De laatste officiële cijfers van het CBS over het aantal huishoudens met problematische schulden dateren van oktober 2021. Toen was er een stijging te zien van 3,5%. Op basis van aanvullende informatie uit de incassobranche heeft ABN AMRO reden om aan te nemen dat dit aantal snel aan het stijgen is.
Belastingschulden
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) onderzocht hoeveel huishoudens in Nederland tussen 1 januari 2015 en 1 oktober 2021 geregistreerde problematische schulden hadden. Daaruit blijkt dat dit aantal in de periode 2018-2020 licht is afgenomen. Ook in het eerste coronajaar, 2020, was er sprake van een lichte daling. In de eerste negen maanden van 2021 is dat anders. Doordat de belastingdienst vanwege de coronacrisis eerst stopte met het invorderen van toeslagen en later ook met het invorderen van overige aanslagen, kregen meer huishoudens een schuld bij de belastingdienst. Wordt deze groep huishoudens uit de cijfers weggelaten dan blijkt het aantal huishoudens met problematische schulden ook in 2021 nog te dalen.
Schulden door hoge inflatie
Inmiddels zijn we een jaar verder en is de inflatie de lucht in geschoten. ABN AMRO vroeg zich af wat dit voor effect heeft op het aantal schulden. Daarvoor keek de bank naar gegevens van de incassobranche. Daarin is ze te zien dat zorgverzekeraars in de eerste negen maanden van 2022 ruim 320.000 betalingsachterstanden aan incassobureaus hebben overgedragen, een toename van ruim 17% ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De bank merkt op dat mensen vaak als eerste stoppen met het betalen van de rekening van de zorgverzekeraar, omdat dat voor hun gevoel minder consequenties heeft en minder concreet aanvoelt dan bijvoorbeeld een huurachterstand.
Energie
Ook netbeheerders zien een toename van wanbetalers. De eerste negen maanden van 2022 zijn dat er 50% meer dan in dezelfde periode een jaar eerder. Het grootste deel van de gevallen (80%) betreft verhuizingen waarbij de nieuwe bewoners (nog) geen nieuw contract hebben afgesloten bij een energieleverancier. Er worden echter nog niet meer mensen afgesloten.
ABN AMRO verwacht niet dat de belastingschulden die tijdens de coronacrisis ontstonden, snel worden afgelost. In combinatie met het toenemende aantal schulden bij de zorgverzekeraars, verwacht de bank dat het aantal huishoudens met problematische schulden begin 2023 ongeveer 10% tot 15% hoger zal liggen dan in 2021.
