Hackaton 2019
Ook een team uit de Oekraine maakt deel uit van de Hackaton. Een competitie van vijf verschillende teams, die een model ontwikkelen voor nieuwe waardentransacties: ‘Inclusive Banking’. verzekeraars
Bankieren door burgers die elkaar diensten of producten aanbieden en samen overeenkomen wat deze waard zijn. Wat heb je er als eenzame bejaarde in je donkere portiekflat voor over om in een zonnige tuin af en toe een kopje thee te drinken? En wil de gastheer in ruil daarvoor dat erfstuk hebben dat anders naar een ver neefje gaat dat toch nooit iets van zich laat horen?
Helaassss….
Spijtig voor de Oost-Europeanen, maar de jury onder leiding van hoogleraar Jan Jonker
kiest voor een app van het Nederlandse team Socialtec. Teamcaptain ing. Michiel Heij
(1984) uit Zutphen presenteerde beelden van de app ‘Givo’, die er altijd al geweest lijkt te
zijn. Zo simpel, zo gebruiksvriendelijk. “Dit kan iedereen”, constateerde de jury, in beraad
bijeen: “Dus is de kans groot dat er snel een omvangrijk netwerk van gebruikers kan worden opgebouwd.”
Hoe het werkt? Het lijkt wel wat op ‘tinderen’, wanneer iemand op zoek is naar een partner en foto’s van kandidaten wegschuift. Bij ‘Givo’ zoek je op je smartphone eerst op onderwerp.
Pictogrammen geven interesses aan. Koffie, oftewel gezelschap. Gereedschap, oftewel
handige hulp. Muziek. Tuin. En hup, na de keuze in razende vaart de plaatjes langs tot je
een aanbod vindt dat past bij wat je zoekt.
Aanbieder contacten maar. In drie stappen klaar. Of net andersom: je biedt als jouw interesses onder andere aan met je fototoestel een bijzondere gelegenheid vast te leggen. Het algoritme achter de app zoekt andere deelnemers in het ecosysteem die interesse in dat voorstel hebben. En stelt een match of matches voor. Weer even swipen en klaar. Alle complexe berekeningen blijven buiten beeld, want de schoonheid schuilt ook hier weer in de eenvoudige presentatie.
De app van Socialtec maakt een utopisch ideaal tastbaar. ‘Givo’ staat dan ook voor: geef
weg wat je zelf in overvloed hebt. De ‘waardepionier’ Heij loopt ermee vooruit op Web
3.0-technologie die het mogelijk gaat maken dat iedereen straks decentraal eigenaar is van
de eigen informatie. Er zal geen Facebook meer zijn, dat persoonlijke gegevens kan verzamelen en doorverkopen aan derde partijen. Het decentrale web van de toekomst is ‘eigenaarloos’, zegt Heij.
De database-benadering van Blockchain vervolmaakt het systeem.
“Wij maken ook bewust geen gebruik van tokens (alternatieve munteeenheden)”, zegt de
winnaar. “
Het levert te veel vragen op.
Is een autorit naar Amsterdam in een Porsche meer waard dan in een Fiatje? Ja?
Hoeveel dan? Zeg het maar.
Voor wie een flatje op het noorden heeft, is een paar uur in een zonovergoten tuin zitten veel meer waard dan voor iemand die wel zon op het balkon heeft. Waarden zijn zo subjectief. Wij laten het liever aan de gebruikers zelf over wat iets ze waard is, wanneer ze met elkaar willen ruilen. Dat dit kan, is juist zo gaaf aan ons systeem.”
Voor de feestzaal van de Hackaton staat de auto uit de film ‘Back to the Future’, een
DeLorean DMC-12 met vleugeldeuren. Ze staan wijd open, als een albatros die wil opstijgen. De symboliek van deze tijdmachine bevalt hoogleraar duurzaamheid Jan Jonker
wel. Ook de programmeeropdracht die de ngo OCF2.0 verstrekte, gaat heel ver terug in de
tijd, om zo een betere toekomst tot stand te brengen. Hoe kunnen mensen zaken en diensten ruilen, waarvan ze de waarde onderling vaststellen?
“Dat noemen wij dus circulair bankieren, of inclusief bankieren”, ligt Jonker toe, terwijl
hij en zijn teamleden op de Hackaton toezien op het werk van zijn vijf teams. Is het huidige
geldsysteem dan zo slecht? Jonker: “Ja. Jij en ik kunnen niet zelf bepalen wat iets waard is.
Tegelijkertijd zijn de belangrijkste zaken op deze aarde die wij allen heel waardevol vinden
in geld uitgedrukt niets waard. Neem de natuur. Die vinden wij heel belangrijk. Maar
anderen bepalen voor ons dat die natuur niets waard is en lozen er zonder betaling hun afval in. Terwijl de natuur voor het voortbestaan van onze wereld van grote waarde is. En grondstoffen zijn dat ook, ook al worden ze nu als afval bestempeld. Dan heeft een systeem zichzelf dus opgeheven. Ik wil naar een systeem dat deze waarden wèl meeneemt. Dus niet half half doorgaan met iets dat zo overduidelijk is vastgelopen.”
Jonker beschouwt ‘inclusief bankieren’ als een belangrijke stap in duurzaamheid, circulariteit en inclusiviteit. “Givo is een manier om mensen weer te betrekken bij een eigen, peer to peer economie.”
Voor mede-jurylid Dré Kampfraath was dat een argument om voor ‘Givo’ als winnaar te
kiezen. “Mensen die veel potentieel aan waarde hebben, omdat ze bijvoorbeeld tijd over hebben, kunnen dit in een transactie gaan inzetten. Daardoor kunnen zij ook meer deelnemen aan de maatschappij.”
Door voor dit prototype te kiezen, wordt dan ook eerder een start gemaakt, dan een competitie afgesloten.
Jonker: “Het is nu zaak een pan-Europees programma uit te rollen, zodat we schaal gaan maken. Om tot geslaagde deals te komen, heb je deelnemers nodig. Geen 500 mensen, maar tien- of honderdduizenden. Dan moet je dus aan Europa denken. In 2020 moet er programma starten om onze winnende app ‘Givo’ voor de hele EU toegankelijk te maken. We gaan de app dit najaar al testen in vijf steden in Nederland en België. Ik hoop dat volgend jaar tien Europese steden volgen.”
Waarom alternatieve valuta niet werken?
Hoe lang is het geleden dat de eerste muntjes ontstonden en er een einde kwam aan
de ruilhandel? Uiteraard was het een handelsvolk dat op de gedachte kwam om van een
legering van goud en zilver (electrum) een plaatje met opdruk te slaan. Deze ‘stater’ ontstond 2.700 jaar geleden in Griekenland, in Lydia, tegenwoordig het meest westelijke stuk van Turkije. De stad Troje lag ook hier. Met dit muntje konden de zeevaarders gelijkwaardige deals voor hun handelswaar afsluiten. En ook konden de groeiende steden er hun soldaten mee betalen om oorlog te voeren.
Sindsdien is er dus geld. En kritiek op munten en wat ze vertegenwoordigen. Tal van pogingen ontstonden om met alternatieve munten een duurzamere economie te bouwen, maar vrijwel alle pogingen mislukten.
Waarom zou een digitaal platform nu wel ineens werken?
Voor jurylid Bas Wesselink was dat een van de vragen, waarop hij de ontwerpen op de Hackaton beoordeelde. Hij kent het probleem met ‘tokens’ maar al te goed. Zo was er kort na de eeuwwisseling de ‘Noppes’, een eerste digitaal systeem waarbij je voor klusjes een waarde ontving, die je weer kon inruilen bij een andere deelnemer. P+-illustrator Joep Buijs tekende de ene na de andere cartoon, maar kon zijn verdiende Noppes vervolgens niet meer kwijt bij andere deelnemers aan dit netwerk. Na een massage en een advies over het inrichten van zijn huis volgens Feng Shui principes typeerde hij zichzelf als ‘schatrijke Noppeskapitalist’; alsof hij net als Dagobert Duck rondzwom in een pakhuis vol munten. Uiteindelijk gaf hij zijn vermogen terug aan de organiserende stichting.
Hoe zo’n onbalans te voorkomen? “Wanneer het gebied te klein is, gaat een alternatieve
munt niet werken”, stelt Wisselink, die doceert over Blockchain en Bitcoin.
Hij is sowieso tegen het invoeren van alternatieve munten. “Ik ken alleen in Zwitserland een succesvol voorbeeld. Alle andere initiatieven liepen vast. De kunst is voldoende massa van deelnemers te genereren, die via directe ruilacties kunnen handelen. Een systeem moet simpel zijn, toegankelijk en goedkoop. Het is daarom goed wanneer het lijkt op iets wat er al is.”
Voor Wisselink was de keuze voor ‘Givo’ van het team Socialtec dan ook snel gemaakt: er
komen helemaal geen tokens aan te pas. “Dat vind ik juist sterk: directe transacties zonder
een munt. Niet proberen een alternatieve waarde in te voeren. Dat is volgens mij een
doodlopende weg, waar Blockchainprojecten zéker last van hebben.”
Copyright : Voor onze lezers geselecteerd uit P +
