Het aantal consumptieve kredieten is al een paar jaar aan het dalen, net als het aantal mensen met een betalingsachterstand. Die afname zette in 2022 verder door. Toch is het niet op alle fronten goed nieuws, blijkt uit de nieuwste Kredietmonitor van Stichting BKR.
Eind 2022 stonden in totaal 11,7 miljoen lopende consumptieve kredieten bij Stichting BKR geregistreerd, tegenover 12,3 miljoen een jaar eerder. Zo’n 7,8 miljoen mensen hadden in 2022 een lopende lening of kredietfaciliteit; dat waren er in 2021 nog 8,0 miljoen.
Een aantal kredietsoorten nam echter toe in aantal, zoals private autolease. Eind 2022 zijn hiervoor 353.000 overeenkomsten afgesloten. Dat waren er eind 2021 nog 341.000. Opvallend is ook de stijging van het aantal hypotheken voor de niet-eigen woning. Dit aantal steeg van 13.000 eind 2020 naar 36.000 eind 2022. De groei is mede te verklaren door de nieuwe verstrekkingen voor beleggingspanden en vakantiewoningen; voorheen werden deze ondergebracht bij de aflopende kredieten.
Minder betalingsachterstanden
Het aantal lopende kredieten met een betalingsachterstand daalde in 2022 van 677.000 naar 619.000. Deze daling zat vooral in het aantal doorlopende kredieten en in de ‘overige financiële verplichtingen’. Het aantal personen met een betalingsachterstand nam af met 30.000 tot 439.000 eind 2022. Dit betekent dus dat er een groep is van enige tienduizenden mensen die kampen met meerdere achterstanden.
Jongeren
Betalingsachterstanden nemen in bijna alle leeftijdscategorieën af. Maar als het aantal achterstanden wordt afgezet tegen het aantal lopende kredieten, dan blijkt in de leeftijdscategorie tot 30 jaar de afgelopen jaren de achterstanden relatief te zijn toegenomen.
Peter van den Bosch, voorzitter van Stichting BKR: “We zien in de data over 2022 dat het aantal betalingsachterstanden nog steeds afneemt, evenals het aantal schuldregelingen. Dat lijkt haaks te staan op de huidige financiële uitdagingen voor veel kwetsbare huishoudens in Nederland. We zien echter dat zowel consumenten zelf als de overheid de nodige maatregelen treffen, die voor een grote groep nog hun werk lijken te doen. Wel lijkt de financiële weerbaarheid van jongeren af te nemen. In de groep tot 30 jaar is het aantal betalingsachterstanden relatief hoog. Jongeren hebben over het algemeen nog weinig financiële reserves, dus het toenemen van achterstanden kan een indicatie zijn van meer problemen.”
Aflopend krediet
Voor bijna alle kredietsoorten lopen de betalingsachterstanden terug of blijven stabiel, met een traditionele uitzondering: het aflopend krediet. Hier steeg het aantal 97.000 in 2018 tot 183.000 eind 2022.
Opvallend is ook de sterke stijging van het percentage betalingsachterstanden bij de ‘restschuldhypotheek’. Dit betreft een kwetsbare groep mensen: zij konden hun hypotheek niet langer betalen en hebben hun huis met een restschuld moeten verkopen. Hun aantal groeit snel, van 3,2% in 2020 naar 8,9% in 2022. De lasten van de restschuld wegen kennelijk zwaar voor deze groep, mede omdat de schuld vaak versneld afgelost moet worden.
Regionale verschillen
In Limburg, Twente en de Achterhoek wonen relatief gezien de meeste mensen met een lening. De betalingsmoraal in die regio’s is goed, want het aantal mensen met betalingsachterstanden is daar niet hoger dan gemiddeld. De groep met veel betalingsachterstanden vinden we vooral in Rotterdam en de omliggende gemeenten Schiedam, Vlaardingen en Capelle aan den IJssel, in Den Haag en in Almere en Lelystad. In Rozendaal, een gemeente ten noorden van Arnhem, wonen de minste mensen met een betalingsachterstand.
Leeftijden
Vijftigers en zestigers hebben de meeste consumptieve kredieten, mensen onder de dertig de minste. De meeste mensen (5,2 miljoen) hebben één lopend krediet; 175.000 mensen hebben vier kredieten of meer bij Stichting BKR geregistreerd staan.
Schuldhulpverlening
Het aantal Nederlanders dat bij Stichting BKR geregistreerd staat met een schuldregeling en/of gemeentelijk krediet neemt af, van 46.000 eind 2021 naar 41.000 eind 2022. Dat is niet per se goed nieuws. Gegeven het aantal mensen met een betalingsachterstand (439.000), heeft minder dan 10% een schuldregeling of gemeentelijk krediet. Het loont de moeite om te onderzoeken hoe de overige 90% de eindjes aan elkaar knoopt. Hier heeft Stichting BKR geen zicht op.
Bron: Stichting BKR
