De gewezen deelnemer behoudt het recht om zijn pensioenaanspraken over te laten dragen, maar zonder bijbetaling van de werkgever.
De Adviescommissie pensioenrecht van de Nederlandse Orde van Advocaten heeft zich gebogen over de problematiek rond de individuele waardeoverdracht van pensioenaanspraken.
In een memorandum – dat naar nu bekend in november 2014 is aangeboden – komt de commissie tot de slotsom dat werkgevers bedragen moeten bijbetalen die niet in verhouding staan tot de over te dragen pensioenaanspraken:
“De Adviescommissie is bekend met gevallen waarin – jaren na uitdiensttreding – werkgevers die net niet als kleine werkgever worden beschouwd, worden aangesproken voor aanzienlijke bedragen (tot wel € 70.000). Bedragen die in geen verhouding staan tot de over te dragen pensioenaanspraken of het met de waardeoverdracht te dienen belang, dat feitelijk meestal niet meer inhoudt dan het samenvoegen van verspreid opgebouwde pensioenen, uit praktische overwegingen. De feitelijke, financiële oorzaak voor de in concrete gevallen bestaande bijbetalingsverplichting is gelegen in de sterk stijgende prijs die bij pensioenuitvoerders voor de inkoop van pensioenaanspraken moet worden betaald als gevolg van de toegenomen levensverwachting en de hogere reserveringsgrondslagen die zij moeten toepassen. De wanverhouding zal naar verwachting verder toenemen door de invoering van het nieuwe Financieel Toetsingskader in 2015, omdat daarmee de reserveringsregels strenger worden en dus de ‘kiloprijs’ van pensioen door overheidsingrijpen aanmerkelijk zal stijgen.”
Grondslag vervallen
De commissie: “Een reëel en rechtens te respecteren belang bij de bijbetaling in het kader van waardeoverdracht lijkt inmiddels te ontbreken. Er zijn bijna geen eindloonregelingen meer en het verlies van het voordeel van waardeoverdracht voor deze beperkte groep weegt niet op tegen het onevenredige nadeel dat de bijbetalingsplicht in concrete gevallen veroorzaakt. Het probleem (pensioenbreuk in eindloonregelingen) waarvoor waardeoverdracht ooit als oplossing is gecreëerd, bestaat niet meer.
Door de overgang van eindloon naar middelloon en beschikbare premie is de oorspronkelijke doelstelling van waardeoverdracht komen te vervallen. (…) Als waardeoverdracht niet veel meer is dan het in één hand brengen van de verspreide opbouw, ontbreekt een rechtsgrond voor de daaruit voortvloeiende aanzienlijke bijbetalingen.”
Vorm van herkapitalisatie
“De bijbetalingsplicht komt er feitelijk op neer, dat in geval van waardeoverdracht de premie die de werkgever in het verleden al heeft moeten betalen achteraf wordt aangepast omdat een reeds gefinancierde pensioenaanspraak op inmiddels hogere grondslagen en tarieven bij een andere uitvoerder moet worden ingekocht. Zo bezien komt de bijbetalingsplicht neer op een ‘herkapitalisatie’ van reeds opgebouwde pensioenaanspraken voor rekening van de oude werkgever die daarvoor al had betaald dan wel voor rekening van het oude pensioenfonds hetgeen kan worden beschouwd als een ongewenste vorm van solidariteit: wie vertrekt krijgt extra geld mee, wie blijft moet dat betalen.”
Conclusie
De Adviescommissie staat achter het behoud van het recht op waardeoverdracht. Wie zijn verspreide opbouw wil samenvoegen, moet dat kunnen doen, maar voor eigen rekening en risico. Het ontbreekt aan rechtsgronden om de bijbetaling bij het recht op waardeoverdracht te behouden. De Adviescommissie is van mening dat het recht op waardeoverdracht gebaseerd zou moeten zijn op (uitsluitend) overdracht van de gefinancierde waarde, om zo een einde te maken aan de ongewenste en onbillijke bijbetalingsproblematiek.