DNB haalt de fabels over de hoge hypotheekrente onderuit

Geringe beschikbaarheid marktfinanciering en een hoge depositorente zijn de belangrijkste oorzaken en niet het winstbejag van de geldverstrekkers.

DNB verklaart met een studie naar de financieringsproblemen in de hypotheekmarkt van Jos Jansen, Melle Bijlsma, Mark Kruidhof en Christiaan Pattipeilohy waarom de hypotheekrente hier hoger is dan in de omliggende landen.

Nederlanders sparen weliswaar veel en dat is vooral – verplicht – voor het pensioen. Doordat Nederlandse pensioenfondsen overwegend in het buitenland beleggen, zijn banken voor de financiering van hypothecair krediet in belangrijke mate op de internationale kapitaalmarkt aangewezen. Tot het uitbreken van de kredietcrisis was dat nauwelijks een probleem; nu wel.

Internationale kapitaalmarkt

Doordat er zoveel geleend wordt voor de eigen woning en de huizenprijzen dalen, beschouwen internationale beleggers Nederlandse hypotheken in toenemende mate als risicovol. Zij zijn hierdoor minder bereid Nederlandse banken financiering ter beschikking te stellen of rekenen hiervoor hogere kosten. Ook kunnen Nederlandse banken minder gebruik maken van buitenlands spaargeld.

Binnenlands spaargeld

Binnenlands spaargeld is daardoor voor banken aantrekkelijker geworden als financieringsbron. De spaartarieven zijn in Nederland daardoor hoger dan in andere landen.

De geringere beschikbaarheid van stabiele marktfinanciering heeft tevens de herfinancieringsrisico’s voor banken zichtbaar gemaakt, wat hen ertoe aanzet om de hypothecaire kredietverlening te beperken, meestal door een hogere hypotheekrente te vragen. Dit wordt versterkt door rating agencies, die bij het beoordelen van de kredietwaardigheid van een bank in toenemende mate ook letten op de verhouding tussen de uitstaande leningen en de aangetrokken deposito’s. Dit geeft banken tevens een extra prikkel om een groter deel van de schaarse depositobesparingen naar zich toe te trekken, door een relatief hoge depositorente te bieden.

Vanwege de geringere beschikbaarheid van stabiele marktfinanciering en de hogere rente op spaargeld is de hypotheekrente in Nederland hoger dan in de meeste andere landen van het eurogebied, waardoor de Nederlandse woningbezitter nog nauwelijks heeft geprofiteerd van het zeer ruime monetaire beleid van de ECB.

Concurrentie

Een additionele verklaring voor de relatief hoge hypotheekrente is de afgenomen concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt, die zich heeft vertaald in hogere marges. Er zijn echter aanwijzingen dat deze laatste factor van tijdelijke aard is. Waar de hiervoor geschetste slechte financieringscondities op dit moment toetreding bemoeilijken, ligt het in de rede dat met name buitenlandse partijen weer naar Nederland komen als de financieringscondities normaliseren. Aangetrokken door de hoge marges zijn Nederlandse verzekeraars recentelijk al actiever geworden op de hypotheekmarkt.

Daarnaast zal de prijsconcurrentie weer toenemen zodra de Europese Commissie het tijdelijke prijsleiderschapsverbod opheft, dat enkele banken hebben opgelegd gekregen vanwege ontvangen staatsteun. Voor ING is dat eind 2012 al gebeurd.

De ingroei naar de nieuwe kapitaaleisen onder Bazel-III vormt vooralsnog geen sterke verklaring voor de

relatief hoge hypotheekrente, daar het kapitaalbeslag van hypotheken vrij laag is

GEEN REACTIES