DNB: Vraag naar koopwoningen kan gaan dalen

DNB: Vraag naar koopwoningen kan gaan dalen
© E. Tcherkasski, Pixabay

Ondanks de aanhoudende krapte op de woningmarkt acht De Nederlandsche Bank het niet onwaarschijnlijk dat de vraag naar koopwoningen in de toekomst gaat dalen. Dit kan gebeuren wanneer de werkloosheid verder toeneemt en het besteedbaar inkomen van huishoudens daalt ten gevolge van de coronacrisis. Aan de andere kant heeft het coronavirus ook invloed op het aanbod, bijvoorbeeld wanneer het door afnemend vertrouwen van kopers moeilijker wordt om nieuwbouwprojecten te realiseren. In het gisteren gepresenteerde Overzicht Financiële Stabiliteit noemt DNB het in elk geval “opvallend” dat de woningmarkt vooralsnog in een staat van oververhitting blijft.

Twee keer per jaar publiceert DNB het Overzicht Financiële Stabiliteit (OFS). Doel van deze publicatie is om financiële instellingen, beleidsmakers en het publiek bewust te maken van systeemrisico’s. Het huidige OFS staat – natuurlijk – geheel in het teken van de tweede golf van de coronapandemie.

Zo waarschuwt DNB wederom voor het risicovolle leengedrag van huishoudens. Het aandeel huishoudens dat (bijna) maximaal leent blijft toenemen, wat funeste gevolgen kan hebben bij oplopende werkloosheid en daling van inkomen. Een recente stresstest van CPB en AFM liet al zien dat ruim 100.000 huishoudens na inkomensverlies binnen een half jaar in financiële problemen komen. Om betalingsproblemen te voorkomen, kregen tot nu toe 22.000 huizenbezitters met een hypotheek uitstel van betaling van hun bank.

De hoeveelheid consumptief krediet is sinds de COVID-pandemie daarentegen sterk gedaald. Ten opzichte van juni 2019 nam de hoeveelheid consumptief krediet met 13 procent af, van 14,6 miljard euro eind februari naar 13,3 miljard euro eind juni. Deze ontwikkeling hangt samen met een historische daling in het consumentenvertrouwen. De particuliere consumptie lag in het tweede kwartaal 11,8 procent lager dan in dezelfde periode in 2019. Mede hierdoor is het spaargeld van Nederlandse huishoudens in de afgelopen periode fors gestegen, met 9,4 miljard euro in mei, de grootste toename sinds het begin van de statistiek in 1998.

Negatieve spiraal
Angst is er nu dat de economische crisis alsnog overslaat naar de financiële sector. DNB-president Klaas Knot zei tijdens zijn presentatie van het OFS dat de belangrijkste uitdaging voor DNB nu is om te voorkomen dat de economische crisis alsnog tot een financiële crisis leidt. “Dat zou de problemen echt verergeren en de economie in een negatieve spiraal brengen. Al onze inspanningen zijn er dan ook op gericht om dat te voorkomen.”

Zo kunnen banken geraakt worden door oplopende faillissementen en kredietverliezen. Banken houden er reeds rekening mee dat leningen aan bedrijven in zwaar getroffen sectoren straks niet kunnen worden afbetaald. De netto toename in voorzieningen was in de eerste twee kwartalen van 2020 ruim vijfenhalf maal hoger dan het gemiddelde over de afgelopen drie jaar. Klaas Knot sprak van “een stilte voor de storm” voor banken. In een positief scenario zou de crisis zich kunnen beperken tot een forse economische schok, maar naarmate de crisis en de onzekerheid over het verloop van de pandemie voortduren, neemt ook de potentiële impact op banken toe. Het lastige is dat door alle steunmaatregelen, de verleende moratoria en de onzekerheid over de gevolgen van corona, banken het overzicht op de terugbetaalcapaciteit van debiteuren gedeeltelijk zijn kwijtgeraakt.

Voor verzekeraars geldt dat zij niet zozeer direct worden geraakt door de coronacrisis, maar al langere tijd onder grote druk staan door de voortdurend lage rente. Vooral levens- en uitvaartverzekeraars hebben hier last van. Ook de financiële positie van pensioenfondsen blijft onverminderd kwetsbaar.

De meest bepalende factor voor de economie blijft echter de ontwikkeling van het coronavirus zelf, aldus het OFS. Het heeft dus bovenal prioriteit om het virus zoveel mogelijk in te dammen, zodat het dagelijks leven en het economisch verkeer zo min mogelijk worden belemmerd.

 

 

 

GEEN REACTIES