Vanaf 1 november 2010 is de Wet griffierechten in burgerlijke zaken (Wgbz) inwerking getreden. Deze wet vervangt de Wet tarieven in burgerlijke zaken (Wtbz) en voorziet in een nieuwe regeling van de heffing en inning van griffierechten. Het houdt kort gezegd in dat er minder verschillende soorten tarieven zijn en geeft vaste tarieven aan waarbij ook de hoogte is aangepast. Voor mensen met een laag inkomen is er een vast laag tarief.
Vanaf 1 januari 2011 treedt het tweede gedeelte van deze wet in werking. Dit betekent dat er iets verandert in de betaling van de griffierechten. De heffing en incasso gebeuren aan het begin van de juridische procedure. Dit houdt kort gezegd het volgende in: Degene die een procedure aanhangig maakt bij de rechtbank (sector kanton of de sector civiel), het gerechtshof of de Hoge Raad of gedaagde of verweerder in een procedure is bij de rechtbank sector civiel, het gerechtshof of de Hoge Raad is griffierecht verschuldigd. Indien deze nota niet tijdig betaald wordt binnen de daarop vermelde termijn kan dit processuele consequenties hebben voor het verdere verloop van de procedure. Als de eiser of verzoeker niet tijdig betaalt kan dit betekenen dat er geen inhoudelijke behandeling van de zaak plaatsvindt en de zaak van rechtswege eindigt. Het griffierecht blijft echter wel verschuldigd.
Voor de gedaagde of verweerder betekent dit – met uitzondering van kantogerechtszaken – dat de rechter geen rekening houdt met het verweer. Dit houdt in dat de vordering of het verzoek in beginsel zal worden toegewezen. Ook in dit geval blijft het griffierecht verschuldigd.
Deze werkwijze geldt voor dagvaardingen die worden betekend op of na 1 januari 2011 en voor verzoekschriften ingediend op of na 1 januari 2011.
