De Raad van State heeft het Wijzigingsbesluit Financiële markten, waarin actieve provisietransparantie voor particuliere schadeverzekeringen moet worden geregeld, teruggestuurd naar de tekentafel.
Bedoeling van het ontwerpbesluit, dat in 2024 in zou moeten gaan, is meer duidelijkheid te bieden aan particulieren over de provisie die zij aan het intermediair betalen bij het afsluiten van een schadeverzekering. Met deze kennis zou de consument een zorgvuldiger keuze moeten kunnen maken.
Op dit moment hoeven adviseurs alleen duidelijkheid te geven over de provisie als de consument daarom vraagt. Na invoering van de actieve provisietransparantie moeten adviseurs ongevraagd duidelijkheid geven over de provisie die ze ontvangen. Over hoe dit principe er in de praktijk uit zou moeten zien, is al langere tijd discussie.
Meerdere bezwaren
Het ontwerpbesluit dat minister Kaag van Financiën begin dit jaar naar de Raad van State heeft gestuurd, lijkt te haastig in elkaar geflanst. Het roept meerdere praktische bezwaren op bij de Raad van State. De Raad adviseert dan ook dit besluit niet te nemen, tenzij het is aangepast.
Onduidelijkheid over effect
Zo is het onduidelijk of met het onderhavige ontwerpbesluit wel het beoogde effect wordt gerealiseerd. “De toenmalig Minister van Financiën heeft aangekondigd te willen onderzoeken of transparantie over provisie bij schadeverzekeringen kan worden betracht en wat de effecten hiervan zouden zijn. Uit de toelichting blijkt niet of dergelijk onderzoek is verricht.”
De AFM en de Consumentenbond hebben wel marktonderzoek gedaan, maar de resultaten gaven geen uitsluitsel of dit ook leidt tot een beter gesprek over de dienstverlening. Uit een ander onderzoek blijkt zelfs dat consumenten bij actieve provisietransparantie over het algemeen voor goedkopere vormen kiezen (bijvoorbeeld execution-only) “zonder dat die keuze per se beter was voor de consument”.
Uitvoeringstoetsen toezichthouders ontbreken
Als gevolg van het conceptbesluit krijgen de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) nieuwe toezichthoudende en handhavende taken. Maar in het voorstel ontbreken uitvoeringstoetsen van de toezichthouders naar eventuele praktische knelpunten, terwijl die wel waren aangekondigd. “Uit de toelichting blijkt niet of de toezichthoudende en handhavende taken voor de AFM en DNB duidelijk zijn, of de toezichthouders voldoende zijn toegerust voor een doeltreffende uitvoering van de nieuwe taken en of de kosten voor de uitvoering van die taken nader zijn onderzocht.”
Verhouding tot EU-recht onduidelijk
Ten slotte is het onduidelijk of het ontwerpbesluit wel conform het EU-recht is. “De voorgestelde actieve provisietransparantie zal gaan gelden voor partijen die actief in Nederland zijn. Ook buitenlandse aanbieders van schadeverzekeringen dienen aan de voorgestelde verplichting te voldoen. Deze verplichting vloeit niet voort uit de Europese regulering van de verzekeringssector en vormt dus een ‘nationale kop’. De introductie van een nationale kop behoeft een nadere toelichting, welke ontbreekt. Het valt bovendien op dat de toelichting niets vermeldt over de implicaties van de voorgestelde verplichting voor het vrije dienstenverkeer.”
Bron: Raad van State
