In het zuivere marktmodel moet de overeenkomst tussen adviseur en klant voorop staan.
Waarom is het portefeuillerecht zoals geregeld in de Wft niet meer van deze tijd? Het antwoord is simpel: omdat in die regeling de klant geen enkele rol speelt. Het gaat louter om de verhouding verzekeraar-bemiddelaar. Van enige bescherming van de consument is geen sprake.
Betekent dit dat de bemiddelaar zonder steun van het publieke portefeuillerecht vogelvrij wordt in zijn verhouding tot de verzekeraar? Allerminst en integendeel, is mijn mening. Ik zie eerder een meer beschermde positie voor het tandem klant/intermediair voor me dan een mindere. Ook omdat een relatierecht-model een aanzienlijk grotere reikwijdte zal hebben dan het huidige recht dat alleen betrekking heeft op bemiddelaars (niet op adviseurs) en op verzekeringen (niet op andere financiële producten).
Hoe kan het relatierecht eruit zien?
Hier een ruw kader dat natuurlijk nauwkeurig ingevuld moet worden.
1. De klant sluit met de adviseur/bemiddelaar een overeenkomst van opdracht .
2. Onderdeel daarvan wordt een dienstverleningsovereenkomst waarin de intermediair vastlegt welke activiteiten hij voor de klant verricht tegen welke kosten.
Onder meer is van belang de zorgplicht die de adviseur/bemiddelaar op zich neemt, tegen welke prijs en voor welke periode. Ook vermeldt de overeenkomst op welke wijze de klant informatie wil ontvangen: uitsluitend van de adviseur, ook van een aanbieder, of alleen van de aanbieder.
3. De twee overeenkomsten vormen tezamen de overeenkomst waarop het relatierecht van toepassing is.
4. Bij het afsluiten van een financieel product wordt het relatierecht perfect zodra de aanbieder
– verklaart kennis genomen te hebben van de overeenkomsten tussen klant en intermediair en de inhoud daarvan te respecteren
– bij deze overeenkomsten een samenwerkingsovereenkomst voegt, waarvan de inhoud niet strijdig mag zijn met de overeenkomsten die de intermediair met de klant heeft afgesloten.
5. In de samenwerkingsovereenkomst wordt in elk geval geregeld of,onder welke condities en in hoeverre de aanbieder de zorgplicht van de adviseur/bemiddelaar overneemt indien laatstgenoemde niet meer in staat is die na te komen.
En niet onbelangrijk: elke dienstverleningsovereenkomst vertegenwoordigt een materiële waarde, zeker als sprake is van een langdurige relatie met de klant (bijv. in de vorm van een serviceabonnement) en een immateriële waarde (goodwill).
Nogmaals: dit is slechts een raamwerk, of beter gezegd een schietstuk? Raakschieters zijn hierbij van harte uitgenodigd te reageren via redactie@findinet.nl.
Jan Aikens
