Bescherming van consumenten in markten waar zij hard geraakt kunnen worden, zoals die van consumptief krediet, hypotheken, pensioen en beleggen. Dat wordt een van de hoofdprioriteiten in de toezichtsagenda van de AFM voor 2017. Andere prioriteiten zijn het versterken en vernieuwen van het toezicht door gericht te investeren in technologie en methodieken, en het vergroten van de effectiviteit, efficiency en wendbaarheid van de organisatie van de AFM.
Riskante financiële producten
De financiële wereld wordt door de voortdurende lage rente en door technologische en internationale ontwikkelingen steeds complexer. Hierdoor ontstaan kansen op een betere dienstverlening voor consumenten, maar ook nieuwe risico’s. In de Agenda 2017 signaleert de AFM de belangrijke risico’s en maakt zij zichtbaar wat de toezichtaanpak is om deze te verkleinen en problemen vóór te zijn.
Zo zijn, door de lage rente op spaargeld, consumenten op zoek naar alternatieven met een hoger rendement, waardoor ze ook meer risico kunnen lopen. De AFM zet in op de bestrijding van illegale aanbieders en blijft waarschuwen voor riskante financiële producten.
Kredieten
Daarnaast zet de AFM haar activiteiten voort gericht op het oplossen van de problematiek met rentekredieten waarop nauwelijks wordt afgelost. In 2017 moeten al deze kredieten zijn omgezet in een lening waarop wél wordt afgelost. Hiermee blijft overkreditering een belangrijk speerpunt.
Vanuit de gedragswetenschapen is bekend dat consumenten niet altijd rationeel keuzes maken en worden beïnvloed door de wijze waarop informatie wordt gepresenteerd. De AFM wil daarom dat marktpartijen kritisch kijken naar de wijze waarop ze informatie aanbieden. In 2017 richt de AFM zich bijvoorbeeld op de verbetering van de wijze waarop consumptief krediet op financiële websites wordt aangeboden.
Problematische hypotheken
Daarnaast wil de AFM voorkomen dat huizenbezitters met problematische hypothecaire leningen aan het einde van de looptijd met een schuld blijven zitten. Het gaat dan om bepaalde kwetsbare groepen met aflossingsvrije hypotheken of beleggingshypotheken die onvoldoende renderen. Hypotheekaanbieders moeten deze klanten actief gaan benaderen en helpen om alternatieven te vinden.
Eerlijke pensioencommunicatie
De AFM maakt zich sterk voor realistische en begrijpelijke pensioencommunicatie. Hierdoor kan een pensioentekort in een vroeg stadium worden gesignaleerd. De AFM focust op groepen die kwetsbaar zijn, zoals zzp’ers en gescheiden mensen. De lage rente drukt ook op de dekkingsgraad van pensioenfondsen, waardoor veel consumenten minder pensioen opbouwen dan ze verwachten en nodig hebben. De AFM ziet dit als een zorgelijke ontwikkeling. De AFM wil dat pensioenfondsen en adviseurs hun klanten voorzien van een duidelijk en eerlijk handelingsperspectief, zodat zij tijdig op mogelijke toekomstige problemen kunnen anticiperen. In 2017 doet de AFM specifiek onderzoek naar de kwaliteit van advisering door pensioenadviseurs.
Zorgplicht online aanbieders
De AFM ziet dat consumenten steeds minder afhankelijk zijn van fysiek contact, tijdstip of locatie als gevolg van de technologie, het internationale karakter van de financiële markten, en de marketing- en distributiekanalen van ondernemingen. Merel van Vroonhoven, voorzitter AFM, ziet hierin niet alleen kansen maar ook bedreigingen, omdat steeds meer financiële diensten online worden aangeboden. “Hierdoor kunnen consumenten gemakkelijk en snel beslissingen nemen zonder altijd goed de consequenties van hun handelen te overzien. Van groot belang is daarom dat online aanbieders de zorgplicht waarborgen. Daar zien wij scherp op toe. Een belangrijk instrument is de zogenoemde regulatory sandbox als onderdeel van de InnovationHub die de AFM samen met DNB heeft opgezet. Hier biedt de AFM ondersteuning en ruimte aan innoverende marktpartijen zodat zij innovaties ontwikkelen in het belang van de klant. Hiermee willen wij de problemen vóór zijn en financieel leed voorkomen.”
Bron: AFM
