Minister Kamp heeft de eerste wetgevingsbrieven inzake pensioentoezicht van DNB en AFM naar de Tweede Kamer gestuurd. Hij merkt op dat AFM behoefte heeft aan open normen en DNB aan regelgeving.
"Deze tegengestelde signalen vloeien mijns inziens voort uit de verschillen in de aard van het toezicht. Eén van de lessen uit de financiële crisis is, dat in het prudentieel toezicht meer behoefte bestaat aan heldere en eenduidige regelgeving. De slagkracht van de toezichthouder wordt hierdoor vergroot. In het gedragstoezicht valt een tegenovergestelde beweging te zien. De effectiviteit van (pensioen-)communicatie staat niet bij voorbaat vast. Welke communicatievormen wel en niet effectief zijn is vaak een proces van ervaring. Open normen bieden de mogelijkheid om hier in het toezicht beter en sneller op in te spelen."
Twee knelpunten
De AFM ziet twee categorieen knelpunten. "Enerzijds constateren wij dat deelnemers onvoldoende pensioeninzicht hebben. Daarnaast zien wij dat het huidige pensioenstelsel onvoldoende in staat is om op efficiënte wijze begrijpelijke pensioenuitkomsten te leveren."
De huidige initiatieven zijn volgens de AFM nog onvoldoende om het pensioenbewustzijn te vergroten. "Er zijn aanvullende inspanningen nodig om de deelnemer tot inzicht en eventueel tot treffen van aanvullende voorzieningen te brengen. Wenselijke maatregelen zijn uitbreiding van de functionaliteit van het Pensioenregister, deelnemers inzicht geven in de kwaliteit en kosten van hun regeling, verbod op misleidende informatie en verbetering in de administratie van pensioenuitvoerders."
Kwaliteitslabel in plaats van indexatielabel
Een algemeen kwaliteitlabel vergelijkbaar met de financiële bijsluiter zou een goed alternatief zijn, vindt de AFM. "Een dergelijke financiële bijsluiter zou naast informatie over risico’s en indexatie ook andere dimensies moeten bevatten zoals het opbouwpercentage, franchise en de aard van een nabestaandenpensioen. Tevens kan dit kwaliteitslabel gebruikt worden om het gebruik van de term pensioen te beschermen. Zo ziet de AFM regelingen die als pensioen worden betiteld maar die slechts een marginale oudedagsvoorziening opleveren.
Deelnemers in deze regelingen kunnen ten onrechte denken een adequaat pensioen te hebben."
De AFM verzoekt de minister dan ook om het huidige indexatielabel af te schaffen en te vervangen door een financiële bijsluiter voor pensioenen. Daarnaast pleit zij voor wettelijke restricties op het gebruik van het begrip ‘pensioen’.
Kostentransparantie
De AFM wil pensioenuitvoerders verplichten om deelnemers informatie te geven over alle kosten inclusief de kosten die ingehouden worden op het vermogen. "Het zal werkgevers en adviseurs een prikkel geven om te kiezen voor kostenefficiënte regelingen. Informatie over kosten zou onderdeel moeten uitmaken van de financiële bijsluiter voor pensioenen."
De AFM verzoekt de minister bij wet de pensioenuitvoerders te verplichten transparant te zijn over alle kosten inclusief de kosten die ingehouden worden op het vermogen. Deze verplichting zou moeten gelden voor zowel beschikbarepremieregelingen als uitkeringsovereenkomsten en kapitaalovereenkomsten. Onjuiste en misleidende informatieverstrekking
De AFM signaleert dat niet-verplichte informatie van pensioenuitvoerders soms afbreuk doet aan de boodschap in de verplichte informatie. Dit leidt tot verwarring bij de deelnemer en gaat ten koste van het pensioeninzicht. "Zo hebben wij samen met DNB geconstateerd dat sommige pensioenuitvoerders die mogelijk moeten overgaan tot korting van rechten, op hun websites informatie gaven die onvolledig of zelfs onjuist was."
De AFM verzoekt u de eis in de pensioenwetgeving op te nemen dat ook niet verplichte informatie-uitingen van pensioenuitvoerders juist en niet misleidend dienen te zijn. Een dergelijke bepaling geldt overigens al voor instellingen die onder de Wft vallen.
Toezicht op pensioenuitvoeringsorganisaties wenselijk
Veel pensioenfondsen besteden hun kernactiviteiten (pensioenadministratie, informatieverstrekking en vermogensbeheer) uit aan uitvoeringsorganisaties. In veel gevallen is de uitvoeringsorganisatie ook betrokken bij de beleidsvoorbereiding van het pensioenfonds. De uitvoeringsorganisatie is een belangrijke financiële marktpartij maar zij staat niet onder toezicht van DNB of de AFM. Dit is onwenselijk, vinden de toezichthouders. Zij pleiten ervoor om een toezichtregime voor pensioenuitvoeringsorganisaties te introduceren. Zo zouden bestuurders van de uitvoeringsorganisaties moeten voldoen aan betrouwbaarheids- en deskundigheidseisen, de inrichting van de ao/ic moet beantwoorden aan minimumeisen en dienen er waarborgen te zijn voor een integere bedrijfsvoering ter beheersing van onder meer belangenconflicten.