Woningverkopen en hypotheekaanvragen maken duikvlucht

Ontwikkelingen op de woningmarkt hebben invloed op de keuze die consumenten maken voor een hypotheekproduct. De voorkeur voor bepaalde hypotheekvoorwaarden verandert daarom in de tijd. Zo daalde in het laatste kwartaal van 2022 het aantal woningverkopen als gevolg van een stijgende hypotheekrente en een lager vertrouwen in de woningmarkt.

De snel stijgende hypotheekrente in met name de eerste helft van 2022 had bovendien directe negatieve gevolgen voor de leencapaciteit en maandlasten van huizenkopers. Gekoppeld aan een lager vertrouwen in de woningmarkt zorgde dat voor een dalend aantal woningverkopen, wat duidelijk terug valt te zien bij de drie grootste dalers in gehanteerde hypotheekvoorwaarden (overbruggingen en geldigheid offerte).

Een hypotheekvoorwaarde die vorig jaar door de rentestijging juist als een komeet is opgekomen, is de verhuisregeling (ook wel meeneemhypotheek). Aan het begin van 2022 nog zo goed als onbekend, was het gebruik van de verhuisregeling in december reeds opgelopen tot bijna de helft van alle doorstromers (kopers van een volgende koopwoning). Daarmee worden de totale maandlasten van de nieuwe hypotheek niet alleen verlaagd, maar wordt ook de leencapaciteit op inkomen verhoogd. Omdat de voorwaarden van verhuisregelingen tussen de verschillende geldverstrekkers sterk verschillen, is het belangrijk dat doorstromers zich daarover goed (laten) informeren voor de zoektocht naar een nieuwe woning start.

Een tweede hypotheekvoorwaarde die snel is opgekomen, is de desktoptaxatie. Sinds 1 juli van 2021 gelden er nieuwe Europese regels voor modelmatige taxaties en is de desktoptaxatie nieuw ontwikkeld als een vorm van hybride taxeren. In deze veranderende woningmarkt biedt de desktoptaxatie vooral doorstromers soms extra mogelijkheden om de koop van een volgende woning rond te maken. Ook wordt die veel ingezet voor bestaande woningeigenaren die verhogen voor verbouwing en/of verduurzaming.

Indirect zorgde de fors hogere hypotheekrente voor een afname van twee van de belangrijkste hypotheekvoorwaarden van de afgelopen jaren: verhoging van de hypotheek in verband met consumptieve besteding en toetsing op werkelijke lasten (aflossingsvrij in plaats van de gebruikelijke annuïtaire toetsing). Daarnaast is oversluiten van de hypotheek door de hogere hypotheekrente voor veel woningeigenaren niet of nauwelijks meer interessant.

De daling van het aantal woningverkopen is ook terug te zien in de daling van het aantal hypotheekaanvragen. In januari 2023 werden 25.705 hypotheken aangevraagd via HDN. Een vergelijkbaar aantal met voorgaande twee maanden (november en december 2022), maar een daling van ruim 50 procent ten opzichte van januari vorig jaar, toen er extreem veel aanvragen werden gedaan (54.563). Waar de niet-kopersmarkt (oversluitingen en tweede hypotheken) in januari 2022 nog 32.227 aanvragen voor haar rekening nam, is dit in januari 2023 gedaald naar 10.101 aanvragen ( – 68 procent). De kopersmarkt laat een kleinere, maar ook nog steeds flinke, daling zien van 22.336 aanvragen in 2022 naar 15.604 in 2023 ( – 30 procent).

Bronnen: HDN en De Hypotheekshop

GEEN REACTIES