Het verlagen van de loan-to-value ratio naar 100% vindt het kabinet ten onrechte ‘een belangrijke stap om het restschuldrisico te verkleinen’.
Dat blijkt uit het antwoord van staatssecretaris Weekers in een Kamerbrief naar aanleiding van vragen Pieter Omtzigt (CDA).
Omtzigt refereerde in zijn vraag aan de brief van het Verbond van Verzekeraars, de NVM en de Vereniging Eigen Huis.
Deze organisaties wijzen erop dat naar schatting één op de zes huiseigenaren, ofwel zo’n 700.000 huishoudens, bij verkoop van de woning te maken krijgt met een restschuld van gemiddeld zo’n 35.000 euro. Vooral mensen die sinds 2001 een woning hebben gekocht bevinden zich in deze situatie, omdat de laatste jaren de woningprijzen fors zijn gedaald.
Verbond, VEH en NVM dragen de volgende oplossingen aan:
- Aanpassen van de NHG-voorwaarden door op te nemen dat een restschuld meefinancierbaar is bij de aankoop van een volgende woning. Voorwaarde is dat de hypotheek op de te verkopen woning ook met NHG is verstrekt en dat wordt voldaan aan inkomensnormen.
- Aanpassing van de bijleenregeling, zodanig dat restschulden in fiscale zin kunnen worden ‘meeverhuisd’. De aftrek zou overigens ook in stand moeten blijven bij verhuizing naar een huurwoning. Voor zover dit effect heeft op de overheidsfinanciën wordt dit effect gecompenseerd als er versneld wordt afgelost.
De drie organisaties roepen politiek Den Haag op de aftrekbaarheid van de restschuld mee te nemen in het belastingplan 2013 en tevens om de voorwaarden van de NHG te wijzigen om het meefinancieren van een restschuld mogelijk te maken.
Weekers vindt verlaging ltv-ratio naar 100% voldoende met daarbij gevoegd het feit dat belastingplichtigen worden geprikkeld hun schuld af te gaan lossen.
“Het kabinet heeft daarmee belangrijke stappen genomen om de restschuldproblematiek te adresseren. Eventuele verdere maatregelen, zoals ook geopperd in het restschuldenplan, zijn niet opgenomen in het Begrotingsakkoord 2013”, constateert hij en geeft aan niet van plan te zijn daarin zelf wijzigingen aan te brengen.
Hoe in de reële hypotheekwetgeving een eventuele aflossings-verplichting eruit gaat zien is nog een open vraag. Zeker is dat de stapsgewijze verlaging van de ltv-factor van 106 naar 100% geen oplossing is voor de eventuele restschuld van huidige woningbezitters. Zij hebben een lening gebaseerd op de waarde van hun woning op het moment van aankoop.
De organisaties hebben terecht aangegeven dat de schuld voornamelijk ontstaat doordat in de tussentijd de woningwaarde gedaald is.
De vooruitzichten zijn dat de woningprijzen verder zullen dalen. Daardoor komen meer gezinnen onder water. Dat schept niet alleen een maatschappelijk probleem maar leidt ook tot een belemmering voor de doorstroming op de woningmarkt. Aan dat feit doet de vraag welke factor van de loan to value nu of in de toekomst wordt gehanteerd niets toe of af.
