De koepel wil op korte termijn uitbreiding van de vrijwillige voortzetting; in de toekomst ligt onderbrenging bij een PPI voor hand.
Veel zelfstandigen zonder personeel bouwen geen of slechts weinig aanvullend pensioen op, waardoor ze na hun werkzame leven – veel vaker dan werknemers – grotendeels zijn aangewezen op de AOW. De maatschappelijke impact hiervan wordt alleen maar groter door veranderende arbeidsrelaties: de ‘life time job’ bij één werkgever met de bijbehorende onafgebroken pensioenopbouw wordt zeldzaam. Tegelijkertijd zijn er steeds meer tijdelijke contracten, uitzendkrachten en zzp’ers met een gebrekkige pensioenopbouw.
De Pensioenfederatie heeft de materie in kaart gebracht in een rapport met aanbevelingen om op korte termijn tot verbetering van de pensioensituatie van zzp’ers te komen. Anders dan staatssecretaris Klijnsma, die zich vooral richt op oplossingen in de derde pijler (zie ook: Kabinet wil zzp-pensioen in derde pijler houden), ziet de Pensioenfederatie juist ruimte in de tweede pijler. Door de in de tweede pijler al goeddeels bestaande ruimte te benutten kunnen de gewenste ‘quick wins’ relatief snel, gemakkelijk en met beperkte aanpassingen worden behaald. Uitbreiding van de vrijwillige voortzetting van de pensioenopbouw bij het pensioenfonds waarbij de zzp-er voorheen was aangesloten lijkt de federatie in dat kader de meest passende optie. Pensioenfondsen kunnen daarbij in samenspraak met sociale partners het voortouw nemen. Er zijn wel fiscale aanpassingen nodig om pensioenregelingen in deze richting te kunnen uitbreiden.
De Pensioenfederatie is het met de staatssecretaris eens dat voor de langere termijn moet worden gezocht naar structurele verbetering van de pensioensituatie van zzp-ers. Aandacht voor hun positie zou onderdeel moeten zijn van de bredere discussie over de toekomst van het pensioenstelsel. Vragen zoals ‘voor wie is de tweede pijler bedoeld’, en ‘in hoeverre hebben overheid of pensioenfondsen een zorgplicht voor de pensioenopbouw van zzp-ers’ moeten hierbij worden betrokken, evenals individuele wensen van zzp-ers omtrent vrijwilligheid, keuzemogelijkheden en flexibele premie-inleg.
PPI is een goede uitkomst
Gezien de voorkeuren die zzp-ers hebben voor hun pensioenopbouw (vrijwilligheid en flexibiliteit) ligt het voor de hand deze groep in een PPI onder te brengen.
Het rapport concludeert: “Als belangrijke voordelen van de PPI worden flexibiliteit, transparante pensioenproducten en lage kosten genoemd. Voor een zzp-er zou de PPI dus een goede uitkomst kunnen bieden. Enerzijds kan de zzp-er gebruik maken van de collectiviteit binnen de PPI (en daardoor tegen gunstige voorwaarden pensioen opbouwen) en anderzijds kan hij de deelname afstemmen om de eigen individuele wensen (zoals deelname op basis van vrijwilligheid, keuzevrijheid en flexibele premie-inleg). Wellicht dat de API in de toekomst ook mogelijkheden biedt voor pensioenopbouw onder zzp-ers. Er zijn echter wel wetswijzigingen nodig, voordat zzp-ers pensioen mogen opbouwen in de tweede pijler. In elk geval dient er in een zzp-regeling sprake te zijn van een DC-regeling.