Rek uit de pensioenpremie

Er zijn volgens ‘Goudswaard’ goede mogelijkheden om het pensioenstelsel op basis van een nieuw evenwicht tussen ambitie, zekerheid en kosten van pensioen toekomstbestendig te maken. Sociale partners moeten, gelet op de snel oplopende kosten, dan kiezen tussen een zekerder pensioen op een lager niveau of het beter handhaven van het bestaande ambitieniveau, maar dan met meer onzekerheid omgeven.

De eerste mogelijkheid is het beperken van de ambitie van de hoogte van het pensioen. Sociale partners zouden daarvoor de norm van 70 procent van het laatste loon op 65-jarige leeftijd kunnen loslaten. Door langer doorwerken kunnen mensen desgewenst de uitkering hetzelfde houden. Ook kan het pensioengevend salaris aan een maximum worden gebonden, of kunnen de pensioenen geïndexeerd worden op basis van prijzen in plaats van lonen. De commissie verwacht dat de gevolgen van een lagere collectieve ambitie zullen meevallen: de ambitie in Nederland ligt nu immers, ook internationaal, op een hoog niveau en de inkomens- en vermogenspositie van gepensioneerden in Nederland is gemiddeld genomen gunstig en verbetert nog volgens onderzoek.

De tweede mogelijkheid is anders omgaan met onzekerheid. Bepaalde risico&acutes – bijvoorbeeld dat de levensverwachting sterker stijgt dan verwacht – komen dan duidelijker bij de deelnemers te liggen. Hiermee krijgt de pensioenopbouw voor een groter deel het karakter van voorwaardelijke (of ‘zachte’) rechten. De pensioenopbouw kan ook gekoppeld worden aan karakteristieken van bepaalde groepen deelnemers, zoals leeftijd of inkomen.  Met minder garanties is de pensioenambitie beter te handhaven. Sociale partners en besturen van pensioenfondsen zullen in pensioencontracten meer dan nu het geval is moeten aangeven hoe met mee- en tegenvallers wordt omgegaan.

De huidige Pensioenwet geeft opgebouwde nominale rechten een onvoorwaardelijk karakter. Alleen de toekomstige indexatie is voorwaardelijk. Het kabinet zou de ruimte voor voorwaardelijke rechten in de Pensioenwet moeten vergroten. Sociale partners kunnen zo innovatieve pensioencontracten afsluiten waarin risico&acutes op een flexibeler manier gedeeld kunnen worden. De commissie doet daar een aantal voorstellen voor. Zo kan de pensioentoezegging anders ingevuld worden en bijvoorbeeld afhankelijk gemaakt worden van een hogere levensverwachting.

Het streven naar toekomstbestendigheid betekent volgens de commissie ook dat het steeds belangrijker wordt deelnemers duidelijk te maken dat hun pensioen onzekerheden bevat. Deelnemers moeten zo goed en begrijpelijk mogelijk geïnformeerd worden over de verwachte koopkracht van hun pensioenrechten en de onzekerheid daarin.

GEEN REACTIES