Nog voordat de formele regelgeving gepubliceerd is schrijft de AFM de aanbieders aan welke spelregels zij zich dienen te houden.
“De invoering van het provisieverbod op 1 januari 2013 voor complexe en impactvolle financiële producten roept ook bij banken en verzekeraars de nodige vragen en onduidelijkheden op”, constateert de AFM Dat kan natuurlijkook niet anders, domweg omdat de regelgeving nog niet gepubliceerd is. De toezichthouder loopt daar alvast op vooruit door de aanbieders per brief te informeren over belangrijke aspecten van het provisieverbod.
Zo schrijft de AFM:
Risico’s verbonden aan eerbiedigende werking doorlopende provisie
Het provisieverbod heeft grote invloed op het bedrijfsmodel van adviseurs. Doorlopende provisie blijft wel bestaan in contracten die vóór inwerkingtreding van het provisieverbod zijn afgesloten. Dit kan risico’s op onzorgvuldige klantbehandeling met zich meebrengen. Adviseurs kunnen bijvoorbeeld het verschil tussen provisievrije contracten en die met doorlopende provisie benutten door op grote schaal polissen van andere adviseurs over te nemen. Het is mogelijk dat zij deze polissen provisievrij maken en dit combineren met het afsluiten van een serviceabonnement. De klant kan hier belang bij hebben, maar het is ook mogelijk dat de adviseur bij het oversluiten van contracten, het eigen gewin boven het klantbelang stelt. De AFM vraagt uw organisatie dit soort risico’s te onderkennen, door bijvoorbeeld te monitoren of er grote mutaties van portefeuilles plaatsvinden en zo ja, wat de redenen hiervoor zijn. Dergelijke situaties kunnen een overtreding van de Wet op het financieel toezicht (Wft) opleveren. De AFM wijst u op uw meldplicht ten aanzien van overtredingen door adviseurs met wie u als aanbieder samenwerkt.
Aparte advies- en distributiekosten en gespreide betaling
De nieuwe regelgeving brengt met zich mee, dat een aanbieder die klanten direct bedient, de prijs voor advies en distributie rechtstreeks bij de consument in rekening brengt. Consumenten mogen de kosten van advies gespreid betalen. .
Daarbij geldt wel een aantal voorwaarden. Er mag geen rente in rekening worden gebracht en de gespreide betaling mag niet langer dan 2 jaar lopen
Productkorting
Onderhandelen in het belang van de klant over productkortingen (‘de beste deal realiseren’) is toegestaan, ook onder het aanstaande provisieverbod. Strikte voorwaarde hierbij is wel dat aan de afgesproken productprijs geen variabelen gekoppeld zijn, zoals een minimale productie of een bovengemiddelde kwaliteit van (advies)dienstverlening. Bovendien mag de geboden productkorting geen relatie hebben met de prijs van een dienst die een adviseur levert.
Inning van advieskosten
De inning van de advieskosten van onafhankelijke adviseurs door de aanbieder of gevolmachtigde agent van de aanbieder is niet toegestaan onder de aanstaande provisieregels. Door de inning van de advieskosten door de aanbieder of gevolmachtigde agent blijven onderlinge banden tussen de aanbieder en de adviseur bestaan.
De afgelopen periode heeft de AFM een aantal productconstructies zien langs komen, waarbij in het product van de aanbieder, de fee voor de werkzaamheden van de adviseur wordt verwerkt. Ook heeft de AFM gezien dat bij het oversluiten van beleggingsverzekeringen, aanbieders de adviesfee uit het opbouwproduct rechtstreeks aan adviseurs uitkeerden. Ook een constructie waarin de fee van een hypotheekadviseur werd omgerekend naar een renteopslag op de eerste rentevast periode bij een hypotheek, is niet toegestaan. Dit soort constructies gaan tegen de doelstelling van het provisieverbod in.
