De hype rond investeringen in opkomende landen is tot stilstand gekomen.
We maken ons nu zorgen over de ontwikkelingen in bijvoorbeeld India, Turkije en Brazilië en investeerders richten nu weer hun blik op westerse economieën zoals de Verenigde Staten en Europa.
Vanwaar die omslag? Jan Lambregts Global Head of Financial Markets van Rabobank: “Volgens mij heeft dat voornamelijk te maken met het feit dat de centrale banken de geldpersen op volle kracht hebben laten werken. Dat leverde een enorme hoeveelheid liquide middelen op. Er ontstond als het ware een subsidiestroom om risico’s te nemen; een prikkel om in risicovol papier te gaan beleggen. Mensen gingen op jacht naar rendement en durfden zich daarbij op de emerging markets te storten – in brede zin, zonder al te veel onderscheid te maken. Vergelijk het met de zee: als het tij hoog is dan is het niet moeilijk om grote slagen voorwaarts te maken. Gaat het tij zakken – en daarvan is sprake nu de geldkraan weer wat dichter wordt gedraaid – dan zie je, om met Warren Buffet te spreken, wie ‘naakt zwemt’. Beleggers kijken weer naar de fundamentele waarden en zien dat de basis onder een aantal van de opkomende economieën niet zo solide is. Daarmee komen sommige opkomende economieën in Azie en Latijns-Amerika onder een kritisch vergrootglas. Dit in tegenstelling tot landen in de periferie van Europa (Griekenland, Spanje, Portugal) waar al flinke hervormingen zijn doorgevoerd.”
Hoe kan je eerder dergelijke beleggingsrisico’s onderkennen?
Lambregts: “Door goed rekening te houden met centraal bankbeleid, en de golf van liquiditeit die daarmee samenhangt. Als dat tij keert, zoals nu het geval is, is het zaak goed inzicht te hebben in de fundamentele sterkte van de verschillende opkomende economieën, zodat een geïnformeerde differentiatie tijdig plaats vindt.
“Overigens zet de stagnatie van de opkomende economieën Nederland niet zo maar op zijn kop”, vervolgt Lambregts. “De positieve ontwikkelingen in de VS en Europa zelf zijn van een groter belang.
Merk daarbij wel op dat het herstel in Amerika, zowel op middel- als lange termijn, naar verwachting sterk zal zijn. Het groeiverschil tussen Amerika en Europa is dan ook aanzienlijk – in het voordeel van de VS.
Waar liggen de verschillen?
Lambregts wijst op een aantal oorzaken waarom de VS het qua economische groei beter doen dan Europa. “Buiten het feit dat Amerika de financiële sector daadkrachtiger op de schop heeft genomen, zien wij we dat er sprake is van een grotere concurrentiekracht in de verwerkende industrie. De VS produceren aanzienlijk goedkoper dan Europa. We hebben het dan snel over een kostenverschil van 15-18%. Een verklaring zijn de lagere Amerikaanse energiekosten, die deels samenhangen met het bredere gebruik van schaliegas, waarover in Europa nog diepgaande discussies gaande zijn.
Daarnaast liggen de voor productiviteit gecorrigeerde arbeidskosten aanzienlijk lager in Amerika.”
Werken de mensen daar dan harder? “Zo simpel kun je het niet stellen. Maar feit is dat de gemeten arbeidskosten per eenheid product een stuk lager liggen in Amerika.”, verklaart Lambregts. “Overigens ligt een groot deel van de verklaring van het groeiverschil tussen de VS en Europa in het verschil in bevolkingsgroei. Die is in Amerika een stuk hoger dan in Europa, wat al gauw 1.5%-punt van het groeiverschil verklaart. Tel daar nog hogere kapitaalinvesteringen en productiviteit bij op en je hebt een duurzaam groeiverschil van 2%-punt. Dat is fors. Europa kan het zich dan ook veel minder permitteren om fouten te maken, bijvoorbeeld op het gebied van beleidsvraagstukken.
Jan Lambregts is spreker op het HypothekenEvent 2014.
