Het gaat om schulden die de erfgenamen niet kenden en daarvan ook niet op de hoogte konden zijn; een onverkoopbaar huis valt niet onder deze regeling.
Het wetsvoorstel wijzigt Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek waardoor erfgenamen in uitzonderlijke situaties de mogelijkheid krijgen ontheffing te vragen van de verplichting om onverwachte schulden met privévermogen te moeten voldoen. Voorwaarde is wel dat de erfgenamen niets te verwijten valt: zij kenden de schuld niet en konden er ook niet van op de hoogte zijn. Het wetsvoorstel is voor advies naar verschillende instanties is gestuurd, zoals de Raad voor de rechtspraak.
Volgens het huidige recht kan door beneficiair te aanvaarden de erfgenaam voorkomen dat hij met zijn privévermogen aansprakelijk wordt voor schulden van de erflater. Hij verkrijgt namelijk alleen de goederen van de erfenis die zijn overgebleven na aftrek van de schulden. Hij hoeft dus nooit meer te betalen dan het vermogen dat is nagelaten.
Toch kunnen mensen in de problemen komen. Het gaat om de situatie dat de nalatenschap niet beneficiair, maar zuiver is aanvaard: de erfgenaam verkrijgt alle goederen en schulden uit de erfenis. Als in zo’n situatie de erfgenaam met een onbekende schuld te maken krijgt die niet meer uit de erfenis kan worden betaald dan moet hij deze met eigen geld betalen.
Dit kan tot onbillijke situaties leiden. Het kabinet vindt het redelijk dat in dergelijke – uitzonderlijke – omstandigheden de erfgenaam wordt beschermd tegen onverwachte schulden als hem niets valt aan te rekenen. Bijvoorbeeld een te laat gevorderde eigen bijdrage AWBZ. Een schuld ontstaan door een onverkoopbaar huis valt dus niet onder de nieuwe regeling, omdat hypotheekschulden bekend (behoren te) zijn bij erfgenamen.
Erfgenamen kunnen straks naar de kantonrechter stappen om – geheel of gedeeltelijke – ontheffing te vragen. Verleent de kantonrechter de erfgenaam volledige ontheffing, dan hoeft de erfgenaam de onverwachte schuld alleen te voldoen voor zover hij nog over ge?rfd vermogen beschikt. Bij een gedeeltelijke ontheffing bepaalt de kantonrechter wat de erfgenaam nog wel met eigen vermogen moet betalen.
