Als het aan Pieter Omtzigt deelt de Tweede Kamer een gele kaart uit tegen IORP-2: pensioenfonds is geen financiële instelling.
In een initiatiefnota vraagt hij het parlement de gele kaart te trekken en daarvoor bij andere parlementen in de Unie steun te zoeken.
Hij ziet als hoofdbezwaar dat de richtlijn pensioenfondsen behandelt als financiële instelling en niet als sociale zekerheid. “Het onderscheid is cruciaal. Indien zij onderdeel zijn van de interne markt, net als banken en verzekeraars, dan zullen zij integraal gaan vallen onder EU-regels en zal Nederland in een paar stappen haar complete zeggenschap over het stelsel en de pensioenfondsen kwijt raken, net zoals dat bij banken in de bankenunie gebeurt.”
Hij ziet dat in de richtlijn al een paar stappen in die richting gezet worden. “En een aantal nadere stappen wordt voorbereid, door de commissie gedelegeerde bevoegdheden te geven.”
Omtzigt geeft toe dat de gevreesde angel in het IORP-voorstel niet is opgedoken. Een brede coalitie in Nederland heeft zich met hand en tand verzet tegen prudentieel toezicht en met succes buffereisen à la Solvency II uit de richtlijn gehouden. Maar de regels die wel in IORP 2 worden voorgesteld zijn volgens Omtzigt veel te gedetailleerd. Dat betreft onder meer de communicatievoorschriften die Europees gestandaardiseerd zouden moeten worden. Ook vraagt hij zich af waarom de governance uitgebreid wordt geregeld. “Op zich is dit zinnig in elke Europese pensioenwet, maar vraag is toch wel waarom de EU governance voorschriften moet stellen. Nederland heeft zeer recent alle pensioenfondsgovernanceregels aangepast en aangescherpt, rekening houdend met de balans tussen professioneel bestuur enerzijds en het ‘sociale karakter’ van pensioenfondsen anderzijds. Uit de voorstellen van de Europese Commissie blijkt wederom dat pensioenfondsen het karakter van financiële instituten hebben gekregen.”
Verhuizen
Verhuizen tussen landen voor pensioenfondsen wordt gemakkelijk. Omtzigt: “Dit heeft een paar grote nadelen: je werkt toezichtsarbitrage in de hand en je faciliteert fondsen zonder duidelijke nationaliteit. Dit is natuurlijk geen marktwerking. Marktwerking kan uitsluitend werken (zo dit al gewenst is bij pensioen) indien de basisbegrippen helder en duidelijk zijn.
De IORP2 richtlijn geeft niet meer helderheid in de richtlijn, doch geeft meer regels om dit te bewerkstelligen en laat de Europese toezichthouder achteraf toetsen en aanwijzingen geven aan nationale toezichthouders. Niet geregeld wordt hoe de Europese toezichthouder deze (dwingende) aanwijzingen vorm kan geven.”
Tot slot wijst Omtzigt op het delegatie artikel waardoor de commissie op drie punten de mogelijkheid krijgt om zelf nadere regels te stellen. “De belangrijkste hiervan is zonder twijfel de methode van berekenen bij de pensioenoverzichten. Als de EU regels mag stellen over de berekeningen op het overzicht is er een forse achterdeur om indirect prudentiele regels te stellen.
Aanbevelingen
“Het pensioenstelsel is een nationale aangelegenheid en moet dat blijven. De uitzonderingen betreft grensarbeiders en mensen die in meerdere landen werken. Echter voor hen doet deze richtlijn juist weer zeer weinig.
De regelgeving is tot slot onnodig gedetailleerd. Uniforme en zeer gedetailleerde informatievereisten voor (mogelijke) pensioenfondsen in alle 28 Lidstaten met totaal verschillende stelsels, belastingen en andere verplichtingen, leidt vooral tot nodeloze complexiteit in elk van de landen.
Daarom doe ik de volgende aanbevelingen voor het vervolgtraject:
1. De Nederlandse Tweede Kamer deelt een gele kaart uit vanwege grote subsidiariteitsproblemen.(en secundair vanwege de proportionaliteit)
2. Andere parlementen worden op zeer korte termijn actief benaderd door de Tweede Kamer om hetzelfde te doen.
3. De Nederlandse Tweede kamer organiseert een congres waarbij het andere Lidstaten uitnodigt en uitlegt welke problemen deze richtlijn kan geven.
4. De Raad van State en ACTAL wordt gevraagd een advies uit te brengen over de gevolgen van deze concept-richtlijn.”