pensioenen te administreren.
Deze oproep volgt op de publicatie van het AFM-onderzoeksrapport naar de juistheid van informatieverstrekking in het UPO 2008. Uit dit onderzoek blijkt dat de complexiteit van pensioenregelingen leidt tot fouten in het Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en onduidelijkheid bij consumenten tot gevolg heeft. Het is voor hen bijvoorbeeld verwarrend als verschillende uitzonderingen of overgangsregelingen niet duidelijk vermeld in het UPO staan of wanneer verschillende peildata voor berekeningen worden gebruikt.
De AFM heeft onder meer beoordeeld of het te bereiken bedrag van het ouderdomspensioen in het UPO 2008 juist is berekend door de pensioenfondsen. Voor dat doel is de AFM uitgegaan van de bedragen op het UPO 2007 en heeft deze op basis van de betreffende pensioenregeling doorgerekend naar het UPO2008. De AFM constateerde dat de berekeningen van de pensioenfondsen beperkte afwijkingen vertonen ten opzichte van de berekeningen van de AFM (op één waarneming bij een pensioenfonds na waarbij sprake was van een forse afwijking).
Niettemin blijkt uit het onderzoek van de AFM dat bij 29% van de onderzochte pensioenfondsen onjuistheden in het UPO 2008 stonden. Bij 13% van de onderzochte pensioenfondsen zijn de geconstateerde afwijkingen het gevolg van een onduidelijke of verouderde tekst van het pensioenreglement. De aard van de fouten loopt uiteen en betreft bijvoorbeeld het verkeerd verwerken van toeslagen. De AFM maant pensioenuitvoerders om regelmatig de juistheid van gegevens in UPO´s te controleren en te onderzoeken of deze in overeenstemming zijn met het pensioenreglement.
De complexiteit van de pensioenregelingen leidt tot problemen voor specifieke groepen. Zo heeft een kwart van de arbeidsongeschikte deelnemers geen of te laat het UPO 2008 ontvangen. Door de complexe administratie en de aparte status van deze groep binnen een pensioenregeling moeten pensioenuitvoerders bijzondere aandacht besteden aan de communicatie met deze deelnemers.
Voor het UPO wordt gebruik gemaakt van een wettelijk voorgeschreven model. Geen van de onderzochte fondsen volgt het model met de bijbehorende toelichting foutloos. Bij 42% van de fondsen zijn relatief veel afwijkingen van het UPO-model geconstateerd. Het gaat dan om het niet of slechts deels vermelden van verplichte standaard informatie en overgangsregelingen. De pensioenkoepels en het Verbond van Verzekeraars zijn inmiddels een project gestart om het UPO-model te vereenvoudigen en de begrijpelijkheid te vergroten. Naar verwachting zal het nieuwe UPO model in 2012 worden ingevoerd.
Voor het onderzoek heeft de AFM 31 pensioenfondsen geselecteerd, waarbij bewust zowel grote, middelgrote als kleine fondsen zijn gekozen. Samen verzorgen deze fondsen het pensioen van ongeveer 3,6 miljoen actieve deelnemers, dat is 63% van het totaal aantal actieve deelnemers. Het gaat om ondernemings-, bedrijfstak- en beroepspensioenfondsen. De AFM heeft bij dit onderzoek samengewerkt met De Nederlandsche Bank (DNB) aangezien onvolkomenheden in het UPO soms terug te voeren zijn tot problemen in de administratie. Bij instellingen waar deze problemen zijn aangetroffen, heeft de AFM DNB van de uitkomsten van het onderzoek op de hoogte gesteld.