Wie een hypotheek wil afsluiten, moet naar een vakman/-vrouw gaan. Die conclusie kan wel getrokken worden uit een onderzoek van de Hypotheekshop naar de kennis van de gemiddelde Nederlander over dit onderwerp. Van de 26 stellingen die de deelnemers kregen voorgelegd, beantwoordde de meerderheid er 14 fout.
Pensionering
De grootste misverstanden zijn er over pensionering. Bijvoorbeeld de stelling: ‘Voor senioren gelden strengere voorwaarden bij het aanvragen van een hypotheek dan voor andere leeftijdsgroepen’. Ruim 66% van de respondenten beantwoordde deze stelling ten onrechte als waar. Geldverstrekkers hanteren echter geen leeftijdsafhankelijke voorwaarden in het nadeel van ouderen.
Ook de stelling ‘Hypotheekaanbieders houden bij personen vanaf 65 jaar rekening met de hoogte van het toekomstig pensioen dat iemand via een pensioenfonds of pensioenverzekeraar heeft opgebouwd (ouderdomspensioen)’ werd door ruim 66% ten onrechte als correct geïnterpreteerd. Financiers houden al vanaf 10 jaar voor ingangsdatum van de AOW-uitkering (dus met 57 jaar en ouder) rekening met iemands pensioenvoorziening. Er is zelfs een voorstel in de maak om dat op te trekken naar 15 of 20 jaar voor AOW-leeftijd.
Ondernemers
De pensioentoetsing van ondernemers is niet voor alle consumenten even helder, blijkt uit de stelling ‘Hypotheekaanbieders houden bij ondernemers/zzp’ers rekening met de onderneming als pensioenvoorziening’. Hierop antwoordt bijna 32% ten onrechte ‘waar’, terwijl 46% ‘ik weet het niet’ aankruiste. Geldverstrekkers houden echter in de regel alleen rekening met pensioen dat is opgebouwd in loondienst en de opgebouwde waarde van een lijfrente. De waarde van een onderneming wordt daar niet in betrokken.
Echtscheiding
Over echtscheidingen en hypotheek weet de onderzoeksdoelgroep gelukkig meer. Echtscheiding is al jarenlang de belangrijkste oorzaak voor gedwongen verkoop van de echtelijke woning, en tevens het grootste risico voor huizenbezitters tijdens de looptijd van de geldlening. Het merendeel van de respondenten (ruim 57%) ziet dat juist.
Hypotheekaanvragen in verband met echtscheiding behoren ook tot de meest complexe hypotheekaanvragen. Slechts een kleine 11% verkeert in de veronderstelling dat dit een formaliteit betreft.
Toch heersen er ook misverstanden over echtscheiding en de hypotheek. Een hoge overwaarde kan het uitkopen van de ex-partner juist lastig maken. Daarnaast kan over het algemeen slechts één van beide ex-partners de huidige lage hypotheekrente meenemen naar een nieuwe woning.
Aflossingsvrij
Aflossingsvrije hypotheken vormen een ander onderwerp waar misverstanden over leven. Hoewel het sinds 2013 voor starters en voor bestaande woningeigenaren (in het geval van een verhoging) niet meer mogelijk is om de betaalde hypotheekrente fiscaal af te trekken bij het sluiten van een aflossingsvrij leningdeel, kan nog wel degelijk worden gekozen voor aflossingsvrij als aflosvorm, mits dat past op betaalbaarheid. Slechts 39% van de respondenten weet dit.
Ook het einde van de hypotheekrenteaftrek na het verstrijken van 30 jaar – dat vanaf 2031 voor de eerste groep huiseigenaren ingaat – blijkt niet iedereen tot iedereen doorgedrongen. Slechts een kleine 34% weet het correcte antwoord op deze stelling.
Afsluiten en beheer
Uit het onderzoek blijkt dat over het hypotheekadvies zelf ook misvattingen heersen. Hoewel er sinds 2013 een provisieverbod van kracht is, is maar een kleine 22% van de respondenten daarvan op de hoogte. Een gevolg van het provisieverbod is dat voor aanpassingen en advies na het sluiten van de hypotheek advieskosten in rekening worden gebracht: 66% weet dat dan weer wel.
Andere misverstanden zijn: ‘Hypotheekadviseurs kunnen na het sluiten van de hypotheek het verloop (zoals aflossingen) van de hypotheek volgen in hun systeem’; bijna 32% denkt dat dit waar is, terwijl de meeste aanbieders dit vanwege de privacywetgeving niet toestaan. En: ‘Hypotheekadviseurs via de eigen bank vergelijken altijd alle hypotheekaanbieders in de markt’ wordt door 28% geloofd, terwijl zij alleen de eigen bank betrekken in het advies.
Werklast
Ook over de werklast van een financieel advies bestaat onduidelijkheid: 26% denkt dat een adviseur gemiddeld 8 uur werk heeft aan het bemiddelen in en afsluiten van een nieuwe hypotheek, terwijl dit meestal zo’n 15 tot 20 uur is, afhankelijk van de situatie.
Kortom, hypotheken blijven een ingewikkeld onderwerp, zelfs voor mensen die er al meerdere keren een hebben afgesloten. Uitsplitsing van de respondenten naar variabelen als leeftijd, opleidingsniveau en gezinssituatie laat geen grote onderlinge verschillen in het kennisniveau zien.
De onderzoekers benadrukken dat voor een goede werking van de woningmarkt (bijvoorbeeld doorstroming van ouderen) en een goede financiële gezondheid op korte en langere termijn, het van belang is dat consumenten de juiste beslissingen en afwegingen maken. Informatie en voorlichting, aandacht bij de toezichthouder en de overheid voor knelpunten én duidelijke regelgeving zijn hierin uitermate belangrijk. Het blijkt maar weer dat dit onderwerp blijvende aandacht verdient.
Over het onderzoek
Het onderzoek werd uitgevoerd door PanelWizard in opdracht van de Hypotheekshop. Het onderzoekspanel bestond uit een dwarsdoorsnee van de Nederlandse bevolking: ruim 2500 personen die onlangs een hypotheekgesprek hebben gehad of dit binnen nu en 3 jaar verwachten te hebben.
Bron: Hypotheekshop
