Vanaf 1 januari 2015 hoeven klanten geen aparte rekening te betalen voor advies over een oplossing voor (voorzienbare) betalingsachterstanden bij hypotheken.
Dit wordt geregeld in het Wijzigingsbesluit financiële markten 2015, dat het ministerie van Financiën een aantal maanden geleden heeft geconsulteerd.
De uitzondering is bedoeld om acute problemen bij consumenten te voorkomen of te helpen oplossen. Ze geldt voor alle financiële dienstverleners, zoals banken, verzekeraars en adviseurs. Banken en verzekeraars kunnen zelfstandig adviseurs inschakelen en betalen om noodzakelijke hulp bij (voorzienbare) betalingsachterstanden bij hypotheken te bieden.
Op een speciale webpagina legt de AFM uit in welke situaties de uitzondering wel en niet geldt.
De uitzondering geldt uitsluitend bij daadwerkelijke of voorzienbare betalingsachterstanden bij hypotheken. Van voorzienbare betalingsachterstanden is sprake als:
- een consument geconfronteerd wordt met een langdurige en relatief grote daling van inkomsten;
- die niet door de consument (c.q. het huishouden) kan worden opgevangen; en
- die binnen afzienbare termijn tot betalingsachterstanden kan leiden.
Van een langdurige en relatief grote daling van inkomsten is bijvoorbeeld sprake in geval van werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, echtscheiding, relatiebreuk of het overlijden van de partner.
Van een afzienbare termijn is sprake als het waarschijnlijk is dat er op relatief korte termijn (bijvoorbeeld een half jaar tot een jaar) een betalingsachterstand ontstaat doordat er onvoldoende middelen zijn om de hypotheeklasten te betalen. De uitzondering is bedoeld om acute problemen te voorkomen of te helpen oplossen. Om deze reden is het niet mogelijk een exacte termijn te noemen. De omstandigheden van de individuele casus zijn leidend.
De uitzondering geldt niet als financiële dienstverleners algemene, actieve nazorg plegen zonder dat sprake is van (voorzienbare) betalingsachterstanden. Klanten die een voorzienbare restschuld hebben, hebben bijvoorbeeld niet een voorzienbare betalingsachterstand. En klanten die gekort worden op hun pensioenaanspraak die over 15 jaar ingaat, komen niet automatisch daardoor in (voorzienbare) betalingsproblemen.
Passende beloning
De AFM doet geen uitspraak over de hoogte van de beloning. De toezichthouder verwijst naar de normen die het Bgfo stelt:
- De vergoeding moet passen bij de aard en omvang van de dienstverlening; en
- De adviseur is verplicht de consument op een begrijpelijke wijze te informeren over het feit dat hij een vergoeding ontvangt van de aanbieder; en
- De adviseur is verplicht de consument te informeren over de hoogte van deze vergoeding, tenzij het bedrag van de provisie op dat moment niet bekend is.
- Bij het bepalen van de hoogte van de vergoeding moeten aanbieders onder andere rekening houden met al betaalde afsluit- en doorlopende provisie.
- De aanbieder mag geen voorwaarden stellen met betrekking tot de uitkomsten van het advies
- Van de betaling mag geen aansporende, motiverende of stimulerende werking uitgaan, die het adviseren en het bemiddelen kunnen beïnvloeden.
De AFM noemt geen gegevens zoals aantal te besteden uren en uurtarieven en handelt daarmee in lijn met het advies van de Raad van State. Dat is zaak tussen partijen onderling, die zich daarbij uiteraard wel moeten houden aan voornoemde voorwaarden.
Meer informatie op de website van de AFM.
