René Graafsma van Vereniging Financieel Verbond heeft deze week stafrechtelijke aangiftes laten opnemen tegen drie hoofdrolspelers van de woekerpolisaffaire en daaropvolgende tot stand gekomen schikkingsvoorstellen. De verzekeraars Nationale-Nederlanden en a.s.r. zijn net als belangenbehartiger de Consumentenbond hierover door hem op de hoogte gesteld. Wij belden met hem voor tekst en uitleg.
Wat is de kern van de drie aangiften?
‘Met betrekking tot Nationale-Nederlanden gaat het om oplichting, bij a.s.r. om verduistering van administratiekosten en bij de Consumentenbond om artikel 201 van het Wetboek van Strafrecht: het opzettelijk niet doorsturen van informatie naar verschillende betrokkenen, geadresseerden, intern in de organisatie.’
Hoe is dat gegaan bij de Consumentenbond?
‘Ik heb de eenkoppige directie van de Consumentenbond en het Secretariaat Verenigingszaken een aantal keren aangeschreven met het verzoek in contact te komen met de Raad van Toezicht en de Bondsraad. In die brieven én veelvuldige voorgaande correspondentie van gelijke betekenis, heb ik onder meer aangegeven dat de uitkomst van de schikkingsvoorstellen met Nationale-Nederlanden en a.s.r. niet overeenstemmen met het beleid dat de Consumentenbond de afgelopen jaren heeft uitgedragen, namelijk dat de schikkingsvoorstellen uitkomst zouden moeten bieden voor álle polishouders die lid zijn van de Consumentenbond en niet alleen de leden die zich hebben aangemeld. Feitelijk zelfs voor iedereen met een woekerpolis, in het algemeen. Dat is in aantallen een aanmerkelijk verschil.’
Wat is er met die brieven gebeurd?
‘De directie van de Consumentenbond heeft ze niet doorgestuurd naar de leden, in het bijzonder de vertegenwoordigende leden van de Bondsraad en de verantwoordelijken van de Raad van Toezicht. Hierdoor zijn zij niet in de gelegenheid gesteld hierover te worden geïnformeerd en erop te reageren, terwijl zij daar wel het recht op hebben. Dat is zeer kwalijk, want bijvoorbeeld de Bondsraad is, volgens de statuten, de vertegenwoordiging van alle leden. En nu laten de leden zich in mijn ogen afkopen met een schikking waarbij de grote clou is dat de slachtoffers en alle andere polishouders van de betreffende verzekeraars zelf de schade betalen.’
Licht dat eens toe.
‘De bedragen van de schikkingen komen uit de winsten die de verzekeraars hebben geboekt door middel van oplichting bij Nationale-Nederlanden en verduistering van administratiekosten bij a.s.r. terwijl ze daar de administratie helemaal niet op orde hebben. De compensatie is dan een klein deel van hun inleg, terwijl je het zou moeten weghalen bij de directies van de verzekeraars die zichzelf hebben beloond met hoge salarissen en bonussen. En bij de aandeelhouders die hebben geprofiteerd met hoge dividenden. Alleen op die manier herstel je de situatie zoals die was voordat de polissen zijn afgesloten.’
Waarom denkt u dat de Consumentenbond een andere koers is gaan varen?
‘De Consumentenbond heeft gaandeweg een andere strategie gekozen die in mijn ogen voornamelijk gericht is op de werkelijke juridische betekenis van de civiele procedures. Daarbij kan het zeker ook zo zijn dat de in het vooruitzicht gestelde beloningen voor geslaagde schikkingen de verschillende belangen zichtbaar heeft gemaakt.’
Hoe weet u dat?
‘De Consumentenbond heeft zich niet alleen onvoldoende ingespannen voor de rechten van alle polishouders – wat dus oorspronkelijk de bedoeling was – maar ik beschik over informatie dat eerder schikkingsbeloningen zijn overgemaakt naar rekeningen buiten de Consumentenbond. De geldstromen zijn onduidelijk. Hoe dat precies is gegaan, weet ik niet. Om die reden wil ik in gesprek met de Bondsraad en de Raad van Toezicht, omdat zij de statutaire kracht heeft de directie om opheldering te vragen over de strategiewijziging en over waar het geld van de beloningen is gebleven. Maar mijn vragen komen daar dus niet terecht. Rechtstreeks benaderen van de Bondsraad mag overigens niet vanwege privacy, althans dat krijg ik te horen.’
Tot slot, waarom is er sprake van oplichting bij de woekerpolissen van Nationale-Nederlanden?
‘In tegenstelling tot a.s.r. – waar in de aangifte dus sprake is van verduistering van administratiekosten – spreek ik bij Nationale-Nederlanden over oplichting, omdat ik het bewijs heb dat zij doelbewust hun klanten hebben benadeeld. Dit bewijs bestaat uit een video van een gesprek dat ik had met een professor waarin hij vertelt over zijn aanwezigheid bij een vergadering van directeuren van Nationale-Nederlanden. In die video toont hij aan dat die directeuren samen bespraken hoe ze hun klanten nog slimmer konden bedonderen om de door hun gestelde doelen te bereiken. Bovendien gaven zij elkaar voor 240 miljoen euro bonussen om dit tot stand te brengen. Dit kwam dus tot stand via een stemming, ofwel via een opzettelijk wilsbesluit. Dat is oplichting. Verder heeft Nationale-Nederlanden eerder eenzijdig de relevante statuten aangepast met betrekking tot de verdeling van de winst, zoals voor de ‘kapitaalverzekeringen met winstdeling’, zonder hun klanten adequaat te informeren. Dat is ook oplichting.’ De kernvraag is – ‘follow the money’’: van beloningen tot bonussen, tot zogenaamde schikkingsbedragen – waar komt het geld vandaan?
Wat gebeurt er nu verder?
‘Nu deze eerste aangiften zijn gedaan – de politie moet de juiste expertise nog inschakelen voor de definitieve versies die inhoudelijk gelijkwaardig zullen zijn – moet uiteindelijk het Openbaar Ministerie (OM) hierover een oordeel vormen. Als het OM conform het opportuniteitsbeginsel hier niet op ingaat, dan gebruik ik de rechtsmiddelen die mij tot beschikking staan. Ik ben mij ervan bewust dat ik pas gelijk heb als de rechters tot aan desnoods de Hoge Raad hier uiteindelijk in meegaan. Zo werkt de rechtsstaat nu eenmaal. Tot die tijd is het mijn mening en ik vind dat ik die mag en moet verkondigen. Het is immers van essentieel belang dat ook álle polishouders een volledig inzicht krijgen in de gevolgen van de werkelijke geldstromen.’
Lees ook:
‘Schikkingen woekerpolis voor verzekeraars een feest, voor verzekerden een tranendal’
‘Schikkingsvoorstellen woekerpolissen zijn veel te laag, daarom bewijslast omkeren’
