De Vereniging Nederlandse Gemeenten wil verzekeringen en risicomanagement van gemeenten zelf gaan organiseren. Daartoe wil zij een Risicobeheerfonds oprichten en een eigen schadeverzekeraar. Dit zou alleen al voor de gebouwenverzekeringen van gemeenten een premiebesparing opleveren van naar schatting meer dan € 100 miljoen per jaar.

Het VNG Risicobeheerfonds is een initiatief in het kader van de ‘Verenigingsstrategie 2030’ van de belangenorganisatie. Bedoeling is dat het Risicobeheerfonds gemeenten gaat ontzorgen, verzekeringspremies omlaag gaat brengen en de veiligheid verbeteren.

Risicolabels, -advies en -verzekeringen

Het plan voor het Risicobeheerfonds bestaat uit 3 onderdelen:
• Risicolabels: Het risicolabel geeft per risicothema – om te beginnen de gebouwen – inzicht in het risiconiveau (A t/m E). Met het risicolabel van alle gebouwen van gemeenten en een landelijke Risicoscorekaart krijgen gemeenten straks inzicht in de veiligheid c.q. risico’s van alle gemeentelijke gebouwen. Zo moet het straks ook werken met andere risicothema’s, bijvoorbeeld dataveiligheid.
• Risicoadvies: VNG-Risicoadviseurs adviseren hoe gebouwen of andere risicothema’s een gunstiger risicolabel kunnen krijgen door risicobeperkende maatregelen. Een gunstiger label levert een lagere premie op. De adviseurs zijn onderdeel van een landelijk kennisnetwerk, is het idee, zo delen gemeenten kennis.
• Verzekeren: Er komt een nieuwe, eigen verzekeringsmaatschappij van de VNG en gemeenten. De schadeverzekeringen van VNG Risicobeheerfonds NV beschermen gemeenten tegen calamiteiten.

Solidariteit en gelijkheid

Die eigen verzekeraar moet bovendien gaan werken volgens de principes van solidariteit en gelijkheid. Dat houdt in dat het premiepromillage per risicothema en per risicolabel voor alle gemeenten gelijk is. De uiteindelijk te betalen premie verschilt alleen doordat de omvang van de risico-objecten verschilt. Bijvoorbeeld doordat er meer gebouwen zijn of er een grotere digitale infrastructuur is.

In geval van schade werkt de schadeverzekeringsmaatschappij ook volgens de principes van solidariteit en gelijkheid. Zo is beoogd dat het eigen risico van een gemeente € 2 per inwoner per risico per gebeurtenis is met een maximum van € 8 per inwoner per jaar. Dit is voor alle gemeenten gelijk.

Verzekeringsmarkt decentrale overheden: weinig concurrentie

Als de plannen doorgaan, zal dit een tegenvaller worden voor verzekeraars die dergelijke polissen aanbieden. De verzekeringsmarkt voor decentrale overheden is nu, sinds het begin van de jaren ’90, beperkt tot twee à drie verzekeraars, zegt Pianoo, Expertisecentrum aanbesteden. Er is dus weinig concurrentie, ook niet uit het buitenland, want voor de behandeling van de schaden is specifieke kennis van het Nederlands recht nodig.

Wegvallen van aanbestedingen

De eigen verzekeraar moet gemeenten volledig ontzorgen op verzekeringsgebied. Enerzijds op personele kosten, vanwege het wegvallen van aanbestedingen. Anderzijds omdat de eigen verzekeraar de afwikkeling van alle schades voor haar rekening neemt. Ook de eigen risico schades die gemeenten nu zelf moeten afwikkelen.

Eigen schade-database

Hiermee krijgt de eigen verzekeraar zicht op alle schades en bouwt zij een complete schade-database op, wat het premie- en risicobeheerbeleid ten goede kan komen. Doorgerekend is dat met deze capaciteitsconcentratie nog eens extra bespaard kan worden op interne kosten bij gemeenten. Anderzijds kan vrijkomende verzekerings- en risicokennis ook ingezet worden om het risicomanagement bij een gemeente verder te verbeteren en zo bij te dragen aan lagere risicolabels. Dat levert weer premiebesparingen op.

Besparingen

De potentiële besparing op premies voor Gebouwen voor alle gemeenten samen bij een eigen schadeverzekeraar wordt geschat op meer dan € 100 miljoen per jaar. Wordt er rekening gehouden met een hogere schadelast bij gemeenten vanwege hogere eigen risico’s en met besparingen aan interne kosten bij gemeenten, dan wordt de besparing in de hele keten voor alle gemeenten samen op ongeveer € 80 miljoen per jaar geschat.

Eigen verzekeraar kan operationeel zijn binnen een jaar

Voor het initiatief heeft zich binnen het VNG-bestuur een Initiatiefgroep gevormd. Het VNG-bestuur is ook enthousiast en zoekt nu draagvlak bij de gemeenten. Het onderwerp komt ter sprake op de ledenvergadering op 26 juni.

Diverse interne commissies en samenwerkingsverbanden van gemeenten moeten zich nog over de plannen buigen. Ook is er een Expert Opinion gevraagd aan KPMG. Indien er een positief besluit wordt genomen, is de verwachting dat het nog ongeveer 9 maanden tot een jaar duurt voordat de eigen verzekeraar operationeel is.

Bron: VNG