De Nederlandsche Bank gaat onderzoeken of toezicht op financiële instellingen eenvoudiger en doelmatiger kan plaatsvinden. Vandaag verschijnt de verkennende studie ‘Proportional and effective supervision’. DNB-directeur Toezicht Jan Sijbrand zegt hierover: ‘Simpeler, maar niet soepeler. De maatlat blijft voor klein en groot op dezelfde hoogte liggen, maar we kijken wel of het doelmatiger kan.’
Onbedoelde effecten
Aanleiding voor de verkenning is de vraag of tien jaar na de financiële crisis het pakket van nieuw ingevoerde regelgeving behalve de beoogde verbetering van het risico-absorberend vermogen van banken en verzekeraars, mogelijk ook onbedoelde effecten teweeg heeft gebracht. De omvangrijkere en strengere toezichtregels hebben bijgedragen aan de weerbaarheid van financiële instellingen en aan het vertrouwen dat de maatschappij kan hebben in de financiële sector. Maar onbedoelde effecten van die nieuwe regels kunnen leiden tot nieuwe kwetsbaarheden die tijdig dienen te worden onderkend.
Vereenvoudiging toezichteisen
Eén van de aanbevelingen uit de verkennende studie is dat onderzocht moet worden of het toezicht op kleinere en minder complexe banken in het eurogebied op een eenvoudiger manier kan worden ingericht dan het toezicht op de grote banken. Voor kleine verzekeraars bestaan al aangepaste regimes, maar ook hier ziet DNB mogelijkheden voor verdere vereenvoudiging van bijvoorbeeld de rapportageverplichtingen. Overwogen wordt verder het toezicht op pensioenfondsen deels te laten lopen via direct toezicht op de pensioenuitvoerders om zo de fondsen te ontlasten.
Fintech
Een andere aanbeveling over de proportionaliteit van het toezicht luidt dat bekeken moet worden of instellingen kunnen worden uitgezonderd van bepaalde toezichteisen als deze niet van toepassing zijn op hun bedrijfsmodel. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat een specialistisch fintech-bedrijf onder voorwaarden aangepaste rapportageverlichtingen krijgt in vergelijking met een bank met een traditioneel verdienmodel. Bijkomend voordeel van zo’n benadering is dat daarmee de verscheidenheid in de bankenmarkt toeneemt en het systeemrisico daalt.
Homogeniteit en financiële stabiliteit
De verkenning heeft ook gekeken naar de aanwijzingen voor een toegenomen homogeniteit onder de instellingen in de financiële sector. Die brengt met zich mee dat bijvoorbeeld de banken tegenwoordig steeds meer blootstaan aan gelijksoortige risico’s en ook steeds meer op dezelfde manier zullen reageren op nieuwe informatie, met vooralsnog onzekere consequenties voor de financiële stabiliteit.
Voor zover de toegenomen regelgeving heeft bijgedragen aan die homogeniteit, zo stelt het rapport, is het zaak om vanuit het oogpunt van de financiële stabiliteit in toezicht en regelgeving meer aandacht te geven aan de heterogeniteit van de sector. Bij verzekeraars zorgt verscheidenheid in bedrijfsmodellen voor een heterogene benadering van risicoselectie en risicoreductie. In de pensioensector kan verscheidenheid bijdragen aan minder homogeniteit in de beleggingsstrategieën.
Regeldruk wordt ervaren als hoog
Daarnaast is onderzocht of de veelheid van nieuwe regelgeving niet leidt tot verminderde aandacht van banken, verzekeraars en pensioenfondsen voor zaken als risicobeheersing en strategie, een zorgpunt dat de onderzoekers vanuit de sector werd aangereikt. De instellingen blijken echter wel degelijk meer aandacht aan risicobeheersing en strategie te besteden, maar ervaren tegelijk de regeldruk en toezicht als hoog.
Meest genoemd als oorzaken van de ervaren regeldruk worden de complexiteit van de regels, inconsistenties tussen verschillende regelgevingskaders en de van de instellingen gevergde inspanningen om aan de regels te voldoen. Dat onderstreept dat regelgevers werk moeten maken van het terugdringen van onduidelijkheden en complexiteit in de regelgeving.
Goed nieuws
Het Verbond van Verzekeraars noemt het verschijnen van het rapport goed nieuws. “Nog geen jaar geleden bracht het Verbond de speciale uitgave Onderling Verzekerd! uit, waarin het aandacht vroeg voor proportionaliteit. In zijn openingscolumn schreef Chris van Toor (manager van het Platform Onderlinge Verzekeraars) toen dat proportionaliteit in de praktijk al wordt toegepast, maar iedereen nog aan het leren is. Hij is dan ook verheugd dat DNB nu, bijna een jaar later, met een verkennende studie komt waarin de aandacht vol op die proportionaliteit ligt.”
Bron: DNB, Verbond
