De afgelopen weken is een opmerkelijke ontwikkeling zichtbaar op de hypotheekmarkt: het aantal verlagingen van de vaste hypotheekrente is sterk afgenomen en de eerste renteverhogingen door geldverstrekkers zijn gesignaleerd. Dit blijkt uit een marktanalyse van hypotheekadviesketen De Hypotheekshop.

Verhogingen vaste hypotheekrente vooral bij regiepartijen

De onderzoekers die de marktanalyse hebben uitgevoerd, lichten toe dat de renteverhogingen vooral bij regiepartijen zijn geconstateerd. Deze partijen beleggen geld voor (buitenlandse) investeerders in Nederlandse hypotheken en reageren vaak sneller op bewegingen op de kapitaalmarkt dan banken of verzekeraars.

Oplopende rente op de kapitaalmarkt

Een belangrijke oorzaak van deze trend lijkt te liggen in de sinds begin december oplopende rente op de kapitaalmarkt, zo vervolgen de onderzoekers. Deze kapitaalmarktrente zou een indicatie vormen voor de ontwikkeling van de hypotheekrente. Deze stijging wordt volgens de onderzoekers mede in verband gebracht met de toenemende economische onzekerheid, door stijgende olie- en gasprijzen en mogelijke Amerikaanse handelsbeperkingen door de nieuwe president Trump.

Variabele hypotheekrente blijft dalen

In tegenstelling tot de vaste hypotheekrente, die sinds afgelopen zomer een dalend verloop kende, blijft de variabele hypotheekrente echter wel dalen. Dit komt volgens de onderzoekers doordat de variabele rente niet direct is gekoppeld aan de kapitaalmarktrente, maar aan de beleidsrente van de Europese Centrale Bank (ECB).

Gunstig voor doorstromers

De onderzoekers voegen toe dat de ECB het afgelopen jaar de beleidsrente meerdere malen heeft verlaagd, met de bedoeling de economie te stimuleren. Als gevolg hiervan is de variabele hypotheekrente in een dalende lijn terechtgekomen. Inmiddels ligt de gemiddelde variabele hypotheekrente bijna een procentpunt lager dan afgelopen zomer. Dat is volgens de onderzoekers vooral gunstig voor doorstromers die een tijdelijke overbruggingsfinanciering sluiten en/of gebruikmaken van de mogelijkheid hun huidige lage rente mee te nemen naar de volgende koopwoning.

10 jaar vast meest gekozen vaste hypotheekrente

Verder laten de onderzoekers weten dat voor het tweede jaar op rij 10 jaar vast de meest gekozen rentevaste periode is. Na vijf jaar waarin 20 jaar vast populair was, zouden steeds meer huizenkopers kiezen voor de balans tussen zekerheid, lagere maandlasten en leencapaciteit die 10 jaar vast biedt. Door de normalisatie van de rentecurve verwachten de onderzoekers dat kortere renteperioden dit jaar aan populariteit winnen, ten koste van 15 en 30 jaar vast.

Totaalgemiddelde van de vaste hypotheekrente

Het totaalgemiddelde van de hypotheekrente bedroeg vorige week 3,96 procent, zo zetten de onderzoekers hun analyse verder uiteen. Die was daarmee gelijk aan het totaalgemiddelde van anderhalf jaar geleden. Ter verduidelijking: het totaalgemiddelde is het gemiddelde van meerdere rentevaste perioden (5, 10, 20 en 30 jaar; zowel met als zonder NHG; op basis van annuïteiten),

NHG

Vergelijking van de acht onderliggende rentetarieven toont volgens de onderzoekers dat de (middel)lange rentetarieven met Nationale Hypotheek Garantie (NHG) gemiddeld op dit moment scherper in de markt staan dan medio 2023 het geval was. Een voorname oorzaak lijkt de toegenomen concurrentie tussen geldverstrekkers in het NHG-segment door de verhoging van de NHG-grens (van 405.000 euro in 2023 naar 450.000 euro dit jaar) en de toename van koopstarters, aldus de onderzoekers.

Blik vooruit

Tot slot blikken de onderzoekers vooruit en verwachten dat de ontwikkelingen in de korte en lange hypotheekrente de dynamiek laten zien van zowel monetaire beleidswijzigingen als bredere economische en geopolitieke factoren. De recente renteverlagingen door de ECB en de Fed zouden de verschuiving onderstrepen naar economische stimulering, wat de korte rente voorlopig zou doen dalen.

Komende periode onzeker

Tegelijkertijd denken de onderzoekers dat de lange rente blijvend wordt beïnvloed door inflatieverwachtingen en concurrentie tussen geldverstrekkers, met historisch lage marges tot gevolg. Toch zouden structurele uitdagingen, zoals vergrijzing, de energietransitie, deglobalisering en stijgende staatsschulden vanaf 2025 kunnen zorgen voor een trendbreuk met mogelijk hogere rentes op de lange termijn. De onderzoekers voorzien daarom dat de komende periode onzeker blijft, met kans op significante impact op zowel consumenten als de hypotheekmarkt.

Bron: De Hypotheekshop