AFM stelt eindklant centraal in toezicht op financieel dienstverleners

AFM stelt eindklant centraal in toezicht op financieel dienstverleners
© Gerd Altmann, Pixabay

Digitalisering in het belang van de klant, een gezonde financiële toekomst voor de klant, en een veilige transitie naar een duurzame samenleving. Dat zijn de prioriteiten in de toezichtagenda van de AFM voor 2023 voor financieel dienstverleners. Zorgplicht geldt wat betreft de AFM niet alleen op het moment dat financiële diensten of producten worden afgesloten, maar ook erna.

Overheerste er begin 2022 nog voorzichtig optimisme over het naderende einde van de coronapandemie en bijbehorende lockdowns, nu leeft er een gevoel van voortdurende crisis. Oorlog in Oekraïne, inflatie, astronomische gasprijzen, renteverhoging, onzekere economische vooruitzichten, klimaatverandering en noodzakelijke verduurzaming. Iedereen krijgt ermee te maken.

“De huidige financiële ontwikkelingen raken alles en iedereen en versterken elkaar”, schrijft de Autoriteit Financiële Markten in haar toezichtagenda voor 2023. “De ontwikkelingen vragen aanpassing van de financiële sector en bijsturing van beleidmakers en toezichthouders.” AFM-bestuursvoorzitter Laura van Geest vatte de actualiteit bondig samen: “We moeten samen aan de bak, wil Nederland uitzicht houden op een duurzame en financieel stabiele toekomst.”

Geen onverantwoorde risico’s

Daarom stelt de toezichthouder voor 2023 als uitgangspunt: Klantbelang centraal in tijden van transitie. “De financiële sector digitaliseert snel, we maken de transitie naar een duurzame samenleving en we staan met het nieuwe pensioen aan het begin van de grootste hervorming van ons sociale stelsel in jaren. Deze transities veranderen het aanbod van financiële producten en diensten en ons toezicht daarop. Een zorgvuldige behandeling van klanten tijdens deze transities maakt daar onderdeel van uit. Dat betekent dat consumenten weten waar ze aan toe zijn, producten kopen waar ze echt wat aan hebben en geen onverantwoorde risico’s nemen.”

Daarbij stelt de AFM drie prioriteiten: digitalisering wordt ingezet in het belang van de klant; de klant maakt verantwoorde keuzes voor een gezonde financiële toekomst; en de klant maakt een veilige financiële transitie naar een duurzame samenleving.

Digitalisering

De digitalisering van de financiële sector zorgt voor voordelen voor consumenten. Innovatie en kostenefficiënte oplossingen kunnen de toegang tot financiële dienstverlening makkelijker maken. Retailbeleggers kunnen bijvoorbeeld gemakkelijk in een breed scala aan producten beleggen. Ook kan informatie toegankelijker en meer visueel worden gemaakt.

Maar er is een keerzijde. Digitalisering kan zo snel gaan dat huidige wet- en regelgeving ontoereikend is. Ook is het zaak zorgvuldig om te gaan met de klantdata. Uit het oogpunt van veiligheid, maar ook om te voorkomen dat mensen worden uitgesloten. Grote hoeveelheden persoonlijke data en de toepassing van algoritmen maken het voor verzekeraars steeds beter mogelijk risico’s per individu in te schatten en de verzekeringspremies daarop aan te passen.

Dit kan prettig uitpakken voor gezonde consumenten, maar niet voor consumenten met een hoger risico. Het kan bovendien de solidariteit onder druk zetten. Ook kunnen verzekeraars oneigenlijke variabelen gebruiken om de hoogte van de premie te bepalen en hun winstmarge te vergroten. Dat zou er onder andere toe kunnen leiden dat consumenten op basis van persoonlijke kenmerken verschillende premies betalen voor dezelfde verzekering. Dit alles wil de AFM uiteraard voorkomen.

Gezonde financiële toekomst

Het nieuwe pensioenstelsel, stijgende rentes en hoge inflatie brengen risico’s en onzekerheden met zich mee voor de financiën van veel huishoudens. Als aanbieders en adviseurs hun geen passende producten bieden en ook hun klanten niet doorlopend blijven ondersteunen, bestaat het risico op verkeerde keuzes en verminderde financiële weerbaarheid. Met financiële problemen als gevolg. Zorgplicht geldt dus niet alleen op het moment dat financiële diensten of producten worden afgesloten maar ook daarna.

De AFM vindt het belangrijk dat er brede maatschappelijke aandacht is voor de financiële gezondheid van Nederlandse huishoudens en dat burgers worden gestimuleerd om met enige regelmaat aandacht te besteden aan het onderhoud van hun financiële situatie. Net zoals een auto eens in de zoveel jaar moet worden gekeurd, zouden consumenten ook eens in de zoveel jaar, of bij belangrijke gebeurtenissen zoals afstuderen, trouwen en kinderen krijgen, moeten kijken of hun financiële plaatje nog op orde is.

Transitie naar duurzame samenleving

Bij de overstromingen in Zuid-Nederland (zomer van 2021) wisten veel huizenbezitters niet welke schade wel en niet werd gedekt door hun verzekering. De overheid compenseerde de schade, maar heeft toen ook duidelijk gemaakt dat zij in het vervolg niet opdraait voor dergelijke (grootschalige) schade. Verzekeraars moeten daarom (potentiële) polishouders duidelijk informeren over de reikwijdte van de dekking van de verzekering en in de productontwikkeling rekening houden met wat klanten redelijkerwijs kunnen verwachten.

Intermediairs, adviseurs en vermogensbeheerders moeten bij de ontwikkeling van hun financieel product onder andere rekening houden met de duurzaamheidswensen van de doelgroep om te voorkomen dat klanten producten kopen die niet bij hun duurzaamheidswensen en doelstellingen passen. Dit moet ervoor zorgen dat klanten met bijvoorbeeld een levensverzekering, of andere polis met een beleggingscomponent, een product krijgen dat aansluit op hun wensen.

Bron: AFM

GEEN REACTIES