Gaat het om het duurzamer maken van het pensioenstelsel of om politiek gevoelige zaken, zoals koopkracht en werkgelegenheid?
Dat is de vraag die het septemberpakket dat staatssecretaris De Krom aan de Tweede Kamer heeft voorgelegd.
Het gaat om de volgende maatregelen:
• De Nederlandsche Bank past de rekenrente voor pensioenfondsen aan. Om de waarde van hun verplichtingen over 20 tot 60 jaar vast te stellen, wordt vanaf 30 september 2012 een aangepaste methode gebruikt, waarin een‘ultimate forward rate’ is verwerkt. Deze maakt de rente minder gevoelig voor schommelingen op de financiële markten. Verzekeraars moeten sinds 30 juni 2012 ook al gebruik maken van een dergelijke methode.
• Pensioenfondsen met een dekkingstekort krijgen in 2013 de mogelijkheid om eenmalig af te wijken van de eis dat de pensioenpremie moet bijdragen aan herstel. Pensioenfondsen die niet voldoen aan de voorwaarden voor deze adempauze, kunnen De Nederlandsche Bank om maatwerk verzoeken.
• Pensioenfondsen krijgen de mogelijkheid om noodzakelijke verlagingen van pensioenen over meerdere jaren te spreiden en te beperken tot maximaal 7% per jaar.
Fondsen die gebruik willen maken van de mogelijkheid om pensioenen geleidelijk te verlagen, en fondsen die maatwerk met de adempauze voor premiestijging willen, moeten hun pensioenregeling wel op 3 punten aanpassen.
1. De richtleeftijd voor pensioenopbouw, die in 2014 van 65 naar 67 jaar wordt verhoogd, moet al in 2013 omhoog;
1. Verdere stijging van de levensverwachting moet al in bestaande pensioenaanspraken worden doorberekend;
2. Pensioenfondsen die de pensioenen nu mogen verhogen als hun dekkingsgraad boven de 105% komt, mogen vanaf volgend jaar pas indexeren als hun dekkingsgraad boven de 110% komt.
De aanpassingen lopen vooruit op een eerder aangekondigde aanpassing van de wettelijke financiële eisen die – in het financieel toetsingskader – aan pensioenfondsen worden gesteld. Pensioenfondsen kunnen de maatregelen al meteen invoeren. Er is geen wetswijziging voor nodig.
Eerder werd voor pensioenfondsen de hersteltermijn al verlengd van één naar drie tot vijf jaar. Met de nu aangekondigde wijzigingen wordt het pensioenstelsel volgens De Krom toekomstbestendiger. Een opvallende uitspraak, omdat van een aanpassing van het stelsel zelf geen sprake is. De aanpassing geldt alleen de rekenmethodiek en de termijnen die de fondsen hebben op hun financiën op orde te brengen. Hooguit kan gezegd worden dat opnieuw een stap gezet is in de omvorming van defined benefits naar defined contribution.
De Pensioenfederatie heeft aangegeven niet onverdeeld gelukkig te zijn met het pakket. Naar haar oordeel gaat de regering nog steeds uit van ‘ongeloofwaardige en onrealistische rentevoet’. De pensioenkoepel is dus van mening dat in dit stadium ook geanticipeerd moet worden op een renteverhoging in de toekomst. Een standpunt dat door fondsen al vele jaren wordt verkondigd.
Uit de brief kan opgemaakt worden dat het septemberpakket wellicht minder tot doel heeft het pensioenstelsel duurzamer te maken, maar meer gericht is op andere politiek gevoelige zaken. Zonder deze maatregelen zou immers de koopkrachtdaling nog sterker zijn en de werkgelegenheid verder in gevaar komen.