De 31 oplossingen op de markt om starters aan een koopwoning te helpen worden maar weinig gebruikt. Dit blijkt uit onderzoek dat NHG (Nationale Hypotheek Garantie) samen met SVn (Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten) heeft uitgevoerd in opdracht van minister Hugo de Jonge. De organisaties roepen gemeenten en particuliere instanties op gebruik te maken van bestaande oplossingen en niet het wiel opnieuw uit te vinden.
De kant-en-klare oplossingen die beschikbaar zijn, moeten het voor starters makkelijker maken te komen tot een eerste woningaankoop. Dit lukt nu niet in voldoende mate vanwege een samenspel van stijgende vraagprijzen, strengere leennormen, de opkomst van studieschulden en de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Om meer starters toegang te geven tot een koopwoning hebben diverse gemeenten en particuliere organisaties daarom speciale koopconstructies voor starters opgezet. In de Tweede Kamer zijn vragen gesteld of al deze goedbedoelde initiatieven tot ongewenste wildgroei hebben geleid. Naar aanleiding hiervan zijn voor het eerst alle bestaande koopconstructies voor starters in kaart gebracht door NHG en SVn.
Een belangrijk inzicht is dat er 31 verschillende regelingen zijn voor starters. Deze initiatieven zijn terug te brengen tot vijf categorieën: financieringsinstrument, koopinstrument, erfpachtinstrument, mix van koopinstrument en erfpacht, huren met deling vermogensvorming of koopoptie.
Zo is de Starterslening van SVh een regeling die vaak wordt ingezet. Dit is een regeling waarbij de koopstarter op basis van het inkomen een aanvullende lening bovenop de maximale hypotheek ontvangt. Een ander veelvuldig toepaste regeling is het koopinstrument van wooncorporaties. Deze regeling geeft een koopstarter de mogelijkheid een woning onder de marktwaarde te kopen.
Het toepassen van dit soort regelingen gebeurt de laatste jaren echter bij niet meer dan vijfduizend woningaankopen per jaar. Dit is gelijk aan 1,5 procent van alle jaarlijkse woningtransacties, en ongeveer 5 procent van de transacties waarbij starters zijn betrokken.
In veel gevallen krijgen starters uitsluitend met de lokale kopersregeling te maken en bestaat er een overzichtelijk aanbod. Dit geldt minder wanneer er op lokaal niveau meerdere varianten worden aangeboden en/of de koper zich verdiept in het landelijk aanbod. Vanuit het perspectief van hypothecaire financiers is er wel sprake van wildgroei. Alle 31 bestaande regelingen kennen immers hun eigen beoordelingskaders en administratie. Niet alle financiers financieren dan ook alle initiatieven.
Bron: SVn
