AFM kritisch over kostenverantwoording pensioenfondsen

AFM kritisch over kostenverantwoording pensioenfondsen
© Pixabay

Nederlanders die willen weten of hun pensioenfonds efficiënt opereert, komen er bekaaid vanaf. Meer dan de helft van de pensioenfondsen rapporteert in het jaarverslag niet op correcte wijze over de gemaakte kosten. Daarnaast is de toelichting op de kosten soms erg beperkt, meldt de AFM. Een internationale benchmarkorganisatie is juist lovend over de kostenverantwoording door de Nederlandse fondsen.

De AFM analyseerde 166 jaarverslagen van (bijna alle) pensioenfondsen. Daarvan blijken er 90 de gemaakte kosten niet op de juiste wijze in het jaarverslag te hebben opgenomen. De gemaakte fouten variëren. Soms ontbreken de verplichte cijfers, maar vallen ze indirect wel af te leiden. In een op de vijf jaarverslagen ontbreekt bepaalde verplichte informatie over kosten in zijn geheel, terwijl de wet gedetailleerd voorschrijft hoe pensioenfondsen moeten rapporteren over hun kosten.

Alle pensioenfondsen tezamen maken ongeveer 9 miljard euro aan kosten per jaar: voor bedrijfsvoering, vermogensbeheer en transacties. Dat komt neer op bijna 0,6% van het totaal belegde pensioenvermogen. Maar de kosten per deelnemer verschillen soms sterk tussen pensioenfondsen. “Voor bovengemiddelde kosten kan een goede reden zijn, een hoger serviceniveau bijvoorbeeld”, zegt Jos Heuvelman, bestuurslid van de AFM. De snelheid van klachtenafhandeling, de mate van persoonlijk contact, complexere beleggingen, het bewust spreiden van risico’s of het najagen van hogere rendementen: het kunnen allemaal redenen zijn voor hogere kosten. Juist daarom is het belangrijk dat pensioenfondsen daar transparant over zijn.

De Pensioenfederatie heeft concrete aanbevelingen opgesteld voor het rapporteren en het geven van een gedegen toelichting. Toch legt nog geen kwart van de fondsen in het jaarverslag een relatie tussen kosten en serviceniveau of complexiteit van de pensioenregeling, aldus de toezichthouder. En minder dan een derde maakt duidelijk hoe vermogensbeheerkosten samenhangen met hogere risico’s en rendementen. Dergelijke informatie kan belanghebbenden van het fonds helpen bij een goed oordeel over de hoogte van de kosten en het stellen van de juiste vragen.

De AFM benadrukt dat kostentransparantie mede van belang is vanwege de komst van het nieuwe pensioenstelsel. Zij roept pensioenfondsen daarom op in hun jaarverslagen over 2020 (voor 1 juli 2021 gereed moeten zijn) de wettelijke regels voor kostentransparantie goed te volgen.

Global Pension Transparency Benchmark
José Meijer, voorzitter a.i. van de Pensioenfederatie, onderschrijft op de website de aanbevelingen van de AFM, maar haalt in haar reactie ook de Nederlandse scores aan op de Global Pension Transparency Benchmark, een wereldwijd opererende organisatie die een standaard hanteert voor openbaarmaking van pensioengegevens: “Nederland staat wereldwijd op plek één bij transparantie over kosten. Daar kunnen we trots op zijn. Dat laat onverlet dat de verantwoording van kosten van de sector als geheel nóg beter kan.”

De meest recente beoordeling van de Global Pension Transparency Benchmark meldt o.a.: “Met een gemiddelde landenkostenscore van 83 staan de Nederlandse fondsen wereldwijd op de eerste plaats”, maar ook: “De zwakste kostenfactor was de toelichting op de activaklasse. In 2011 publiceerde de Pensioenfederatie aanbevelingen om de transparantie en rapportage van pensioenfondskosten te verbeteren. Alle beoordeelde Nederlandse fondsen volgden deze aanbevelingen. Dit zorgt voor vergelijkbaarheid, consistentie en volledigheid van kostenrapportage en verklaart waarom Nederlandse fondsen de best scorende fondsen waren voor de openbaarmaking van kosten.”

GEEN REACTIES